Θέμα νέας αναμόρφωσης του συνταξιοδοτικού, φωτογραφίζοντας το σύστημα της Αυστραλίας, ήγειρε η ομάδα των συμβούλων της τεχνικής βοήθειας σε συνάντηση με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Η ομάδα των συμβούλων του ΔΝΤ και της Ε.Ε., αποτελούμενη από τους Τόμας Στόρι, Τζον Κρότι και Πάτρικ Ντε Μετς, συνεπικουρούμενοι από τους εκπροσώπους της τεχνικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ομάδας κρούσης του Χ. Ράιχενμπαχ, υπέδειξαν ως πλέον ενδεδειγμένη λύση για το πρόβλημα του ασφαλιστικού στην Ελλάδα τη χορήγηση «συντάξεων βάσει εισοδήματος».
Η πρόταση αυτή, μετά και τις επαφές που είχαν στα μεγάλα Ταμεία αντικρούστηκε από την πλευρά του υπουργείου, ενώ η συζήτηση που ακολούθησε έγινε σε αρκετά έντονο ύφος.
Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα της Αυστραλίας προβλέπει συντάξεις ανάλογα με το συνολικότερο εισόδημα που έχει από άλλες πηγές ο ασφαλισμένος, συμπεριλαμβανομένης και της αποτίμησης της ακίνητης περιουσίας του. Το ποσόν της σύνταξης εξαρτάται όχι μόνο από την ηλικία, τα έτη ασφάλισης ή την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου, αλλά και από τη γενικότερη εισοδηματική και περιουσιακή του κατάσταση.
Για κάθε μία κατηγορία συνταξιούχων (άγαμος, σε συμβίωση, διαζευγμένος με αναπηρία) είτε πρόκειται για πλήρη σύνταξη είτε για μερική συνταξιοδότηση προβλέπονται διαφορετικά πλαφόν συνολικού εισοδήματος, πάνω από το οποίο επέρχεται μείωση σύνταξης. Επί παραδείγματι, για τον άγαμο πλήρους σύνταξης με ιδιοκατοίκηση το περιουσιακό όριο, πάνω από το οποίο αρχίζει μείωση της σύνταξης, ορίζεται το ποσό των 132.350 ευρώ. Για κάθε 672 ευρώ πάνω από το συγκεκριμένο πλαφόν, η σύνταξη μειώνεται κατά περίπου 1 ευρώ (1,50 δολάριο Αυστραλίας) κάθε δεκαπενθήμερο.
Βεβαίως, η συζήτηση στο υπουργείο Εργασίας ούτε τόσο αναλυτική ήταν, ούτε παρέπεμπε ευθέως σε μοντέλο Αυστραλίας το οποίο γνωρίζει πολύ καλά ο επικεφαλής της ομάδας συμβούλων του ΔΝΤ και της Ε.Ε. στην Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Στόρι -ο οποίος έθεσε το ζήτημα «συντάξεις βάσει εισοδήματος»- είχε διατελέσει εκτελεστικός γενικός διευθυντής του Κέντρου Ανάλυσης και Αναφορών των Συναλλαγών της Αυστραλίας.
H συνάντηση στο υπουργείο Εργασίας έγινε στο πλαίσιο των προγραμματισμένων επαφών που πραγματοποιούν οι τεχνικοί σύμβουλοι -οι οποίοι εισηγήθηκαν το νέο σύστημα αναμόρφωσης εισφορών της κοινωνικής ασφάλισης με διοικητές Ταμείων, υπηρεσιακούς παράγοντες, στελέχη του υπουργείου αλλά και με τον υπουργό Εργασίας, Γ. Βρούτση.
Ο γενικός γραμματέας Ασφαλίσεων, κ. Παν. Κοκκόρης, ανταπαντώντας στις προτάσεις των συμβούλων για συντάξεις με βάση τα εισοδήματα, υποστήριξε ότι παρόμοιες αλλαγές μπορούν να συζητηθούν μόνο στις εποχές των παχιών αγελάδων και όχι σε συνθήκες υψηλής ανεργίας και πολυετούς ύφεσης. Συμφώνησε ότι πρέπει να προχωρήσουν οι δομικές αλλαγές στα Ταμεία ώστε να υπάρξει πλήρης ηλεκτρονική διασύνδεση με τους μηχανισμούς δημόσιων εσόδων, αλλά αντέκρουσε τη λήψη νέων διοικητικών μέτρων και ποινών για ασφαλισμένους και εργοδότες που δεν μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 48 δόσεων.
