Σ’ έναν μοναχικό, πρωϊνό περίπατο στην Χρυσή Ακτή, χρόνια πριν, μια περίεργη, σχεδόν ασκητική φιγούρα, με προσπερνά και με καλημερίζει ευγενικά.
Μια ώρα αργότερα, αυτός ο ίδιος περίεργος άνθρωπος, θα μου ανοίξει την πόρτα του σπιτιού του, με προκαθορισμένο ραντεβού, για να με απογειώσει με τη μαγεία της τέχνης του.

Βρίσκομαι μπροστά στο μεγάλο μύστη της Τέχνης και δημιουργό, τον διακεκριμένο ζωγράφο Άλκη Αστρά. Τολμηρή από τα πρώτα ήδη χρόνια της σταδιοδρομίας μου, επιδίωξα τη συνάντηση αυτή, μετά από μια τυχαία γνωριμία με δείγματα της τέχνης του.

Μου είχε γίνει έμμονη ιδέα, μετά από την επαφή μου με την «Παναγία των Παρισίων», να γνωρίσω και το δημιουργό της.
H σύντροφός του, μας αφήνει μόνους, διακριτικά. Το σημειωματάριό μου, θα μείνει λευκό, και το μαγνητόφωνο κλειστό, θα εξακριβώσω αργότερα. Δεν θα χρειαστούν, γιατί απλά, όταν μιλά ο Άλκης Αστράς, από τότε μέχρι προχτές που τον είδα ξανά, δεν χρειάζεσαι τίποτε από αυτά. Ό,τι έχει να πει πρώτα-πρώτα, το λέει εύγλωττα με την τέχνη του. Αν δεν μπορέσει να σε απογειώσει μ’ αυτήν, τότε είσαι σε λάθος τόπο.

Συνέλαβα τότε, θυμάμαι τον εαυτό μου, να έχει εντελώς μαγνητιστεί από τα έργα του και να έχω σχεδόν ξεχάσει την παρουσία του δημιουργού τους. Ο ίδιος θα το σημειώσει βέβαια και αργότερα, χαμογελώντας, φανερά ικανοποιημένος, θα πει ότι «φαινόμουν να είχα εντελώς απορροφηθεί από ό,τι ήταν γύρω μου».

Θυμάμαι ότι μετά από αρκετή ώρα που με παρακολουθούσε χωρίς να διακόπτει τη μοναδική αυτή περιήγηση στην τέχνη του, άρχισα να εκφράζω τις εντυπώσεις μου, ξεχνώντας το τυπικό της υπόθεσης. Ήμουν εκεί για μια συνέντευξη. Θα με δικαίωνε, βέβαια αργότερα, όταν έλεγε ότι ‘αυτό που είχε ο ίδιος να πει το είπε μέσα από τη δουλειά του και τα έργα μιλούνε στην ψυχή και στο νου του καθενός με μία δική τους εκφραστική γλώσσα’.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΣ

Θα μου εμπιστευθεί εντούτοις, ότι «ο εικαστικός ουμανισμός είναι το όραμά του». Συλλαμβάνει, αναπλάθει, δημιουργεί, με όλα τα εφόδια του αρχιτέκτονα που μελέτησε στην αρχή της πορείας, του, το πνεύμα του φιλόσοφου και το λυρισμό του ποιητή, με επίκεντρο πάντοτε τον άνθρωπο.

Εμμονή στη λεπτομέρεια του σχεδίου, που προδίδει τον βαθύ γνώστη του αντικειμένου που τον προσήλκυσε, σεβασμό απόλυτο στην πρωταρχική του μορφή και μετά η απογείωση, το όνειρο, το πνεύμα που ζητά να δραπετεύσει μέσα από τα κοινά, από τη φθορά του χρόνου, από την πεζότητα των τετριμμένων σχέσεων και να σε μεταφέρει εκεί που η δική σου ψυχή και το βαθύ προσωπικό σου πνεύμα έχει τη δυνατότητα να σε οδηγήσει. Είναι τα πολλαπλά της Αλήθειας, όπως θα έλεγε ο ίδιος.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ

«Την Αλήθεια την ανακαλύπτει κανείς μόνος του. Δεν μπορεί να σου την υποδείξει ο άλλος», θα πει σήμερα, χωρίς να έχει μετατοπιστεί, στο ελάχιστο από τότε που συναντηθήκαμε για πρώτη φορά.

Πάντα με συνέπαιρναν οι ναοί του. Από την πρώτη επαφή μαζί τους είχα προσέξει ότι έλειπαν τα σύμβολα, από όλους ανεξαιρέτως. Αφαιρεί τον δογματισμό για να δώσει το μήνυμα ότι ο Θεός είναι ένας για όλους. Αυτό είναι το περίβλημα, μας λέει. Όπως το ξέρετε. Σας το παραδίδω, σεβόμενος απόλυτα τον αρχιτέκτονα που γνωρίζω καλά πόσο μόχθησε για να σας το προσφέρει. Εγώ θα σας δώσω την πνευματική ελευθερία. Να εισχωρήσετε στο εσωτερικό με τη δική σας ψυχή και να φθάσετε στο θείο πνεύμα με τις δικές σας αποσκευές. Φοβερή προσφορά!

