Πριν από δύο εβδομάδες συμπληρώθηκαν δώδεκα μήνες από τις εκλογές του 2012 στην Ελλάδα, αποτέλεσμα των οποίων ήταν ο σχηματισμός κυβέρνησης χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους: κυβέρνηση με κύριο κορμό το κόμμα της δεξιάς –Νέα Δημοκρατία– και παρακλάδια το κόμμα του κέντρου –ΠΑΣΟΚ– και ένα από τα κόμματα της αριστεράς, τη ΔΗΜΑΡ.

Οι κρίσιμες περιστάσεις στην οικονομία της χώρας είχαν οδηγήσει στο σχηματισμό κυβέρνησης πολιτικού ουράνιου τόξου, μήπως και γίνει προάγγελος της λήξης της καταιγίδας που τα τελευταία χρόνια απειλούσε με καταποντισμό το εθνικό μας σκάφος.
Όμως τα ουράνια τόξα είναι εντυπωσιακά στο σχηματισμό τους, βραχύχρονα όμως στη διάρκειά τους. Η τριχρωματική κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, με κυρίαρχο χρώμα το γαλάζιο, και συμπληρωματικά χρώματα το πράσινο και μια από τις αποχρώσεις του κόκκινου, δεν αποτέλεσε εξαίρεση του φυσικού κανόνα. Μια αστοχία του πρωθυπουργού, ονόματι ΕΡΤ, άνοιξε τον σύγχρονο ασκό του Αιόλου, με αποτέλεσμα τον κλυδωνισμό του κυβερνητικού καραβιού, και το σπάσιμο ενός από τα τρία κατάρτια, το οποίο δεν άντεξε στη δύναμη της καταιγίδας.

Ο πλοίαρχος Σαμαράς, με τη βοήθεια του νέου υποπλοίαρχου, ονόματι Ε. Βενιζέλος, στην απελπισμένη προσπάθειά τους να σταθεροποιήσουν το καράβι, και να το κρατήσουν στην προγραμματισμένη του ρότα, προέβησαν σε ανασύνταξη του καταπονημένου πληρώματος, και σε αντικατάσταση εκείνων που υπήρξαν θύματα της τρικυμίας.

Τώρα, με την γαλάζια σημαία στην πλώρη και την πράσινη στην πρύμνη, το δικάταρτο κυβερνητικό καράβι, με το νέο πλήρωμα στα κουπιά, προσπαθεί να επανακτήσει την προηγούμενη ταχύτητά του, για να φτάσει αίσια στο απάνεμο λιμάνι της οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.

ΟΙ ΔΙΣΤΑΓΜΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΑΡ

Η ειρωνεία είναι ότι οι πρόεδροι των δύο κομμάτων, Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ, τα οποία για δεκαετίες εναλλάσσονταν στην εξουσία, και ως εκ τούτου ευθύνονται για όσα σήμερα καταλογίζουν στην ΕΡΤ, παρουσιάζονται σήμερα ως νέοι Δον Κιχώτες, σαν οι σωτήρες και αναμορφωτές της.
Και για να επιτευχθεί αυτό, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό έπρεπε πρώτα η ασθενής, και σε πολλές αμαρτίες περιπεσούσα ΕΡΤ, να θανατωθεί, για να καταστεί δυνατή η νεκρανάσταση και μεταμόρφωσή της. Με άλλα λόγια, η ευθανασία έπρεπε να προηγηθεί της αθανασίας.

Σε αυτήν την στάση του κ. Σαμαρά, την οποία με επιφυλάξεις ασπάζεται και ο κ. Βενιζέλος, πήρε ενάντια θέση ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, κ. Φώτης Κουβέλης.
Σε ανακοίνωσή του επί του θέματος, ο κ. Κουβέλης τόνισε, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:
{..} «Στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών δεν προέκυψε ο κοινός πολιτικός τόπος στο ζήτημα της ΕΡΤ. Η αναδιοργάνωση της ΕΡΤ πρέπει να γίνει με την ΕΡΤ σε κίνηση και με παρόντες όλους τους εργαζομένους, θέση που επανέλαβα. Δεν πρόκειται για τυπικό διαδικαστικό ζήτημα, αφορά στην ουσία. Το μαύρο στην τηλεόραση και η βίαιη διακοπή των συχνοτήτων ήταν συγκεκριμένη πολιτική λογική. Για εμάς είναι ζήτημα δημοκρατικής νομιμότητας.

{…} Γι’ αυτό λέμε ναι στη μεταρρύθμιση, αλλά όχι στην προσβολή της νομιμότητας. Η κυβέρνηση προχώρησε στην πράξη νομοθετικού περιεχόμενου παρότι γνώριζε την αντίθεσή μας, ερήμην τεσσάρων υπουργών της ΔΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ. Αυτή είναι μια επιλογή άρνησης της συλλειτουργίας της κυβέρνησης. Δεν είναι δική μας ευθύνη ότι δε βρέθηκε ο κοινός πολιτικός τόπος. Η ΝΔ δεν προσήλθε σε αυτή την κοινή βάση» (αθηναϊκή εφημερίδα «Το Βήμα», 21/6/13).

