Αν και ευάλωτο και εξαρτώμενο από τους πολιτικούς και τις κεντρικές τράπεζες, το 2013, όπως εκτιμούν κορυφαίοι οικονομολόγοι και αναλυτές ξένων οίκων, θα είναι μια χρονιά οριακής ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, με κύριο χαρακτηριστικό τη μεγάλη γεωγραφική διαφοροποίηση.
Η οικονομική δυναμική στις ΗΠΑ παραμένει ήπια θετική, υπό την προϋπόθεση ότι Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί θα καταλήξουν σε κάποιον συμβιβασμό σχετικά με τη φορολογία και τις περικοπές δαπανών, προκειμένου να αποφευχθεί ο αποκαλούμενος και ως «δημοσιονομικός γκρεμός». Τυχόν αποτυχία θα οδηγήσει σε βαθιά ύφεση τις ΗΠΑ με επιπτώσεις και στον υπόλοιπο κόσμο.
H Λατινική Αμερική θα συνεχίσει να επωφελείται από την αύξηση των βασικών αγαθών και οι ασιατικές χώρες αλλάζουν ρόλο, και από παραγωγοί για εξαγωγές θα αρχίσουν να δίνουν έμφαση στην εσωτερική κατανάλωση, στηρίζοντας την ανάπτυξη. Η Κίνα θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί, αν και με χαμηλότερους ρυθμούς σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ η προοπτική επεκτατικής πολιτικής στην Ιαπωνία είναι δυνατόν να επιφέρει μια παροδική τόνωση στην οικονομία.
Στην ευρωζώνη διαφαίνεται η επίδραση της συνεχιζόμενης αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής και της απομόχλευσης του τραπεζικού συστήματος. Χώρες όπως η Γερμανία θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την εσωτερική ζήτηση ως εργαλείο στήριξης της ανάπτυξης, ενώ χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία θα αγωνίζονται να βγουν από την ύφεση. Για την Goldman Sachs το 2013 οι κίνδυνοι της ευρωζώνης θα μειωθούν, αλλά οι προκλήσεις στην παγκόσμια οικονομία θα παραμείνουν. Η αδύναμη ανάπτυξη στις αρχές του έτους θα βελτιωθεί αργότερα, καθώς η αυξημένη δημοσιονομική πειθαρχία θα περιοριστεί κατά το δεύτερο εξάμηνο. Το περιβάλλον των πολύ χαμηλών επιτοκίων θα συνεχιστεί, με τη Fed να δίνει έμφαση στις ανάγκες της οικονομίας και την ΕΚΤ να προχωρεί σε αγορές διαφόρων ενεργητικών χωρών της ευρωζώνης. Οι κίνδυνοι που απορρέουν από τη ζώνη του ευρώ θα είναι μικρότεροι για την παγκόσμια οικονομία, ωστόσο η περιοχή θα εξακολουθεί να αποτελεί πηγή ρίσκου, καθώς θα παραμείνει η ασθενής ανάπτυξη και θα συνεχιστεί η πολιτική των ημιμέτρων εκ μέρους των Αρχών.
Η BlackRock «βλέπει» πάντως μειωμένους κινδύνους διάσπασης της ευρωζώνης και βελτιωμένες προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία το 2013. Η ευρωζώνη, υποστηρίζει, θα μπορούσε να ξεπεράσει τις χαμηλές προσδοκίες για ανάπτυξη το 2013, καθώς οι πολιτικοί προσπαθούν να μειώσουν τον «πόνο» της παρατεταμένης λιτότητας μέσω της παράτασης των προθεσμιών επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, κάτι που ενδέχεται να «γλιτώσει» τη ζώνη του ευρώ από το σπιράλ της ύφεσης.
Η κορυφαία εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων περιορίζει στο 10% τις πιθανότητες να πραγματοποιηθεί εντός του 2013 το σενάριο της «θείας δίκης», δηλαδή το κακό σενάριο για την παγκόσμια οικονομία που περιλαμβάνει παγκόσμια ύφεση, κοινωνικές αναταραχές και μεγάλες απώλειες σε όλες τις μορφές επενδύσεων.
