Μικρά, στενά δωμάτια γεμάτα στελέχη που κινούνται αδιάκοπα. Γραφεία με θύρες και χωρίσματα παντού. Αξιωματούχοι που διαγκωνίζονται στους διαδρόμους. Παραδόξως, η καθημερινότητα του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο είναι γνωστή ως την τελευταία λεπτομέρεια – ας όψονται η «Δυτική Πτέρυγα» και ο Μάρτιν Σιν, ως πρόεδρος Τζοσάια Μπάρτλετ. Από το εγερτήριο αξημέρωτα στις 6.30 το πρωί, ως την απέλπιδα προσπάθεια του ηγέτη των ΗΠΑ να αξιοποιήσει και τον ελάχιστο χρόνο για επαφές με τους συνεργάτες του, που συνήθως εκφράζεται με την προτροπή «walk with me» καθ’ οδόν προς άλλη υποχρέωση, η βραβευμένη σειρά είχε αποδώσει πιστά όσα διαμείβονται εντός της προεδρικής κατοικίας. Εκείνο που προέκυπτε επίσης ήταν το πόσο η ζωή του ενοίκου της διέπεται από τον χαρακτήρα του κτιρίου – ενός κτιρίου με 200 χρόνια ιστορίας, χωρίς πολλά περιθώρια αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων.
ΜΙΑ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ
Μια από τις πρώτες ενέργειες του Μπαράκ Ομπάμα, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές του 2009, ήταν να δεχθεί το τηλεοπτικό συνεργείο του NBC για τις ανάγκες ενός προγράμματος που θα κατέγραφε το τυπικό 24ωρο ενός προέδρου. Εκπλήρωση της προεκλογικής υπόσχεσης για πιο «ανοιχτή» διακυβέρνηση, δεν επρόκειτο για την τυπική περιήγηση που βιώνουν περίπου 30.000 επισκέπτες την εβδομάδα και η οποία περιλαμβάνει ένα πέρασμα από 13 δωμάτια της Ανατολικής Πτέρυγας, με αποκορύφωμα τη φημισμένη Γαλάζια Αίθουσα και την επίσημη Τραπεζαρία. Σύμφωνα με τον δικτυακό τόπο του καναλιού, οι δημοσιογράφοι έπιασαν δουλειά πριν από το χάραμα, αποχαιρέτησαν μαζί με τον Ομπάμα τις κόρες του που έφευγαν για το σχολείο, περίμεναν μαζί του τον ανελκυστήρα, τον συνόδευσαν στην πρωινή γυμναστική του, παρακολούθησαν τη διαδικασία προεδρικών υπογραφών και προσωπικής απάντησης σε γράμματα πολιτών, μπήκαν και βγήκαν από ατελείωτες συσκέψεις, παρευρέθηκαν live στην πυροσβεστική αντιμετώπιση ενός μίνι πολιτικού συναγερμού σχετικά με μια υποψήφια του Ανωτάτου Δικαστηρίου και στο τέλος της ημέρας («μετά το δείπνο θα χαζέψω λίγο, θα παίξω με τον σκύλο», τους πληροφόρησε ο πρόεδρος) ολοκλήρωσαν το έργο τους με μια αποκλειστική συνέντευξη.
