Χρόνια ολόκληρα συνομιλώ με πολιτικούς, Έλληνες και μη. Ελάχιστοι είχαν την αφοπλιστική ειλικρίνεια του υπουργού Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δρ. Πέτρου Πετρίδη, ο οποίος εκπροσωπεί την κυβέρνηση της μαρτυρικής μεγαλονήσου στις εκδηλώσεις μνήμης της τουρκικής εισβολής το 1974 στη Μελβούρνη.

Τον συνάντησα την Παρασκευή το βράδυ στο κτίριο της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης – μετά τη συμμετοχή του στην ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από το πολιτειακό κοινοβούλιο και πριν το γεύμα λιτότητος, που ακολουθεί την καθιερωμένη, υπαίθρια βραδινή εκδήλωση για ευαισθητοποίηση του αυστραλιανού περίγυρού μας.

Ο κ. Πετρίδης μίλησε ειλικρινά για τις προτεραιότητες της κυβέρνησης Αναστασιάδη, για την παγίδευση της κυπριακής κυβέρνησης από εκείνους που κρατούσαν κρυμμένα στα συρτάρια τους τα μυστικά της οικονομικής λαίλαπας, που σάρωσε το νησί, τη βαρβαρότητα των δανειστών της Κύπρου, τις συνέπειες των επιλογών της Ευρώπης επί της Κύπρου, τις πληγές που άνοιξε η θανατηφόρα έκρηξη στο Μαρί στην κοινωνία και την οικονομία της Κύπρου.

Ο συνομιλητής μου κατήγγειλε τον αρνητικό ρόλο της Τουρκίας στο Κυπριακό, σημείωσε ότι «το βέτο» είναι όπλο της Κύπρου, διαβεβαίωσε για τη μεθοδική προετοιμασία της Κύπρου για τις συνομιλίες του Φθινοπώρου και εξέφρασε την ευχή να βρεθεί λύση.

Χωρίς να υποβαθμίσει τη σοβαρότητα του οικονομικού προβλήματος της Κύπρου, εκτίμησε ότι υπάρχει «παράθυρο εξόδου», εκτίμησε ότι η γεωστρατηγική και η γεωπολιτική θέση της Κύπρου αναβαθμίστηκε μετά τη συνεργασία με το Ισραήλ για την εξόρυξη του φυσικού αερίου και των υδρογoνανθράκων που υπάρχουν στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Για τον κυπριακό ελληνισμό της Αυστραλίας σχολίασε, ότι «θυμάται» την πατρίδα του και συμπάσχει μαζί της και εξέφρασε την πίστη, ότι επί κυβέρνησης Αναστασιάδη θα επιτευχθεί η πολυπόθητη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κ.Ν.: Κύριε υπουργέ θα ήθελα να αρχίσω με τις δύο τραγικές επετείους που τιμά ο κυπριακός ελληνισμός, με τη χρονίζουσα επέτειο της τουρκικής εισβολής στη μεγαλόνησο και την πρόσφατη τραγωδία στο Μαρί. Οι βασικές παράμετροι της τραγωδίας του 1974 δεν έχουν αλλάξει, διχοτόμηση του νησιού, τουρκικός εποικισμός, στρατεύματα κατοχής, αγνοούμενοι, τουρκική αδιαλλαξία κ.ά. και δεν διαφαίνεται, δυστυχώς, λύση. Πώς εκτιμά η κυβέρνηση την πορεία του κυπριακού μετά από 49 χρόνια;
Έχετε δίκιο, όπως τα περιγράφετε. Εδώ και 39 χρόνια το κυπριακό παραμένει άλυτο. Παραμένει η κατοχή, η αύξηση των Τούρκων εποίκων, οι αγνοούμενοι. Μετά από συνεχείς πιέσεις της Κύπρου άρχισε η ταυτοποίηση των οστών των αγνοουμένων, αλλά παραμένει άγνωστη η τύχη μεγάλου αριθμού των αγνοουμένων μας.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας, ότι παρ’ ότι πέρασαν τόσα χρόνια το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Οι προσπάθειες της προηγούμενης κυβέρνησης να φέρει τη λύση του κυπριακού, ως λύση κυπριακής ιδιοκτησίας, με τις προβολές ορισμένων συνθημάτων για τις γενναιόδωρες προσφορές προς στους Τουρκοκυπρίους δεν έφεραν αποτέλεσμα.
Εμείς, ως νέα κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, καλούμαστε να δώσουμε νέα ώθηση στη χρονίζουσα εθνική μας υπόθεση. Στην παρούσα συγκυρία η λύση του κυπριακού δεν είναι θέμα προτεραιότητας, και αντιλαμβάνεστε γιατί το λέω. Προτεραιότητα του σήμερα είναι η σωτηρία της Κύπρου από την οικονομική καταστροφή. Οι προσπάθειές μας εστιάζονται στην αναδιάρθρωση της οικονομίας, ώστε να μπορέσουμε να στηρίξουμε οποιαδήποτε λύση μας δοθεί.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαρκή ετοιμότητα για την αποτελεσματική αξιολόγηση κάθε ευκαιρίας που θα παρουσιαστεί για την προώθηση λύσης του κυπριακού.
Θυμίζω, πως όταν ανέλαβε την προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κ. Αναστασιάδης είχε προτείνει η περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου θα μπορούσε να δοθεί στους ιδιοκτήτες της και είχε ειπεί ότι θα μπορούσε να υπάρχει συνεργασία για την εκμετάλλευση του λιμανιού της Αμμοχώστου.