«Ας δώσουμε τη δυνατότητα στους 370.000 οφειλέτες (σε σύνολο 880.000 ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ) που είναι εκτός συστήματος -γιατί έχουν κλείσει οι επιχειρήσεις τους ή έχουν χρεοκοπήσει- να μπουν σε ένα καλύτερο σύστημα και να αποπληρώσουν τις τρέχουσες οφειλές και, στη συνέχεια εάν δεν το πράξουν, ας επιβάλλουμε τότε αυστηρότερα μέτρα» επισήμανε στο κλιμάκιο των συμβούλων ο κ. Κοκκόρης.
«ΟΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΔΕΝ ΘΙΓΟΝΤΑΙ»
Η πρόταση να συνδεθεί η σύνταξη με εισοδηματικά κριτήρια, όπως στην Αυστραλία, τέθηκε (την περασμένη Τρίτη) από τεχνικό κλιμάκιο της ομάδας Ράιχενμπαχ σε συνάντηση με στελέχη του υπουργείου Εργασίας, προκειμένου τα ταμεία να ανταπεξέλθουν το 2014 με δεδομένη την υστέρηση εσόδων και την μείωση της κρατικής χρηματοδότησης.
Απαντώντας με κάποια καθυστέρηση αργά το απόγευμα της Τετάρτης (μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων) το Υπουργείο Εργασίας τονίζει ότι «τέτοιο θέμα δεν έχει τεθεί στον υπουργό. Οι παροχές δεν θίγονται».
Ωστόσο, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ αμέλησαν να διευκρινίσουν ότι σύμφωνα με το μοντέλο της Αυστραλίας με εισοδηματικά κριτήρια χορηγείται μόνο η βασική σύνταξη που χρηματοδοτείται από χρήματα των φορολογουμένων και όχι το ανταποδοτικό μέρος που βασίζεται στις εισφορές.
Προς το παρόν, το συμβάν θεωρείται λήξαν, αν και οι συχνές αναφορές των τεχνικών κλιμακίων σε θέματα συντάξεων είναι ενδεικτικές των πιέσεων που ασκούνται για νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα.
Στην ανακοίνωσή του Υπουργείου Εργασίας τονίζεται ότι «το ασφαλιστικό σύστημα στηρίζεται σε τριμερή χρηματοδότηση, έχει δημόσιο και καθολικό χαρακτήρα και δεν τίθεται ζήτημα αλλαγής».
Με δεδομένο, άλλωστε, ότι η κρατική χρηματοδότηση την επόμενη χρονιά είναι «ψαλιδισμένη» κατά 1.7 δισεκατομμύρια ευρώ είναι εμφανές ότι το θέμα των συντάξεων παραμένει στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος.
Πάντως, μιας και άνοιξε η συζήτηση έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι οι Έλληνες που δούλεψαν και συνταξιοδοτήθηκαν στην Αυστραλία γνωρίζουν ότι γίνεται έλεγχος των εισοδημάτων και των περιουσιακών στοιχείων, τόσο του ασφαλισμένου όσο και του συντρόφου του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, την πρόταση κατέθεσε ΔΝΤ ο Αυστραλός, Τhomas Story, επικεφαλής του Τμήματος Φορολογίας του ΔΝΤ που μιλάει απευθείας με την κ. Λαγκάρντ, ενώ δεν αποκλείεται τα καινά δαιμόνια να εισήγαγε στην Ελλάδα και ο Αυστραλός, Nicholas Sherry, πρώην γερουσιαστής και πρώην υπουργός Συντάξεων, ο οποίος σήμερα παρέχει -μέσω της Ernst & Young- συμβουλευτικό έργο στην Τράπεζα της Ελλάδος, σχετικά με την αξιολόγηση των συνταξιοδοτικών συστημάτων παγκοσμίως και την αναμόρφωση του αντίστοιχου ελληνικού.