Τα κτίσματά του, τα αρχιτεκτονήματα του Άλκη Άστρα συνδυάζουν το φθαρτό με το άφθαρτο. Την ύλη όπως έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίζουμε με όλες της τις λεπτομέρειες και το πνεύμα που είναι άφθαρτο και ο καθένας μένει άφωνος μπροστά στο μυστήριο που το περιβάλλει.

Με την αντανάκλαση των αντικειμένων του, κάθε φορά που το επιχειρεί, δίνει το ερέθισμα για εξερεύνηση του μυστηρίου, για απόδραση από το απτό και το συγκεκριμένο. Είναι μια ευσυνείδητη και ενσυνείδητη απόπειρα να δώσει την πνευματική διάσταση των πραγμάτων που παίρνει ο άνθρωπος ως δεδομένο. Να του υπενθυμίσει ότι πέρα από την ύλη υπάρχει το πνεύμα. Υπάρχουν τα όνειρα που ανήκουν σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά.

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Έχει ταξιδέψει σ’ όλον τον κόσμο, ξεκινώντας από την πρώτη ανάσα ζωής που πήρε από την οδό Διονυσίου, στους πρόποδες της Ακρόπολης, μέχρι τον Ιερό Βράχο των ιθαγενών της Αυστραλίας και το Calgary τoυ Καναδά.

Σήμερα είναι γοητευμένος με την Λατινική Αμερική, με «το πάθος, το ρομαντισμό και την κραυγαλέα δίψα των ανθρώπων για ελευθερία για την οποία πολέμησαν με τόση γενναιότητα και αυταπάρνηση για να την κερδίσουν. Με γοητεύει η εκρηκτικότητά τους, η δίψα τους για τη χαρά της ζωής και όπως αυτή εκδηλώνεται.
Πάντα, σ’ όλα μου τα ταξίδια, ο απώτερος στόχος μου ήταν να γνωρίσω τον άνθρωπο».
Έχω ακούσει διάφορα ανέκδοτα για φιλοξενία σε πύργους και παλάτια από τα οποία κοίταζε πώς να αποδράσει για να ζήσει κοντά στον απλό άνθρωπο που μετράει τα κέρματα στην τσέπη του πριν πλησιάσει τον πάγκο της λαχαναγοράς.

«Ναι, έτσι είναι. Πάντα στα ταξίδια μου, επιδιώκω να έλθω όσο πιο κοντά γίνεται στον απλό άνθρωπο και να μοιραστώ, όσο μου επιτρέπουν οι συνθήκες, την καθημερινότητά του. Για παράδειγμα, έχω ζήσει σε καταυλισμούς με Αβοριγίνες ζωγράφους που τους έδινα ακριλικά χρώματα και μου έδιναν τα δικά τους από φυτά, χώμα και πέτρες. Έζησα τον μυστηριακό τρόπο που είναι αφοσιωμένοι στην τέχνη που υπηρετούν και που, όπως γνωρίζουμε, είναι περιζήτητη σήμερα στην Ευρώπη. Όσο έμεινα κοντά τους μ’ έκαναν να αισθανθώ ότι ανήκα εκεί. Ήταν μια φοβερή, αξέχαστη πραγματικά εμπειρία».

Με την ευκαιρία της τελευταίας έκθεσής του στο Ελληνικό Μουσείο Μελβούρνης, είχα την ευκαιρία, να δω ξανά τον μεγάλο δημιουργό, μετά από πολλά–πολλά χρόνια. Με ξεχώρισε, μέσα στο πλήθος και προφέροντας απλά το όνομά μου, έσβησε το χρόνο που μεσολάβησε και ήταν σα να είχα μόλις συναντηθεί στη Χρυσή Ακτή, στον πρωινό μου περίπατο, μαζί του. Μιλήσαμε λίγο αυτό το βράδυ και πάρα πολύ (που πάλι μας φάνηκε λίγο) την άλλη μέρα το πρωί.

«Έχω δυνάμεις ανέκφραστες μέσα μου, καλή μου, που κραυγάζουν να βγουν. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω. Στα 83 μου κάθε μέρα τη θεωρώ δώρο Θεού. Δεn με φοβίζει εντούτοις ο χρόνος. Δεν τον υπολογίζω, όχι τουλάχιστον σαν ανασταλτικό παράγοντα. Έχω στερηθεί εκεί επάνω το ελληνικό στοιχείο. Εδώ έχετε κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά. Αυτές τις λίγες μέρες που είμαι στη Μελβούρνη, νοιώθω να έχω ξαναγεννηθεί».
Το ίδιο κι εμείς με την επαφή μαζί σου άξιε δημιουργέ.