Κ.Ν.: Κάτι σχετικό είχε προταθεί, κ. υπουργέ, και για το Βαρώσι, έτσι δεν είναι;
Έχετε δίκιο, είχε γίνει ταυτόχρονη πρόταση και για το Βαρώσι. Κάποιες κυβερνήσεις της Ευρώπης και η Αμερική είδαν θετικά την πρόταση του προέδρου, όμως η Τουρκία, που κρατά το κλειδί της λύσης, δεν συνεργάζεται για την εξεύρεση της λύσης, παρόλο που ο πρόεδρος έχει προτείνει τη συμμετοχή της Τουρκίας στις διαβουλεύσεις για εξεύρεση λύσης –και είχε πείσει για τις προτάσεις και τις προθέσεις του– η Τουρκία αδιαφορεί. Αναμένουμε, ίσως το Φθινόπωρο, να βρεθεί κάποια μορφή λύσης.
Για το άλλο θέμα που θίξατε, την τραγωδία στο Μαρί, στις 9 Ιουλίου παρευρέθηκα, ως εκπρόσωπος του προέδρου στο Μνημόσυνο του πρώην διοικητή της ναυτικής βάσης στο Μαρί. Διαπίστωσα, ότι ο πόνος των συγγενών των αδικοχαμένων παραμένει έντονος.
Γνωρίζετε, είμαι βέβαιος, ότι προ ημερών το δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφασή του για τα γεγονότα στο Μαρί η οποία φέρει μερική ανακούφιση, αλλά όχι αυτή που περίμεναν οι συγγενείς των θυμάτων και ο πολύς κόσμος.

Κ.Ν.: Κύριε υπουργέ οι συγγενείς των θυμάτων και ο κυπριακός λαός κρίνουν, ότι η καταδίκη του πρώην υπουργού και μερικών άλλων – ενώ υπάρχουν τόσοι υπεύθυνοι για την τραγωδία στο Μαρί είναι ένα τυπικό κλείσιμο της υπόθεσης. Δεν είναι απόδοση δικαιοσύνης σε όσους συνευθύνονται, αν όχι ισόποσα, για τους θανάτους και τις υλικές ζημίες που προκάλεσε η έκρηξη.
Βεβαίως, αν κάποιος εκτελεί εντολές, τότε ευθύνονται και εκείνοι που τους δίνουν εντολές. Εν πάση περιπτώσει, περιμένουμε να δούμε τις αντιδράσεις του λαό. Θέλω να σημειώσω, ότι μαζί με την οικονομική καταστροφή που υπέστημεν από τις τράπεζες υπέστημεν και την τεράστια δαπάνη για την αποκατάσταση των ζημιών στο Μαρί. Ήταν δύο γεγονότα που ήλθαν το ένα μετά το άλλο και δεν μας άφησαν, πραγματικά να αναπνεύσουμε.

