Στη σημερινή, εξαιρετικά αμφίρροπη παγκόσμια οικονομική συγκυρία, που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα χρέους, υψηλή ανεργία και χαμηλή ανάπτυξη, και με την άνοδο της Ασίας να μεταβάλλει και να ανατρέπει το παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι, το πολυσήμαντο και επίκαιρο ερώτημα όλων είναι: «Από πού θα προέλθει η ανάπτυξη;». Όπως είπε πρόσφατα ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστραλίας, είναι ένα ερώτημα που επανέρχεται σε στιγμές αβεβαιότητας. Με σημαντικές θετικές επιδόσεις της οικονομίας της εδώ και δύο δεκαετίες, η Αυστραλία ανατρέχει στη δική της εμπειρία για να αντλήσει απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, που αποτελεί το φλέγον θέμα του πολιτικού διαλόγου σε όλες τις χώρες.
Πριν από 20 χρόνια στην Αυστραλία, εν μέσω μιας ιδιαίτερα βαθιάς ύφεσης, κυριαρχούσε μία αίσθηση απόγνωσης και απαισιοδοξίας για το μέλλον. Πολλοί πίστευαν ότι το διψήφιο ποσοστό ανεργίας θα παρέμενε σε αυτά τα επίπεδα για πολύ καιρό. Γνωρίζουμε σήμερα ότι η Αυστραλία βρισκόταν τότε στο κατώφλι μίας εικοσαετίας καλών οικονομικών αποδόσεων, στο πέρας της οποίας η χώρα μας φημίζεται πια για τη σωστή και συνετή της οικονομική διαχείριση. Ποιος θα μπορούσε να είχε προβλέψει τότε μία τέτοια θετική εξέλιξη;
Ούτε η ανάπτυξη στην Αυστραλία προήλθε από τους τομείς που ίσως αναμέναμε. Τα τελευταία 21 χρόνια, το ΑΕΠ της Αυστραλίας έχει αυξηθεί κατά 100%. Μόνο το 3% της αύξησης αυτής προήλθε από τη βιομηχανική παραγωγή. Πολύ πιο σημαντική υπήρξε η συμβολή του τομέα των υπηρεσιών, όπως οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (13%), η εξορυκτική βιομηχανία (10%), οι κατασκευές (9%), οι εξειδικευμένες επαγγελματικές υπηρεσίες (8%) και οι υπηρεσίες υγείας (7%). Οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν περίπου κατά 50% την ίδια περίοδο, με 2/3 της αύξησης αυτής και πάλι να προέρχεται από τους τομείς των υπηρεσιών.
Η απελευθέρωση των αγορών και το άνοιγμα της οικονομίας στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αποτέλεσαν τους βασικούς πυλώνες της οικονομικής μας ανασυγκρότησης. Σημαντικά συστατικά της αξιοσημείωτης οικονομικής απόδοσης της Αυστραλίας υπήρξαν η επακόλουθη αύξηση της παραγωγικότητας και η ανάκτηση της εμπιστοσύνης και αυτοπεποίθησής μας. Η μείωση της προστασίας και υποστήριξης κλάδων, αλλά και η μείωση των περιορισμών και της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση των διαδικασιών, η θέσπιση ανοιχτών, διαφανών, αποτελεσματικών και υπόλογων θεσμικών οργάνων και δημοσίων οργανισμών, αύξησαν εντυπωσιακά την παραγωγικότητα και οδήγησαν άμεσα σε οικονομική ανάπτυξη, σε μείωση της ανεργίας και σε αύξηση των εισοδημάτων για όλους τους Αυστραλούς. Η αύξηση των κρατικών εσόδων έδωσε τη δυνατότητα στο αυστραλιανό κράτος να συνεχίσει να βελτιώνει το πρόγραμμα κοινωνικών παροχών και να στηρίζει τους πραγματικά αδύναμους της κοινωνίας.