Από το υπερπλήρες μενού εν τούτοις έλειπε μια ταιριαστή είδηση που βγήκε στο προσήκον πολιτικό timing, στο τέλος Μαρτίου του 2009: το ζεύγος Ομπάμα δεν θα χρησιμοποιούσε κρατικό χρήμα για την ανακαίνιση του Λευκού Οίκου, θα πραγματοποιούσε τις όποιες μετατροπές με προσωπικές δαπάνες. Στο κλίμα της χειμαζόμενης τότε οικονομίας, η ανακοίνωση ότι τα 100.000 δολάρια, που προβλέπονται από τον προϋπολογισμό για τις επιθυμητές από κάθε προεδρικό ζεύγος αλλαγές αισθητικής, θα παρέμεναν ανέγγιχτα, θωράκιζε την εικόνα ενός διαφορετικού, «Yes, we can» πολιτικού. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, το χαμηλό ύψος του ποσού υποδείκνυε την ελάχιστη δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης σε ένα οίκημα που τα τελευταία 50 χρόνια έχει ανακηρυχθεί ιστορικό μνημείο. Καθώς τα ιδιωτικά έξοδα των Ομπάμα αποτελούν δική τους υπόθεση, μέχρι στιγμής η μόνη γνωστή συνεισφορά τους στη διαμόρφωση του Λευκού Οίκου είναι ίσως η ελάχιστη όλων των προέδρων – συνίσταται στην επαναφορά δύο ηλιακών συσσωρευτών στη στέγη του κτιρίου…
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΥΚΗ ΠΡΟΣΟΨΗ
Δεν ήταν πάντα έτσι. Το συγκρότημα, ο βασικός πυρήνας του οποίου χτίστηκε μεταξύ 1792 και 1800, δεν διέθετε πάντοτε χώρους 5.100 τ.μ., 132 δωμάτια, 35 μπάνια, 412 πόρτες, 147 παράθυρα, 28 τζάκια, 8 κλιμακοστάσια, 3 ανελκυστήρες, ένα γήπεδο τένις, μια αίθουσα μπόουλινγκ, έναν κινηματογράφο και μια πισίνα. Η αρχική κύρια οικία, έργο του ιρλανδού αρχιτέκτονα Τζέιμς Χόμπαν, κατασκευάστηκε από ψαμμίτη σε αναγεννησιακό ρυθμό, ανοικοδομήθηκε από τον ίδιο μετά την πυρπόλησή του από τους Βρετανούς κατά τη διάρκεια του Αγγλοαμερικανικού πολέμου το 1814 και πλαισιώθηκε στην πορεία από πολλές προσθήκες. Δύο νέες στοές χτίστηκαν μεταξύ 1824 και 1830, η Δυτική Πτέρυγα προστέθηκε το 1901 από τον Θίοντορ Ρούζβελτ, προκειμένου να βολευτεί ο εσμός των υπαλλήλων, το Οβάλ Γραφείο εγκαινιάστηκε το 1909 από τον Γουίλιαμ Ταφτ.
Το 1948 αποκαλύφθηκε ότι ο σκελετός του κτιρίου παρουσίαζε ανυπέρβλητα στατικά προβλήματα, με αποτέλεσμα ο πρόεδρος Τρούμαν να εξαναγκαστεί να γκρεμίσει σχεδόν ολόκληρο το εσωτερικό και να προβεί σε πλήρη ανακατασκευή, διατηρώντας ανέπαφους μόνο τους εξωτερικούς τοίχους. Η τελευταία εκτεταμένη ανακαίνιση έγινε από τον Τζον και την Τζάκι Κένεντι, οι οποίοι, υπό τον επίβλεψη του γνωστού ντιζάινερ Στεφάν Μπουντέν, αντικατέστησαν πολλά από τα σύγχρονα έπιπλα και υλικά που είχαν χρησιμοποιηθεί επί Τρούμαν με αντίκες ή άλλα αντικείμενα εποχής. Η απόφασή τους να αναγνωριστεί η προεδρική κατοικία ως μουσείο δεσμεύει από τότε σχεδόν ασφυκτικά τους διαδόχους τους: σαν κάθε άλλο διατηρητέο, ο Λευκός Οίκος προστατεύεται πλέον από τον ανίκητο συνδυασμό παράδοσης και γραφειοκρατίας.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο ο εκσυγχρονισμός κρύβεται στα υπόγεια: επιχειρησιακά κέντρα και situation rooms κοντεύουν να φτάσουν στο υπέδαφος, ενώ πέρυσι βρέθηκε χώρος για ένα προεδρικό καταφύγιο κάτω από την είσοδο του πάρκινγκ. Οτιδήποτε άλλο αποδεικνύεται εξαιρετικά χρονοβόρο. Στις αρχές του 2013, για παράδειγμα, η «Huffington Post» αποκάλυψε ότι σύντομα ο Μπαράκ Ομπάμα θα υφίστατο έξωση από το Οβάλ Γραφείο. Οχι γιατί είχε αμελήσει να πληρώσει το χαράτσι, αλλά επειδή εκτεταμένες επισκευές στη Δυτική Πτέρυγα επέβαλαν την απομάκρυνσή του. Ενώ βαφές, ανανέωση ξυλοδομών και αντικατάσταση ταπήτων κόστους 376 εκατ. δολαρίων βρίσκονται σε (αργή) εξέλιξη από το 2010, ο Μπαράκ προβλέπεται να επιστρέψει στο γραφείο του σε δύο χρόνια, το 2015. Ισα ίσα θα προλάβει να ετοιμαστεί για την αποχώρηση…