Κ.Ν.: Η βουλή πέρασε όλα τα μνημόνια. Ποιος είναι ο στόχος της ψήφος των μνημονίων, η θωράκιση της κυπριακής οικονομίας ή η ικανοποίηση των δανειστών της Κύπρου;
Όχι, δεν ήταν αυτό. Η ενσωμάτωσή μας στην Ε.Ε. και δη στο ευρώ δεν είχε στόχο τη διαφύλαξη του τραπεζικού συστήματος ή της κυπριακής οικονομίας, όπως ξέραμε ότι ήταν. Στόχος ήταν να ενταχθούμε συνολικά στο ευρωπαϊκό κλίμα, ώστε να μπορούμε να δράσουμε και να εκμεταλλευθούμε τις διάφορες καταστάσεις.
Θα είδατε, ότι μέχρι τώρα καταφέραμε και παραμένουν ανοιχτά τα δύο βασικά κεφάλαια για την έναρξη της διαδικασίας προσχώρησης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και παραμένουν ανοιχτά διότι ασκούμε το «βέτο». Είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι, έχουμε και αυτή τη μικρή φωνή του «βέτο» για να αντιδρούμε. Δεν θα το απεμπολήσουμε, θα το χρησιμοποιούμε.
Τώρα, όσον αφορά τα μνημονιακά πράγματα πρέπει να σας περιγράψω τη χειρότερη εμπειρία της ζωής μου. Δεν είχα νοιώσει ποτέ στη ζωή μου μεγαλύτερη ντροπή από το να κάθομαι απέναντι από τεχνοκράτες, οι οποίοι το μόνο που σκέπτονται είναι πώς θα πάρουν πίσω τα χρήματα που θα σε δανείσουν και όχι πώς θα λύσουν το πρόβλημα.
Να απαιτούν να διαγράψεις από το ιατροφαρμακευτικό σύστημα την παροχή υπηρεσιών στους ηλικιωμένους, ακόμη και σ’ εκείνους που παίρνουν κάποιο κρατικό επίδομα.

Κ.Ν.: Αν κατάλαβα καλά, μιλάτε γα βάρβαρη αντιμετώπιση από τους δανειστές, οι οποίοι αφαιρούν από κάθε κυβέρνηση το δικαίωμα να αποφασίζει για το λαό της.
Μάλιστα. Σας λέω, εγώ ένοιωσα πολύ άσχημα εκείνη την ημέρα και πρέπει να εκφράσω τις ευχαριστίες στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, διότι πείστηκε ότι το πρόβλημα δεν λύνεται με τις διαπραγματεύσεις των τεχνοκρατών των υπουργείων, αλλά με το να δώσουμε το πολιτικό στίγμα για να καταφέρουμε, αν θα καταφέρουμε τίποτα.
Πρέπει να σας πω, ότι μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης των τεχνοκρατών μου τηλεφώνησε ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου μου -του υπουργείου Υγείας- και μου είπε μία λέξη που με θορύβησε. «Τετέλεσται» μου είπε. Τι σήμαινε αυτό για το υπουργείο μου; Σήμαινε, ότι μόνον 50.000 άτομα θα δικαιούνταν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οι υπόλοιποι απορρίπτονταν από το σύστημα. Αυτό, αντιλαμβάνεστε, δεν θα μπορούσε να το δεχθεί καμία κυβέρνηση, πόσο μάλλον ένας υπουργός Υγείας που προέρχεται από τις τάξεις της μάχιμης ιατρικής, όπως εγώ. Αντέταξα πολλά επιχειρήματα έναντί τους. Ήταν, όμως, πολύ καλά διαβασμένοι και μας αντέκρουαν.

