«Αυτά τα Μάρμαρα είναι δικά μας», είναι μια φωνή που ακούγεται σχεδόν για δυο αιώνες τώρα, δυστυχώς, όμως, τίποτε ακόμη δεν μπορεί να μας βεβαιώσει ότι δεν είναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».

Προσπάθειες οργανωμένες για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, από εκεί που εκλάπησαν, έγιναν και γίνονται πολλές. Υπάρχουν άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο που πιστεύουν με πάθος ότι τα μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να επιστρέψουν στην Ακρόπολη. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, περιμένει να τα δεχτεί εδώ και τρία χρόνια. Το επιχείρημα των Βρετανών ότι κρατούν τα γλυπτά για να τα προφυλάξουν από τη φθορά που θα υποστούν όταν επιστρέψουν στην Ελλάδα, έχει καταρριφθεί πανηγυρικά.
Στην Αυστραλία με την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, μεταξύ άλλων, έχει συνδεθεί το όνομα του Εμμανουήλ Κόμινο ΑΜ, ο οποίος για πρώτη φορά ήλθε σ’ επαφή με το ανοσιούργημα του λόρδου Έλτζιν το 1976, όταν επισκέφθηκε το Βρετανική Μουσείο. Έκτοτε οι αγώνες του πήραν συγκεκριμένη μορφή με την ίδρυση ειδικής επιτροπής –μέσω της ΑΧΕΠΑ – το 1981 και, στη συνέχεια, της Διεθνούς Οργανωτικής Επιτροπής Αυστραλίας για την Επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Αντίστοιχες επιτροπές υπήρχαν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και τη Μ. Βρετανία.

Τον Ιούνιο του 2012, οι προαναφερόμενες τρεις δραστήριες επιτροπές για τον επαναπατρισμό των Μαρμάρων, ένωσαν τις δυνάμεις τους και πραγματοποίησαν το πρώτο κοινό συνέδριο στο οποίο συζητήθηκαν θέματα γύρω από την κοινή τους εκστρατεία. Στο τέλος του συνεδρίου αυτού, ο πρόεδρος και ιδρυτής της Αυστραλιανής Επιτροπής κ. Εμμανουήλ Κόμινο, πρότεινε το επόμενο κοινό συνέδριο να γίνει στο Σίδνεϊ το 2013, πρόταση η οποία έγινε δεκτή. Στόχος η εκστρατεία για τον επαναπατρισμό των μαρμάρων του Παρθενώνα να ενταθεί και να μεγιστοποιηθεί.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΜΒΟΛΟ

Ο συντονιστής του συνεδρίου, Διονύσιος Τριτάρης, θα πει αναφορικά: Ο Παρθενώνας, ο Δωρικός ναός που κοσμεί την Ακρόπολη της Αθήνας, αποτελεί σήμερα σύμβολο της παγκόσμιας κοινότητας και είναι αναγνωρίσιμος σ’ όλον τον κόσμο. Η μορφή και το σχήμα του, είναι έννοιες εφάμιλλες με εκείνες της ομορφιάς, της τελειότητας και του κύρους. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει οποιοσδήποτε αν κοιτάξει κτίρια που επιδιώκουν να εκφράσουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Τράπεζες, δικαστήρια και μουσεία ανά τον κόσμο, έχουν υιοθετήσει την αρχιτεκτονική του Ναού της Αθηνάς.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζει όλος ο κόσμος είναι ότι ένα σημαντικό κομμάτι της αρχιτεκτονικής και διακόσμησης του ναού ( η συλλογή των γλυπτών του Παρθενώνα), έχει απομακρυνθεί/κλαπεί, εδώ και 200 περίπου χρόνια. Μέσα από αδιάκοπες προσπάθειες πολιτών του κόσμου και μια ολοένα αυξανόμενη θετική ανταπόκριση της κοινής γνώμης, η εκστρατεία για την επιστροφή των γλυπτών έχει κερδίσει έδαφος και βαδίζει προς μια κοινά αποδεκτή λύση. Η επανένωση των γλυπτών ενός παγκοσμίου συμβόλου, όπως ο Παρθενώνας, δεν θα ωφελήσει μόνο τους Έλληνες αλλά την παγκόσμια κοινότητα που θα μπορέσει επιτέλους να θαυμάσει και να σπουδάσει την ιστορία που τα γλυπτά προσπαθούν να μας πουν, έτσι όπως ακριβώς σχεδιάστηκε από το δημιουργό τους, πάνω από 2.000 χρόνια πριν».

ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ

Τα επιχειρήματα των υποστηρικτών της επιστροφής των Μαρμάρων στην Ελλάδα στηρίζονται κυρίως σε ηθικές και πολιτιστικές βάσεις, οι κυριότερες των οποίων είναι:
Να ενωθούν τα μάρμαρα με τα υπάρχοντα στον Παρθενώνα ώστε να αποκατασταθούν οργανικά στοιχεία τα οποία τώρα είναι χωρίς συνοχή και ομοιογένεια με το ιστορικό περιεχόμενο του μνημείου στο οποίο ανήκουν, ώστε να δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες να τα απολαμβάνουν ως ένα ενιαίο σύνολο.
Η παρουσία των Μαρμάρων του Παρθενώνα στο αρχικό, ιστορικό και πολιτιστικό τους περιβάλλον θα επιτρέπει την αρτιότερη κατανόηση και ερμηνεία.
Υπάρχει όντως προηγούμενο επιστροφής τεμαχίων γλυπτών μνημείων από τη Σουηδία, τη Γερμανία, το Μουσείο Getty στο Λος Άντζελες και το Βατικανό.
Τα γλυπτά έχουν παρθεί παράνομα, επομένως πρέπει να επιστρέψουν στον νόμιμο κάτοχό τους.

Η επιστροφή των Μαρμάρων δεν θα δημιουργήσει προηγούμενο για άλλες χώρες, δεδομένης της ιδιαιτερότητας και της παγκοσμίου αξίας των γλυπτών του Παρθενώνα.
Η ασφαλής διατήρηση των γλυπτών στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι εγγυημένη. Χτίστηκε ειδικά για να δέχονται τα γλυπτά το φυσικό φωτισμό που χαρακτηρίζει το κλίμα της Αθήνας, και θα είναι τοποθετημένα με τον ίδιο τρόπο, όπως θα ήταν και στον Παρθενώνα. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι εξοπλισμένο με τα τελευταία μέσα της νέας τεχνολογίας για την προστασία και διατήρηση των εκθεμάτων.

Τα γλυπτά είναι μέρος ενός συνόλου και είναι παράλογο να είναι διαμελισμένο, ακριβώς όπως θα ήταν παράλογο κομμάτια της Μόνα Λίζα να είναι διασκορπισμένα σε διάφορα μουσεία.
Αντίτυπα των γλυπτών του Παρθενώνα, στο Βρετανικό Μουσείο, θα μπορούν να δείχνουν καθαρά την επίδραση που είχε η γλυπτική της Ελλάδας στην Ευρώπη, το ίδιο καλά, όσο και τα αυθεντικά. Από την άλλη πλευρά, το Βρετανικό Μουσείο δεν γίνεται να αναπαραστήσει το περιβάλλον στο οποίο πραγματικά ανήκουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα.

ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΡΕΤΤΑΝΩΝ

Μια σειρά διαφόρων επιχειρημάτων για την παραμονή των γλυπτών στο Βρετανικό Μουσείο, έχουν παρουσιάσει, κατά καιρούς, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί ηγέτες και εκπρόσωποι του Βρετανικού Μουσείου. Τα κυριότερα σημεία των επιχειρημάτων αυτών συνοψίζονται στις παρακάτω βάσεις:
To επιχείρημα της «επανένωσης», θα άδειαζε τα περισσότερα μεγάλα μουσεία του κόσμου. Ήδη έχουν εκφραστεί ανησυχίες από μουσεία της Ευρώπης και της Αμερικής, όπως για παράδειγμα, για την επιστροφή του μπούστου της Νεφερτίτης που βρίσκεται σε μουσείο του Βερολίνου, καθώς επίσης και γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται σε άλλα μουσεία της Ευρώπης.
Μερικοί ακαδημαϊκοί ισχυρίζονται ότι τα Μάρμαρα σώθηκαν, στην ουσία, από σοβαρή αλλοίωση που θα είχαν υποστεί από τη μόλυνση του περιβάλλοντος και άλλους ζημιογόνους παράγοντες που πιθανόν να τα είχαν συντελέσει στην ολική τους καταστροφή, αν είχαν μείνει στην Αθήνα όλο αυτό το διάστημα.
Το στοιχείο της παράνομης μετακίνησης των γλυπτών δεν υφίσταται, δεδομένου ότι ο λόρδος Έλτζιν, ως πρέσβης της Τουρκίας στην Ελλάδα, είχε ζητήσει άδεια από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Περισσότερα από τα μισά γλυπτά του Παρθενώνα έχουν χαθεί, επομένως η επαναφορά των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, στο Μουσείο της Ακρόπολης δεν πρόκειται να κάνει μεγάλη διαφορά.
Τα γλυπτά είναι πολύ δύσκολο να μεταφερθούν από το Λονδίνο στην Αθήνα, χωρίς τον κίνδυνο να υποστούν σοβαρή ζημιά.

ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Το δεύτερο συνέδριο με τίτλο Parthenon, an Icon of Global Citenzenship, θα διεξαχθεί μεταξύ 16–17 Νοεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ και θα προσελκύσει επιστήμονες, ομιλητές και ακτιβιστές από όλον τον κόσμο.

Τα θέματα του συνεδρίου θα αποτελούνται από τέσσερις βασικές ενότητες: Εκπαίδευση, Ακτιβισμός, Οικονομία και Νομικά/Δικαστικά.
Ο συντονιστής του συνεδρίου, Διονύσιος Τριτάρης, θα πει: “Στο πρώτο θέμα, την εκπαίδευση, θα εξετάσουμε ποιος είναι ο ρόλος της εκπαιδευτικής κοινότητας στην κατανόηση της σημασίας του Παρθενώνα. Επίσης θα εξετάσουμε το ρόλο του Μουσείου, ως εκπαιδευτικού εργαλείου.

Στο θέμα του ακτιβισμού θα εξετάσουμε πώς θα μπορούσε η παγκόσμια εκστρατεία να βελτιωθεί. Δηλαδή, τι εργαλεία και μέθοδοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων της. Επίσης, θα αναδείξουμε επιτυχή παραδείγματα από το χώρο.

Στην ενότητα της Οικονομίας θα εξετάσουμε τον Παρθενώνα -και άλλες αρχαιότητες- στο πλαίσιο της εμπορικά προσανατολισμένης κοινωνίας του σήμερα. Ποια θα μπορούσαν να είναι τα οφέλη της επιστροφής των γλυπτών για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Τέλος, στην τέταρτη ενότητα θα εξεταστεί ο ρόλος της δικαιοσύνης στην εκστρατεία της επανένωσης. Δηλαδή, ποια επιχειρήματα θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε μια επιτυχημένη διαδικασία, μέσω της νομικής οδού.

Σημαντική πτυχή αυτού του συνεδρίου, θα καταλήξει ο συντονιστής, ότι θα δώσουμε την ευκαιρία στον απλό συμμετέχοντα να εκφράσει τη γνώμη του και να συμμετέχει ενεργά μέσω των τεσσάρων κύκλων συζητήσεων πάνω σ’ αυτές τις τέσσερις θεματικές ενότητες».

Να σημειωθεί, επίσης, ότι έχει συγκροτηθεί μια ειδική ιστοσελίδα με στόχο την ενημέρωση του κοινού για όλα τα θέματα του συνεδρίου.
«Ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ευελπιστούμε στη βοήθεια της παγκόσμιας κοινότητας για την επιτυχία του συνεδρίου. Όλοι οι τρόποι με τους οποίους μπορεί ο καθένας να βοηθήσει είναι διαθέσιμοι στο διαδίκτυο» θα πει ο κ. Τριτάρης.
Η ιστοσελίδα βρίσκεται στη διεύθυνση www.parthenonmarblesaustralia.org.au/coloquy2013