Όταν ο Μαντέλα υποδύθηκε τον Κρέοντα

*Έργα αρχαίων Ελλήνων τραγωδών ανέβαζε ο Μαντέλα στη φυλακή του. *Τι λέει γι’ αυτόν ο «Έλληνας αδελφός του» Γ. Μπίζος

«Ο Νέλσον Μαντέλα εμπνεόταν από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων. Στη φυλακή ανέβαζε και αρχαίες ελληνικές τραγωδίες μαζί με τους συγκατηγορούμενούς του. Η πρώτη του παράσταση ήταν αυτή της “Αντιγόνης” του Σοφοκλή, όπου ο Μαντέλα ερμήνευσε τον ρόλο του Κρέοντα».

Αυτό μού είχε αποκαλύψει ο ομογενής νομικός της Νότιας Αφρικής, Γιώργος Μπίζος, σε συνέντευξή  που μου είχε δώσε λίγο πριν την επίσκεψή του στη Μελβούρνη (με τη συμβολή του Ντίνου Τουμάζου) όπου μίλησε και για άγνωστες πτυχές του Νέλσον Μαντέλα, με τον οποίο συνδεόταν πολύ στενά εδώ και έξι δεκαετίες.
Όπως μου δήλωσε τότε ο κ. Μπίζος, ο ρόλος του Κρέοντα δίδαξε τον Μαντέλα ότι «ο ηγέτης θα πρέπει να κυβερνά δίκαια και όχι δικτατορικά, αλλά και να μην φοβάται». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο Μαντέλα  λάτρευε την Ελλάδα και  ήταν γνώστης, κυρίως της αρχαίας Ελλάδας. «Η Ελλάδα είναι η μητέρα της Δημοκρατίας και η Νότια Αφρική η πιο μικρή κόρη της»  δήλωνε ο Μαντέλα, σύμφωνα με τον Γ. Μπίζο.

Ο Έλληνας νομικός συνδεόταν με φιλία και αγώνες έξι δεκαετιών με το σύμβολο του αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Συμμαθητής, συνεργάτης του ως νεαροί δικηγόροι, και συνήγορος του από τα χρόνια του απαρτχάιντ έως τις μέρες μας, ο κ. Μπίζος συνέδεσε το όνομά του με τη νομική και άλλη υπεράσπιση του Μαντέλα καθώς και με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς, με προσωπικό κόστος. Ο βίος του είναι μυθιστορηματικός και συνυφασμένος με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Νέλσον Μαντέλα έχει πει και έχει γράψει γι’ αυτόν: «Ο Γιώργος είναι αδερφός μου». Ο Γιώργος Μπίζος έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του κόσμου παγκοσμίως, αλλά ειδικά στη Νότια Αφρική, όπου όλοι τον τιμούν ως τον υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αλλά και η ζωή του ίδιου του κ. Μπίζου μοιάζει με μυθιστόρημα. Γεννήθηκε το 1928 στο Βασιλίτσι Μεσσηνίας και για το πώς βρέθηκε στη Νότια Αφρική λέει ο ίδιος: «Το 1941, μετά την εισβολή των Γερμανών, επτά σύμμαχοι στρατιώτες από τη Νέα Ζηλανδία κρύφτηκαν κοντά στο χωριό. Ο πατέρας μου κέρδισε την εμπιστοσύνη τους και ανέλαβε την ευθύνη να τους μεταφέρει στην Κρήτη. Με τη βοήθεια ενός Αρμένιου φούρναρη, κατάφερε τελικά να τους φυγαδεύσει, χωρίς να το καταλάβουν οι Γερμανοί. Φύγαμε, τελικά, εγώ, ο πατέρας μου και οι στρατιώτες για την Κρήτη, νομίζοντας ότι το νησί είναι ελεύθερο. Εκεί επιβιβαστήκαμε σε ένα αγγλικό πλοίο, το οποίο μας μετέφερε στην Αίγυπτο. Στην Αίγυπτο μείναμε μαζί με τον πατέρα μου για τρεις μήνες. Μετά την προέλαση των Ιταλών προς την Αίγυπτο, φύγαμε τελικά για τη Νότια Αφρική. Έτσι βρέθηκα στη Νότια Αφρική».

Για πρώτη φορά επέστρεψε στην Ελλάδα το 1972, αλλά έκτοτε πηγαίνει κάθε καλοκαίρι.