Κ.Ν.: Θέλω να σας ρωτήσω, πώς διαγράφεται το μέλλον της Κύπρου με το εισόδημά της στο Ναδίρ, τις ασφυκτικές πιέσεις των δανειστών, την οφειλή 2,5 δις. δολαρίων που θα πρέπει να αποπληρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία έστω και με μειωμένο τόκο, την αυξανόμενη ανεργία. Υπάρχει προοπτική βελτίωσης; Έχει μέλλον η Κύπρος;
Εκείνο που μας κάνει τρομερή εντύπωση είναι, ότι ενώ όλοι διαπίστωσαν ότι το τραπεζικό σύστημα δεν γλίτωνε, εν τούτοις χωρίς να αντιληφθούμε που οδηγούνταν τα πράγματα είχαμε λάβει9,5 δις ευρώ από το ELA – Emergency Liquidity Assistance, μηχανισμός παροχής χρηματικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας –παροχή που φόρτωσε την οικονομία με μεγάλα δεινά.
Υπάρχει, πράγματι, μία αύξηση της ανεργίας, η οποία μαστίζει ιδιαίτερα τη νέα γενιά. Και αυτή η νέα γενιά είναι, κατά την εκτίμησή μου, εκείνη που θα μας σώσει. Διότι όταν νέα παιδιά ξενιτεύονται για να ζήσουν και να συντηρήσουν τις οικογένειές τους στην Κύπρο σημαίνει, ότι στέλνουν συνάλλαγμα στην Κύπρο.
Στην Κύπρο είχαμε ξαναζήσει την ίδια κατάσταση το 1974. Εγώ, τότε, ήμουν ακόμη φοιτητής της ιατρικής. Όμως εργαζόμασταν και συντηρούσαμε τον πατέρα και τη μάνα. Το ίδιο θα συμβεί και σήμερα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και με ενθουσιά ζει το γεγονός, ότι τα παιδιά μας νοιώθουν για μας σήμερα, αυτό που νοιώθαμε, τότε, εμείς για τους γονείς μας.

Κ.Ν.: Η κυβέρνηση Αναστασιάδη κατηγορείται ότι λειτούργησε ενδοτικά στις διαπραγματεύσεις για τη σωτηρία των τραπεζών, ότι έλαβε μέτρα για τις καταθέσεις των πολιτών.
Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Εκείνο που ξέρω είναι, ότι μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης του κράτους δεν φύγαμε από το προεδρικό επί ένα δεκαπενθήμερο, βρισκόμασταν σε διαρκή σύσκεψη. Πρέπει να σα; πω, ότι δεν ήταν γνωστές σε μας οι λεπτομέρειες του προβλήματός μας και όλα όσα συζητούνταν.

Ν.Κ.: Μου λέτε, ότι διαπραγματευόσασταν εν κενώ;
Σας λέω, δεν είχαμε τίποτα υπόψη μας διότι κάποιοι κρατούσαν τις λεπτομέρειες στα συρτάρια τους, κάποιοι είχαν προαποφασίσει και βρεθήκαμε προ εκπλήξεως στο Eurogroup.

N.K.: Δηλαδή, παγιδευτήκατε;
Παγιδευτήκαμε όχι από δική μας αμέλεια, αλλά από κάποιους που χειρίζονταν τα θέματα αυτά ερήμην της κυπριακής κυβέρνησης. Γι’ αυτό και είχαν αποδοθεί και κάποιες ευθύνες τότε.
Τώρα που ζούμε τους Ευρωπαίους, αντιλαμβάνομαι, προσωπικά, ότι δεν ξέρουν και αυτοί πώς θα διαχειριστούν την κρίση.

