Γονική παροχή είναι η δωρεά ακινήτου που γίνεται από γονέα προς τέκνο του στην Ελλάδα. Συνήθως γίνεται για να βοηθήσει ο γονέας το παιδί του στην επαγγελματική και οικογενειακή του ζωή.

Το κράτος ευνοεί αυτήν την δωρεά από γονέα προς τέκνο και γι’ αυτό έχει ορίσει ένα αρκετά υψηλό αφορολόγητο, που σήμερα είναι 150.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε γονέας προς κάθε τέκνο του μπορεί να του μεταβιβάσει χαριστικώς (ως δωρεά) ακίνητα στην Ελλάδα αξίας έως 150.000 ευρώ, χωρίς να πληρώσει φόρο μεταβίβασης.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ένα τέκνο μπορεί να λάβει ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα έως 150.000 ευρώ από τον ένα γονέα του και άλλα 150.000 ευρώ από τον άλλο γονέα του, χωρίς να πληρωθούν φόροι μεταβίβασης.

Το αφορολόγητο αυτό όριο δεν είναι σίγουρο ότι και στο μέλλον θα παραμείνει στο ύψος των 150.000 ευρώ από κάθε γονέα προς κάθε τέκνο και όποιος σκέφτεται να προβεί σε γονική παροχή καλό θα είναι να ετοιμάσει γρήγορα τα δικαιολογητικά και τα συμβόλαια που χρειάζονται.
Για να γίνει η γονική παροχή απαιτείται φωτοτυπία του συμβολαίου με τον οποίο ο γονέας είχε αποκτήσει το ακίνητο, είτε με αγορά, είτε με αποδοχή κληρονομίας, ή αποδοχή δωρεάς κλπ. και άδεια οικοδομής, αν υπάρχει κτίσμα.

Αν ο γονέας δεν έχει συμβόλαιο για το ακίνητο, αλλά το απέκτησε με χρησικτησία, πρέπει πρώτα να έχει πληρώσει φόρο χρησικτησίας (περίπου 8 – 10% της αντικειμενικής αξίας).

Απαιτούνται επίσης και τα κάτωθι:
Τοπογραφικό διάγραμμα, εάν πρόκειται για οικόπεδο ή αγροτεμάχιο.
Βεβαίωση από πολιτικό μηχανικό ή αρχιτέκτονα ότι το ακίνητο δεν έχει κτίσματα, ή ότι τα κτίσματα είναι νόμιμα ή ότι τα κτίσματα είναι προ του 1955. Αν ολόκληρο το κτίσμα ή τμήμα αυτού δεν είναι νόμιμο, πρέπει πρώτα να τακτοποιηθεί στην Πολεοδομία.

Για ορισμένα ακίνητα απαιτείται και βεβαίωση από τον Δήμο περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, (ΤΑΠ).
Εφόσον λειτουργεί στην περιοχή του ακινήτου Κτηματολογικό Γραφείο, χρειάζεται φύλλο και απόσπασμα. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό οι διαστάσεις (εμβαδόν) του οικοπέδου ή αγροτεμαχίου και του κτίσματος (όροφοι, υπόγεια, αποθήκες κλπ.) όπως φαίνονται στους παλαιούς τίτλους, στο πρόσφατο τοπογραφικό και στο Κτηματολογικό Γραφείο να συμπίπτουν, ή έστω να μην έχουν μεγάλη απόκλιση μεταξύ τους. Διαφορετικά, θα πρέπει να γίνουν διορθωτικά συμβόλαια, π.χ. διόρθωση της δήλωσης φόρου κληρονομίας, μετά διόρθωση της πράξης αποδοχής κληρονομίας και μετά μπορεί να υπογραφεί η γονική παροχή.

Επίσης απαιτείται φορολογική ενημερότητα, που χορηγείται από την εφορία μόνο εφόσον το ακίνητο έχει δηλωθεί σωστά κάθε χρόνο στο Ε1 ή στο Ε2 και στο Ε9 και έχουν πληρωθεί οι σχετικοί φόροι, μαζί με το ΕΤΑΚ, ή τον ΦΑΠ. Διαφορετικά υποβάλλεται εκπρόθεσμη δήλωση του ακινήτου ή διόρθωση των στοιχείων του, καταβολή μικρού προστίμου 60 – 100 ευρώ και μετά μπορεί να γίνει η γονική παροχή.

Εάν ο γονέας έχει αποκτήσει το ακίνητο με κληρονομιά/δωρεά, χρειάζεται και πιστοποιητικό εφορίας ότι δεν οφείλει φόρο κληρονομίας/δωρεάς.
Αν το διαμέρισμα – κτίσμα είναι άνω των 50 τ.μ., χρειάζεται πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.

Ο γονέας που ζει στο εξωτερικό δεν είναι υποχρεωμένος να ταξιδεύσει στην Ελλάδα για να υπογράψει την γονική παροχή. Το αυτό ισχύει και για το τέκνο που λαμβάνει την γονική παροχή, εφόσον κι αυτό διαμένει εκτός Ελλάδος. Αμφότεροι μπορούν να υπογράψουν πληρεξούσιο, (στο Προξενείο της Ελλάδος ή σε τοπικό συμβολαιογράφο), δυνάμει του οποίου θα παρέχουν πληρεξουσιότητα σε δικηγόρο ή σε άλλο έμπιστο πρόσωπο στην Ελλάδα, να υπογράψει αυτός για λογαριασμό τους τις δηλώσεις στην εφορία, στις άλλες υπηρεσίες και τελικώς το συμβόλαιο στον συμβολαιογράφο.

Τόσο ο γονέας όσο και το τέκνο πρέπει να έχουν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ).

*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws.
Ιστοσελίδα www.greekadvocate.eu E-mails bm-bioxoi@otenet.gr και ktimatologiolaw@yahoo.gr