Η παγκόσμια οικονομία θα παραμείνει κολλημένη στη «ζώνη του λυκόφωτος» με υποτονική ανάπτυξη το 2013, προέβλεψε ωστόσο η Morgan Stanley, τονίζοντας ότι, αν οι ηγέτες δεν καταφέρουν να αντιδράσουν, η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη, καθώς οι οικονομικές προοπτικές εξαρτώνται από τις κινήσεις που κάνουν ή δεν κάνουν οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες.
Επιφυλακτική για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας το 2013 εμφανίζεται και η Fitch, σημειώνοντας ότι οι προοπτικές για την πιστοληπτική αξιολόγηση επτά εκ των 10 μεγαλυτέρων οικονομιών είναι αρνητικές, συμπεριλαμβανομένων τριών χωρών με βαθμολογία «ΑΑΑ», των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας. Ο συνδυασμός μακροοικονομικών κινδύνων, πολλών σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων και πληθώρας συνεδριάσεων των κεντρικών τραπεζών γύρω από τη νομισματική πολιτική το 2013 στρώνουν τον δρόμο της ανησυχίας και της αβεβαιότητας, παρατηρούσε από την πλευρά της η Societe Generale.
Για τη Nomura, πάλι, το 2013 θα είναι ακόμη ένα έτος αδύναμης ανάπτυξης σε όλον τον κόσμο για τρεις κυρίως λόγους: Ο πρώτος έχει να κάνει με την κατάρρευση της «φούσκας» της πιστωτικής αγοράς πριν από πέντε χρόνια, καθώς η αναδιάρθρωση των ισολογισμών των νοικοκυριών, των εταιρειών και της οικονομίας παραμένει ένα σοβαρό θέμα, πιέζοντας την κατανάλωση. Ο δεύτερος έχει να κάνει με τη συνεχιζόμενη κρίση στην ευρωζώνη και ο τρίτος αφορά τις ΗΠΑ, όπου, ακόμη και αν ο «δημοσιονομικός γκρεμός» ξεπεραστεί, η τρέχουσα δημοσιονομική πολιτική θα οδηγήσει σε μείωση της ανάπτυξης κατά 1% το επόμενο έτος. Στην τελευταία οικονομική έκθεση του ΟΗΕ σημειώνεται επίσης ότι μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, στροβιλίζονται στον φαύλο κύκλο της υψηλής ανεργίας, της αδυναμίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, των εξαντλητικών συνταγών λιτότητας και της χαμηλής ανάπτυξης. To 2012 πάντως οι αγορές οδηγήθηκαν από τις δημοσιονομικές, νομισματικές και νομοθετικές πολιτικές των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών. Οι ίδιες πολιτικές, λένε τώρα οι αναλυτές, θα καθορίσουν και τις προοπτικές για το 2013, με την προσθήκη ίσως κάποιων γεωπολιτικών γεγονότων (πόλεμος Ισραήλ – Ιράν, Αραβική Άνοιξη, περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων Κίνας – Ιαπωνίας κτλ.).
ΟΙ ΑΚΡΑΙΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Αν επιβεβαιώνονταν, θα μπορούσαν να μεταβάλουν άρδην το οικονομικό σκηνικό και γι’ αυτό έχουν τη δική τους αξία
Όπως κάθε χρόνο, τράπεζες ανά τον κόσμο προχωρούν σε ακραίες προβλέψεις, οι οποίες, αν επιβεβαιωθούν, μπορούν να μεταβάλουν άρδην το οικονομικό σκηνικό και γι’ αυτό έχουν τη δική τους αξία για το τοπίο της νέας χρονιάς. Μερικές από αυτές, όπως αποτυπώνονται στα σενάρια των Saxo Bank, Deutsche Bank, Goldman Sachs κ.ά., έχουν ως εξής:
Η Ελλάδα ανακαλύπτει πως έχει αποθέματα φυσικού αερίου που έχουν μεγαλύτερη αξία από ό,τι το συνολικό της χρέος. Αν συμβεί αυτό, το ευρώ και όλα τα ελληνικά assets (ενεργητικά) θα «τρέξουν».