Ν.Κ.: Μα ομολόγησαν, ότι η Κύπρος έγινε το πειραματόζωο στην αντιμετώπιση της κρίσης του τραπεζικού συστήματος.
Εμείς είπαμε στους Ευρωπαίους κάτι πολύ απλό. Ως κυβέρνηση εφαρμόσαμε αυτά που μας υποδείξατε για να αποφύγουμε τη χρεωκοπία. Ελάτε τώρα να μας συμβουλεύεστε, πώς θα κάνουμε πράξεις αυτά τα νομοσχέδια που ψηφίσαμε, όλες τις διατάξεις που έχουμε κάνει για να βγούμε από την κρίση.
Θα πρέπει, επί τη ευκαιρία, να αναφέρω ότι, σε σύγκριση με την Ελλάδα, εμείς έχουμε προχωρήσει και έχουμε εφαρμόσει όλα τα μνημονιακά, όλα εκείνα που έπρεπε να είχε συνομολογήσει και η Ελλάδα, αλλά καθυστέρησε τρία με τέσσερα χρόνια και ενώ διάγουμε ένα παράλληλο βίο, αλλά για εμάς, λόγω του χαμηλότερου χρέους –σε σύγκριση με την Ελλάδα– και το χαμηλότερο χρέος από αυτό της Ελλάδας και της ορθολογιστικής διαχείρισης του προβλήματος υπάρχει παράθυρο να βγούμε από την κρίση.
Εμείς, επίσης, έχουμε και ένα άλλο στοιχείο, το οποίον είναι εν δυνάμει παρόν, το στοιχείο των υδρογοναθράκων. Το στοιχείο αυτό έχει μείνει, ευτυχώς, έξω από τα μνημόνια παρ’ ότι είχαν ζητήσει επανειλημμένα (οι δανειστές) τα εισοδήματα από τους υδρογονάθρακες, οποιαδήποτε ήταν και οποτεδήποτε έρχονταν να συμπεριλαμβάνονταν στο δημόσιο χρέος, εν τούτοις δεν συμπεριελήφθησαν και τούτο ήταν μία μεγάλη επιτυχία της διαπραγματευτικής ομάδας.

Ν.Κ.: Λαμβανομένου υπόψη, ότι θα αρχίσουν εντός του 2014 οι γεωτρήσεις στην ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) θέλω να κάνετε μία εκτίμηση, πόσο σημαντικοί είναι οι υδρογονάθρακες για την οικονομία και τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου.
 Είναι πολύ σημαντικοί οι υδρογονάθρακες για τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου. Ήδη, έχει αλλάξει το σκηνικό. Η προσέγγιση με το Ισραήλ έφερε την Κύπρο σε καλύτερη γεωστρατηγική θέση. Οι γείτονες και η Αίγυπτος και η Συρία έχουν τα δικά τους προβλήματα, άρα υπάρχει ένα υπόβαθρο πάνω στο οποίο μπορούμε να θεμελιώσουμε μία νέα στρατηγική. Είμαι πολύ αισιόδοξος για τους υδρογονάθρακες, αλλά δεν θα πω τίποτα, θα αφήσω το χρόνο να μιλήσει.

Κ.Ν.: Κύριε υπουργέ, από τις μέχρι τώρα επαφές με τον κυπριακό ελληνισμό θα διαπιστώσατε, ότι αγωνιά για το μέλλον της πολύπαθης πατρίδας του. Τι θα του λέγατε για να τον καθησυχάσετε, για να αμβλύνετε την αγωνία του;
Εκείνο που θα έλεγα είναι, χωρίς υπερβολή, ότι η καρδιά της Κύπρου χτυπά στην Αυστραλία, ο κυπριακός ελληνισμός της Αυστραλίας, πραγματικά, θυμάται.

Κ.Ν.: Θυμάται, κ. υπουργέ, και γι’ αυτό πληγώνετε από τα τεκταινόμενα στην Κύπρο.
 Λέω, λοιπόν, ότι οι Κύπριοι της Αυστραλίας θυμούνται και διαπαιδαγωγούν και τα παιδιά τους. Καμία φορά, εμείς οι πολιτειακοί αξιωματούχοι δεν αφουγκραζόμαστε τον κόσμο, αλλά εκείνο που έχει για μας σημασία -διότι προέρχομαι και από ένα χώρο που είναι πολύ ευαισθητοποιημένος όσον αφορά την κατοχή και τη λύση του κυπριακού- θέλω να πω ότι εργαζόμαστε πυρετωδώς. Παρ’ ότι λέμε, ότι το Φθινόπωρο θα γίνουν οι συνομιλίες για το κυπριακό, γίνονται εντατικές επαφές και οι συνομιλίες με εμπειρογνώμονες και ανθρώπους με εξειδικευμένες γνώσεις, διότι η διαπραγμάτευση λύσης ξεφεύγει από τους όρους της πολιτικής. Πιστεύω, ότι θα μας δοθεί η ευκαιρία μέσα στα χρόνια διακυβέρνησης Αναστασιάδη να βρεθεί η δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού, που όλοι επιθυμούμε.