Για τον Ευάγγελο Φυλακτό, έναν Έλληνα καλλιτέχνη, διακεκριμένο γλύπτη και αγωνιστή, έτσι πρέπει να ονομάζεται όποιος πρωτοστατεί, με πάθος, στην εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνος, μου μίλησε και όχι μόνο, ο παλιός φίλος Γιώργος Τσιάπος. Βρεθήκαμε, μιλήσαμε για τα παλιά, εκείνος για την Ολυμπιακή, στην οποία υπηρέτησε ως διευθυντής, για πολλά χρόνια και οι δύο μας για τα παιδιά μας και τα υπόλοιπα τα λιγοστά, πλέον, τα δικά μας. Μία ολόκληρη σακούλα με υλικό για τους αγώνες του καλλιτέχνη, για την εκστρατεία τη μεγάλη, τους αγώνες ετών, που έχει κάνει ο κ. Φυλακτός για τα… δικά μας, τα Γλυπτά μας.
«Ο καλλιτέχνης δηλώνει ερωτευμένος, πρώτα, με την Καρυάτιδα, την ξενιτεμένη ‘κόρη’ που στέκει μοναχή στο Βρετανικό Μουσείο. Δακρύζει όταν την αντικρίζει. Οργίζεται που μέχρι σήμερα τα Γλυπτά του Παρθενώνα βρίσκονται μακριά από την πατρίδα τους.
Γι’ αυτόν τον λόγο και ο ίδιος συμμετέχει με τον δικό του τρόπο στην εκστρατεία για την επιστροφή τους. Ήδη έχει ξεκινήσει τον δικό του αγώνα μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μαθητών και δασκάλων για την πολιτιστική μας κληρονομιά, καθώς, όπως τονίζει, ‘πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε την ιστορία μας και μετά να διεκδικήσουμε τους θησαυρούς μας’.»
Παράλληλα, ο Ευάγγελος Φυλακτός, που 30 χρόνια τώρα μελετά με πάθος την ιστορία των μνημείων της Ακρόπολης, έχει δημιουργήσει ένα μοναδικό αρχείο με σπάνια ντοκουμέντα για την λεηλασία του λόρδου Έλγιν.
Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο, πολύ τακτικά δέχεται σχολεία, όπου οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να δουν το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, σχέδια, σκίτσα, αφίσες και να διαβάσουν αποσπάσματα κειμένων από αφηγήσεις περιηγητών που ήταν παρόντες στην αρπαγή των γλυπτών. Ποιήματα, σχετικά, του λόρδου Βύρωνα και άλλων βρετανών και ελλήνων ποιητών.
Τα τελευταία πέντε χρόνια γράφει άρθρα στον ελληνικό και ξένο τύπο και έχει πραγματοποιήσει πάνω από 50 ομιλίες στα εργαστήρια του, σε διάφορες αίθουσες και σε πολλά σχολεία.
Οι προσπάθειες του στρέφονται στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και κυρίως των μαθητών και των εκπαιδευτικών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
Πιστεύει πως πρέπει να ενθαρρυνθούν οι ξένες επιτροπές που έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό και η παγκόσμια κοινή γνώμη να πληροφορηθεί ότι ο ελληνικός λαός, που στερήθηκε το πιο σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής του κληρονομιάς, ζητά από τους Βρετανούς να επιστρέψουν τα έργα των προγόνων τους.
«Γνωρίζει πολλά. Παλεύει χρόνια. Αγώνες πολλούς έκανε και συνεχίζει. Τον γνωρίζω χρόνια. Φίλος καλός, Σερραίος, αλλά τον κάναμε Θεσσαλονικιό με όνομα». Πρόσθεσε ο φίλος Γιώργος Τσιάπος και συνέχισε «Παρά τους χαμηλούς τόνους που κρατά ο Φυλακτός, σε διαβεβαιώνω ότι είναι μεγάλος καλλιτέχνης, γλύπτης ολκής. Αυτή είναι μια λίστα των έργων του, που κοσμούν μνημεία της πατρίδας μας.»
– Εννέα σπόνδυλοι, δύο νέα γείσα και δύο νέα τρίγλυφα για την αναστήλωση του Παρθενώνα.
– Δύο ιωνικά κιονόκρανα (σε ημίεργη φάση) για τα Προπύλαια.
– Δύο σπόνδυλοι για το Ναό του Διός στην Αρχαία Ολυμπία.
– Ανακατασκευή του ιστορικού μνημείου «Το τρόπαιον του Μαραθώνος».
– Ανακατασκευή ενός δωρικού κίονος και τεσσάρων ημικιόνων στον Ναό της Αθηνάς και αναστήλωση αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών στον Ναό του Απόλλωνα στην Αρχαία Καρθαία Κέας.
– Αναστήλωση δύο κιόνων στην Βασιλική Α΄ των Φιλίππων.
– Αναστήλωση τμήματος της βόρειας κιονοστοιχίας στην Βασιλική Β΄ των Φιλίππων.
– Συμπλήρωση και αναστήλωση τόξων και πεσσών στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων.
– Αναστήλωση δύο κιόνων σε Βυζαντινά Μνημεία της Κύπρου.
– Αναπαράσταση του αναστηλωθέντος τμήματος της Θόλου των Δελφών στο Πανεπιστήμιο της Ν. Αλαμπάμα των Η.Π.Α.
– Αναστήλωση ημικίονα στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας και ανακατασκευή ημικιόνων.
– Ανακατασκευή δύο ιωνικών κιόνων στο αρχαιολογικό μουσείο της Καβάλας.
– Ανακατασκευή του τέμπλου του βυζαντινού ναού Άγιοι Θεόδωροι Σερρών και πολυάριθμα εκκλησιαστικά έργα σε σύγχρονους ναούς και σε μοναστήρια του Αγίου Όρους.
– Κατασκευή απλουστευμένου ομοιώματος του Παρθενώνα από τεχνητό λίθο σε κλίμακα 1:4 στο ξενοδοχείο Ποτίδαια Παλλάς στην Χαλκιδική.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μου έδωσε ο Γ. Τσιάπος, έχει προσκληθεί σε πόλεις της Ευρώπης για να μιλήσει σε ελληνικά σχολεία, συλλόγους και άλλους οργανισμούς προκειμένου να ενημερωθούν και να γίνει μια πανευρωπαϊκή κίνηση για να βρεθούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στη χώρα που γεννήθηκαν και στην περίοπτο θέση που τους αρμόζει.