Ο δείκτης DAX μειώνεται κατά 33%, απόρροια της οικονομικής επιβράδυνσης της Κίνας. Η δημοτικότητα της Άνγκελα Μέρκελ πέφτει πριν από τις εκλογές, και σε ένα περιβάλλον με αδύναμη οικονομία και ασταθές πολιτικό σκηνικό η Γερμανία κινείται προς την ενοποίηση του χρέους στην ευρωζώνη.
Η τιμή του χρυσού πέφτει στα 1.200 δολάρια ανά ουγκιά, καθώς ο ρυθμός ανάκαμψης της οικονομίας των ΗΠΑ ξεπερνά τις προσδοκίες. Η ραγδαία αύξηση της παραγωγής των ΗΠΑ σε αργό πετρέλαιο, σε συνδυασμό με τα αποθέματα και τις εξαγωγές, οδηγεί το αργό πετρέλαιο στα 50 δολ./ βαρέλι.
Οι κίνδυνοι από τον ευρωπαϊκό Νότο μεγαλώνουν. Αυτό ενισχύει τις ροές κεφαλαίων προς την Ελβετία, με την κυβέρνηση και την Κεντρική Τράπεζα να αποφασίζουν ότι είναι προτιμότερο να αποσυνδέσουν το ελβετικό φράγκο από το ευρώ.
Το Χονγκ Κονγκ αποσυνδέει το νόμισμά του από το δολάριο των ΗΠΑ και το επανασυνδέει με το κινεζικό ρενμίμπι, ενώ και άλλες ασιατικές χώρες δείχνουν ότι θέλουν να ακολουθήσουν. Η Ισπανία πλησιάζει ένα βήμα πιο κοντά στη χρεοκοπία, καθώς τα επιτόκια φθάνουν το 10%, οι κοινωνικές εντάσεις βρίσκονται σε έξαρση, ο δημόσιος τομέας δεν μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω περικοπές, το δημόσιο χρέος της υποβαθμίζεται σε «junk» (σκουπίδια). Η απόδοση του 30ετούς ομολόγου των ΗΠΑ διπλασιάζεται μέσα στο 2013. Εχουμε την έναρξη μιας περιόδου υπεραποδόσεων των μετοχών έναντι των ομολόγων.
Η Σουηδία, η Τουρκία και η Βραζιλία θα συνεργαστούν για να φέρουν την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, με επιπτώσεις στα νομίσματα και στο πετρέλαιο. Η βρετανική κυβέρνηση συνασπισμού διαλύεται και διεξάγονται εκλογές. Η στερλίνα υποτιμάται.
Γίνεται «αγώνας» από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες για αρνητικά επιτόκια καταθέσεων και έτσι οι επενδύσεις ρίσκου υπεραποδίδουν.
Η Βόρεια Κορέα ανοίγεται, χαλαρώνουν οι εντάσεις και το νόμισμά της ανατιμάται. Το Ιράν μετατρέπεται σε λιγότερο επιθετικό ή πιο ασταθές, με επιπτώσεις μεταξύ άλλων στο νόμισμα του Ισραήλ και στην αγορά πετρελαίου.
Οι εντάσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας κλιμακώνονται, με αποτέλεσμα όλα τα ασιατικά νομίσματα, συμπεριλαμβανομένου του γεν, να υποφέρουν.
Η Ευρώπη επεξεργάζεται σχέδιο τροφοδότησής της από ηλιακή ενέργεια και το ευρώ ενισχύεται. Οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής αρχίζουν και αποτιμώνται και οι συναλλαγές στα νομίσματα εκτινάσσονται.