Σημαντικός παράγοντας της ανάπτυξης είναι επίσης η εμπιστοσύνη – στον εαυτό μας, στην κοινωνία μας, στο κράτος μας. Η εμπιστοσύνη δεν είναι κάτι απτό είναι δύσκολο να μετρηθεί, και ακόμη πιο δύσκολο να ενισχυθεί ή να ανακτηθεί. Δεν υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος, μια απλή πολιτική, που δύναται γρήγορα να τη βελτιώσει. Αντίθετα, η εμπιστοσύνη απορρέει από την πειθαρχημένη και συνεπή εφαρμογή πολιτικών, σε πλαίσια διαφανή, υπόλογα, καλά εδραιωμένα και κατανοητά από τους πολίτες, και που εφαρμόζονται συστηματικά σε διάρκεια χρόνου. Οι πολιτικές αυτές περιλαμβάνουν μια ισχυρή δέσμευση για δημοσιονομική υπευθυνότητα, καθώς και συνέπεια σε τομείς που αφορούν το κόστος, την ποιότητα και την παραγωγικότητα.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, με μία Ασία που αναδύεται οικονομικά και πολιτικά, στην Αυστραλία καθώς και σε όλες τις χώρες, απαιτείται η επανεξέταση των υφιστάμενων πολιτικών μας και η συνεχής εφαρμογή εκείνων των μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν περαιτέρω την παραγωγικότητα, και κατά συνέπεια το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, που αποτελεί το κοινό ζητούμενο.
Η εμπειρία της Αυστραλίας αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι το κλειδί είναι οι ανοιχτές οικονομίες και κοινωνίες, το ανοιχτό εμπόριο, η εξωστρέφεια, η καινοτομία, η εκπαίδευση, η υψηλή εξειδίκευση και τα άριστα πρότυπα διοίκησης, καθώς και η ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Χρειάζεται προσαρμοστικότητα, ευελιξία και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, αλλά κυρίως, μια βαθιά αλλαγή στον τρόπο σκέψης μας -μία «παγκόσμια αντίληψη»- ούτως ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις αλλά και να αδράξουμε τις σημαντικές νέες ευκαιρίες που προσφέρονται.
Η Αυστραλία, με ισχυρή την ελληνική παρουσία, αποτελεί σημαντική γέφυρα προς τη ραγδαία αναπτυσσόμενη Ασία και στηρίζει έμπρακτα τις ελληνικές προσπάθειες προς την ανάπτυξη και την επανεκκίνηση της οικονομίας της. Με πρωτοβουλίες όπως το νέο Επιχειρηματικό Συμβούλιο Ελλάδας – Αυστραλίας, οι δύο χώρες ανταλλάσσουν τεχνογνωσία και ενισχύουν τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μας επʼ ωφελεία κοινή.
Τα εθνικά γνωρίσματα της Ελλάδας είναι πολλαπλά και αξιοθαύμαστα. Η κάθε περιφέρεια της Ελλάδας προσφέρεται για βιώσιμη και πολυεπίπεδη ανάπτυξη, με πολλαπλασιαστικά οφέλη και επιδράσεις στο σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας.
Επομένως, η απάντηση στο ερώτημα από πού θα προέλθει η ανάπτυξη, είναι ότι, εν μέρει, θα προέλθει από τους παραδοσιακούς τομείς, αλλά και από νέους τομείς που σε πολλές περιπτώσεις ίσως δεν έχουμε σκεφθεί ακόμη. Αυτή, εξάλλου, είναι και η φυσιογνωμία μιας δυναμικής, ευέλικτης και εξελισσόμενης οικονομίας, ικανή να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα.
Η αντιμετώπιση των συνεχώς μεταλλασσόμενων διεθνών προκλήσεων δεν είναι εύκολο θέμα. Ωστόσο, με συνετές και υπεύθυνες πολιτικές, με τα κατάλληλα κανονιστικά και ρυθμιστικά πλαίσια, σε συνδυασμό με ιδιωτικές πρωτοβουλίες που βασίζονται σε σωστά κίνητρα, με συνεργασία, με αισιοδοξία και με εμπιστοσύνη στις δικές μας δυνάμεις, έχουμε όλοι -Αυστραλοί και Έλληνες- πολλούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.
*Η κ. Τζένη (Πολυξένη) Μπλούμφιλντ είναι πρέσβης της Αυστραλίας στην Ελλάδα.