Το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τον Φώτη Κουβέλη ως τον πιο δημοφιλή μεταξύ των προέδρων των πολιτικών κομμάτων, είναι ενδεικτικό της απήχησης που είχε η διαλλακτική του στάση στην τρικομματική κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι είναι ενταγμένος στο κίνημα της αριστεράς. Πράγματι, ο Φ. Κουβέλης θεωρείται ως ένας από τους πλέον έντιμους πολιτικούς, και τυγχάνει της εκτίμησης ομοϊδεατών του και μη. Ως εκ τούτου, αίσθηση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι σημαντικά στελέχη της ΔΗΜΑΡ έχουν ήδη κάνει αισθητή τη διαφοροποίησή τους από τη στάση του, και διαφώνησαν με την αποχή του κόμματός τους από την κυβέρνηση.
Γράφει σχετικά σε άρθρο της η αθηναϊκή εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 23/6:
«Με το τέλος της τρικομματικής, η ΔΗΜΑΡ μοιάζει χωρισμένη στα τρία: λίγοι θα ήθελαν να συνεχίσει να μετέχει το κόμμα στην κυβέρνηση, οι περισσότεροι επικροτούν την αποχώρηση και άλλοι φλερτάρουν πολιτικά με την ψήφο ανοχής».

Στο ερώτημα αν ο Φ. Κουβέλης θα δείξει ανοχή στην νέα κυβέρνηση, ή θα συνταχθεί πολιτικά με τη γραμμή που ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η πρόσφατη δήλωση του κ. Κουβέλη αποσαφηνίζει τη στάση που θα κρατήσει:
«Η Δημοκρατική Αριστερά, που δεν μετέχει στο νέο κυβερνητικό σχήμα, συνεχίζει να στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, καθώς και την ανάγκη να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, ώστε να ξεπεράσει η Ελλάδα τη βαθιά κρίση» (Έθνος, 25/6/13).

ΒΑΡΥ ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ, ΚΑΙ ΑΝΗΦΟΡΙΚΟΣ Ο ΔΡΟΜΟΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Το ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, κατέληξαν σε συμφωνία δικομματικής κυβέρνησης αποτελεί ευχάριστο γεγονός για την Ελλάδα, υπό τις ισχύουσες συνθήκες. Η αδυναμία για συγκρότηση κυβέρνησης θα οδηγούσε σε εκλογές, πράγμα που όλοι απεύχονταν, εντός και εκτός Ελλάδας, γιατί καταστρεπτικό θα ήταν το χάος που θα επικρατούσε στη χώρα.

Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι στην νέα κυβέρνηση ο Ε. Βενιζέλος κατέχει τη θέση του αντιπροέδρου και του υπουργού Εξωτερικών. Αυτό σημαίνει πως οι αποφάσεις της κυβέρνησης θα λαμβάνονται μετά από συμφωνία μεταξύ του πρωθυπουργού και του αντιπροέδρου, και όχι όπως κατά τον παρελθόντα χρόνο από τον Πρωθυπουργό, με μόνο ενημέρωση των Προέδρων των δύο άλλων κομμάτων, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ. Η νέα κυβέρνηση απαρτίζεται από 31 μέλη της ΝΔ και 11 του ΠΑΣΟΚ.
Στο κύριό της άρθρο η αθηναϊκή εφημερίδα «Έθνος» κάνει τις ακόλουθες επισημάνσεις:
«Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης, η οποία να μη διαθέτει περίοδο χάριτος έστω και μίας ημέρας και κατά συνέπεια να μην υπάρχει το παραμικρό περιθώριο για λάθη. Ωστόσο, το μειονέκτημα αυτό αντισταθμίζεται από την τεράστια πείρα της τρικομματικής διακυβέρνησης του προηγούμενου 12μήνου. Γνωρίζουν -τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης- πόσο πιεστικά είναι τα προβλήματα και πόσο κατεπείγουσα η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων. Και γνωρίζουν ακόμη ότι οι λύσεις θα πρέπει να είναι αξιόπιστες και άμεσης, όσο το δυνατόν, απόδοσης», 25/6/13.

Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν αλλάξει ριζικά το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα. Σε περίπτωση που, τελικά, η ΔΗΜΑΡ αποφασίσει να συνταχθεί πολιτικά με τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, στις επόμενες εκλογές είναι πιθανόν τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, να κατέβουν μαζί, ως αντίπαλα του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιο θα είναι το μέλλον της Χρυσής Αυγής στο πολιτικό σκηνικό όπως αυτό διαμορφώθηκε αυτές τις ημέρες. Τα υπόλοιπα κόμματα μάλλον θα κινηθούν στο περιθώριο, με αβέβαιο το πολιτικό τους μέλλον.

Η αποτελεσματικότητα του έργου που πρέπει να επιτελεσθεί από την νέα κυβέρνηση θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από τη στάση των ευρωπαϊκών εταίρων της Ελλάδας, και κυρίως της Γερμανίας.

Όμως, και με την ευνοϊκή προς την Ελλάδα στάση της Ευρωζώνης, τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η δικομματική κυβέρνηση είναι πολλά και δυσεπίλυτα: η κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος, το ασφαλιστικό, η ανεργία, η ύφεση, η φοροδιαφυγή, ο εξορθολογισμός του δημόσιου τομέα, οι αποκρατικοποιήσεις, η φτώχεια με τις κοινωνικές της επιπτώσεις, κ.ά.

Εξυπακούεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να δώσει στην νέα κυβέρνηση πίστωση χρόνου. Απεναντίας, θα κάνει παν το δυνατόν να επιτείνει την λαϊκή αγανάκτηση για τα μέτρα λιτότητας που βάθαιναν την ύφεση στην οικονομία, αύξησαν την ανεργία, και προκάλεσαν τη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής.
Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν κατά πόσο οι προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης διαλαμβάνουν συγκεκριμένους και ρεαλιστικούς στόχους, και όχι ασάφειες και αισιόδοξες εξαγγελίες για εξασφάλιση λαϊκής στήριξης.