Έντονες αναμνήσεις, από εκείνες του 1948, όταν ο βασιλιάς της Ελλάδας Παύλος, επισκέφθηκε το χωριό της, Λιβαδοχώρι Λήμνου, και βάφτισε τον αδελφό της, μέχρι τις αναμνήσεις μιας νεαρής κοπέλας-μετανάστριας, η οποία ήρθε στην Αυστραλία το 1963, κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης περιόδου της εφηβείας της. Στην ξένη χώρα, η Σούλα θα αντιμετωπίσει τις διακρίσεις και εκφοβισμούς από τους συμμαθητές της.
Οι αναμνήσεις της Αθανασίας (Σούλας) Grande, έχουν συγκεντρωθεί σε πρόσφατα δημοσιευμένο, πρώτο βιβλίο της «Άνοιξη στη Λήμνο». Αυτή η αφοπλιστικά ειλικρινής ιστορία μιας οικογένειας που, τελικά, θα βρει την ευτυχία της σε μια ξένη χώρα, είναι τα απομνημονεύματα της Σούλας, η αυτοβιογραφία της, όπου μιλάει για την οικογένειά της, τη ζωή στην Ελλάδα και την Αυστραλία, και, όπως γράφει η ίδια, για το «μαύρο σκύλο της κατάθλιψης, που θα χτυπήσει την οικογένειά της από καιρό σε καιρό». Ωστόσο, η ψυχική ασθένεια και οι κακουχίες που πέρασε η οικογένεια της Σούλας, είναι αυτά που τους έδεσαν ακόμα πιο έντονα.
Αυτή η εμπνευσμένη ιστορία της Σούλας Grande από τη Μελβούρνη, είναι συνυφασμένη με την ψυχική ασθένεια, που στην συγγραφέα έδωσε τον ενθουσιασμό και τη δύναμη να την καταπολεμήσει, τη γενναιοδωρία για να προσπαθήσει και να βοηθήσει άλλους ανθρώπους που υποφέρουν από την ασθένεια αυτή, να τους διδάξει, μέσα από τη δικιά της εμπειρία του φροντιστή και, πάνω απ όλα, της μητέρας του πάσχοντα από την ψυχική ασθένεια.
«Ήθελα να γράψω ένα βιβλίο, επειδή η κόρη μου πέρασε την κατάθλιψη. Ήθελα να πω στον κόσμο ότι πρόκειται απλώς για μια άλλη ασθένεια, και ότι οι πάσχοντες δεν πρέπει να στιγματίζονται. Δεν υπάρχει λόγος να ντρεπόμαστε. Είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να μιλούν γι’ αυτά τα πράγματα, και να πάρουν κάποια βοήθεια. Με τη βοήθεια της οικογένειας και των φαρμάκων, οι ψυχικοί ασθενείς μπορούν να έχουν μια φυσιολογική ζωή. Υπάρχει πάντα το φως στο τέλος του τούνελ και αυτό είναι που με ενέπνευσε – να βοηθήσω, έστω και ένα άτομο, με ψυχική ασθένεια» η Σούλα λέει στον «Νέο Κόσμο».
Στα 60 της σήμερα, η Σούλα λέει ότι μέσα από το γράψιμο, αυτή την καθαρτική διαδικασία γραφής των σκέψεων, αισθάνεται κανείς απελευθερωμένος και ανακουφισμένος. Ωστόσο, χρειάστηκε να περάσουν πολλές δεκαετίες μέχρι η Σούλα να αισθανθεί άνετη να μιλήσει για την ψυχική ασθένεια. Είναι το βιβλίο αυτό που την βοήθησε να γίνει διαφορετικό άτομο.
Συχνά, το εθνικό και πολιτιστικό υπόβαθρο μιας οικογένειας κάνει το θέμα της ψυχικής ασθένειας ανεπιθύμητο. Ένα από αυτά, κατά τη γνώμη της Σούλας, είναι και το ελληνικό υπόβαθρο.
«Η ψυχική ασθένεια είναι πολύ στιγματισμένο θέμα, ιδίως στο πλαίσιο της ελληνικής κουλτούρας, όπου οι άνθρωποι ντρέπονται από τους ψυχικά ασθενείς συγγενείς τους. Θα ήθελα ο κόσμος να ξέρει ότι πρόκειται απλά για μια διαφορετική ασθένεια. Το σημαντικό είναι ο ασθενής να παίρνει τα φάρμακά του, και ακόμη πιο σημαντικό, να έχει την υποστήριξη της οικογένειας. Αυτό είναι που βοήθησε τη κόρη μου και τον εαυτό μου» λέει η Σούλα.
Κάποτε, κάποιος της είχε πει ότι η ψυχική ασθένεια είναι, μετά απ’ το θάνατο, το δεύτερο χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε μια οικογένεια.
«Συμφωνώ απολύτως,» απαντά η Σούλα, «μερικές φορές, ανεξαρτήτως του πόσο πολύ αγαπούσα τα παιδιά μου, την κόρη μου, ευχόμουνα να μην θα είχα ποτέ… Τα ψυχικά βάσανα που περνούσε η κόρη μου ήταν απερίγραπτα, ήταν τρομακτικό το να την βλέπεις να περνάει από όλα αυτά. Πιστεύω ότι η ασθένεια αυτή είναι ακόμα πιο δύσκολη από το θάνατο, επειδή έχετε μπροστά σας το άτομο που κάποτε το ξέρατε, το οποίο ήταν αγαπητό και όμορφο πλάσμα… Και τώρα, βλέπεται αυτό το διαφορετικό πρόσωπο, που δεν μιλάει, δεν θέλει να κάνει τίποτα μαζί σας, που βρίζει, και κάνει φρικτά πράγματα στον εαυτό της,» εξηγεί η Σούλα τις δυσκολίες που πέρασε ως μητέρα της κόρης, ψυχικού ασθενή.
«Δεν μπορώ να πω ποιες είναι οι αιτίες της ψυχικής ασθένειας… Μερικές φορές μπορεί να είναι γενετικό. Αν είστε τύπος που ανησυχεί πολύ, θα συμβεί σε σας – και όχι σε κάποιον άλλον. Οι καλοί άνθρωποι παίρνουν τα πράγματα στην καρδιά.
«Όπως και να έχει, η λύση του προβλήματος πάντα υπάρχει».
Με σκοπό να βοηθήσει εκείνους που πάσχουν από ψυχική ασθένεια και τις οικογένειές τους, η Σούλα έγινε μέλος του Mental Illness Fellowship Victoria, ενός συλλόγου για τους ψυχικά ασθενείς, που παρέχει υποστήριξη σε σχεδόν 5.000 άτομα το χρόνο. Είναι παθιασμένη στο να βοηθήσει τους ανθρώπους λιγότερο τυχερούς, εκείνους που υποφέρουν. Επισκέπτεται τους ψυχικά ασθενείς, μιλάει μαζί τους και με τις οικογένειές τους, μοιράζει μαζί τους την προσωπική της εμπειρία, προκειμένου να τους παρακινήσει και να τους δώσει εμπνεύσει.
«Θα έκανα τα πάντα για να βοηθήσω σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Υπάρχουν τόσα πολλά παιδιά που αυτοκτονούν, και δεν το ακούμε συχνά, αλλά, δυστυχώς, συμβαίνει κάθε μέρα».
Προς το παρόν, η Σούλα δίνει ομιλίες στους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Επίσης, κάνει παρέα και βοηθάει σε μια ψυχικά ασθενή, τη βγάζει έξω για βόλτα και καφέ – μια φορά την εβδομάδα, της κάνει ψώνια.
