Την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013 βρέθηκα συμπτωματικά στο Β΄ Λύκειο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, στο Ελληνικό Αττικής. Αν και η επίσκεψη ήταν εντελώς ανεπίσημη (είχαμε κανονίσει να συναντηθούμε με φίλο καθηγητή, για μια εξόρμηση στην επαρχία), οι εκπαιδευτικοί του σχολείου με υποδέχτηκαν εγκάρδια και μου χάρισαν κάποια βιβλία, μεταξύ των οποίων και το τελευταίο τεύχος (Μαρτίου 2013) του σχολικού («περιοδικού-εφημερίδας» τους, όπως το αποκαλούν, με τίτλο «Χωρίς Σύνορα». Το τελευταίο γράφουν κι εκδίδουν οι μαθητές του παραπάνω Λυκείου (η τύχη του οποίοι παραμένει μετέωρη, καθώς η κυβέρνηση απειλεί να το κλείσει!) που είναι όλοι τους μη ελληνικής καταγωγής, δηλαδή μεταναστόπουλα από όλο τον κόσμο, τα οποία προσπαθούν να προσαρμοστούν στην εξαιρετικά ανώμαλη ελληνική πραγματικότητα, ενδιατρίβοντας στην ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό μας.

Κατάφερα να ξεφυλλίσω το περιοδικό παραμονές πρωτοχρονιάς, πράγμα που μ’ έκανε να εμβαθύνω περισσότερο στις ανησυχίες, τις ευαισθησίες και τους προβληματισμούς των αλλοδαπών παιδιών που η μοίρα θέλησε να ζήσουν σε μια απ’ τις ομορφότερες αλλά και δυσκολότερες χώρες της Ευρώπης. Και βέβαια να συγκινηθώ. Αλλά και να θαυμάσω την ωριμότητα σκέψης και τα θαυμάσια ελληνικά αυτών των παιδιών. Ιδιαίτερα καθώς διάβαζα, κάτω απ’ το παράρτημα «Απόψεις» το σύντομο αλλά τόσο «ζουμερό» άρθρο του Μιχάλη Ογκουνλέγιε με τίτλο «Η κατάσταση του ανθρώπου» το οποίο θεώρησα ότι αξίζει να μεταφέρω εδώ αυτούσιο. Απολαύστε το:

«Εμείς οι άνθρωποι υποτίθεται πως είμαστε μυαλωμένοι. Εμείς φτιάξαμε τους νόμους, τον πολιτισμό, εμείς δώσαμε αξία σε κάποια πράγματα. Εμείς αναπτύξαμε την τεχνολογία, εμείς φτιάξαμε τα σχολεία και τις εκκλησίες. Είναι κρίμα όμως που εμείς δεν παίρνουμε την τύχη στα χέρια μας αλλά αφήνουμε άλλους να μας καθοδηγούν και να μας ποδηγετούν. Εμείς φταίμε για τον τρόπο ζωής που ζούμε, διότι ενδιαφερόμαστε μόνο για τα συμφέροντά μας και όχι για τους άλλους. Όταν βγαίνει ένας νόμος που δεν μας επηρεάζει, τότε δεν ασχολούμαστε και συνεχίζουμε να ζούμε τις ζωές μας κανονικά. Αλλά όταν κάτι μας πειράζει ή νιώθουμε ότι μας θίγει, τότε ξεσηκωνόμαστε και ζητάμε βοήθεια από άλλους. Είναι κρίμα που το “εμείς” έχει μετατραπεί σε “εγώ”. Δεν υπάρχουν πλέον αξίες, αλλά μόνο συμφέροντα, δολοπλοκίες, παρανομίες. Ζούμε στον 21ο αιώνα και δεν ξέρουμε ακόμη τι θα πει συνάνθρωπος, αλληλεγγύη, ισότητα, ενότητα. Ο καθένας παίρνει το καΐκι του και τραβάει κουπί μόνος ή με τα άτομα που θέλει, ενώ θα έπρεπε όλοι μας να βρισκόμαστε στο ίδιο πλοίο και να τραβάμε κουπί όλοι μαζί. Κανένας δεν θα μας βοηθήσει αν εμείς δεν βοηθήσουμε τους εαυτούς μας. Πρέπει να σκεφτόμαστε συλλογικά και όχι ατομικά».

Σοφά λόγια ενός αλλοδαπού εφήβου, που –φευ!– έχει την ικανότητα να βλέπει την πραγματικότητα κρυστάλλινα. Κρίμα που δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους, κατά Καβάφην, «τα φαιά φορούντες και περί ηθικής λαλούντες…» ανεκδιήγητους «ηγέτες» και «ηγετίσκους» μας της συμφοράς (πολιτικούς, οικονομικούς, θρησκευτικούς, πνευματικούς). Αλλά… ξέχασα. Οι τελευταίοι περί πολλά άλλα συνηθίζουν να τυρβάζουν στις αρχές κάθε νέου ενιαυτού. Με τι; Μα με τα πυροτεχνήματα, τα βεγγαλικά, τους διάττοντες αστέρες για την υποδοχή ενός ακόμη (χαρούμενου; αισίου; ευτυχούς;) Νέου Έτους! Α, και τα πρωτοχρονιάτικα μηνύματα-πομφόλυγές τους για… αισιόδοξα σενάρια και φανταστικά “success stories” για αγρίους… Έχουν την ψευδαίσθηση πως, έτσι, ανεβάζουν την ψυχολογία του πόπολου – τρομάρα τους. Άξιοι του οίκτου μας και ανάξιοι του (παχυλού) μισθού τους!

Ως επιμύθιο ανατρέχω σε κάποιους σπαρακτικούς στίχους του Όλεγκ Τριγκομπιούκ (έτερου αλλοδαπού μαθητή-συνεργάτη του περ. «Χωρίς Σύνορα»), ο οποίος στο ποίημά του «Κουράστηκα» συμπληρώνει με το δικό του ποιητικό τρόπο το παραπάνω «πορτρέτο της κοινωνίας μας» του συμμαθητή του Μιχάλη Ογκουνλέγιε, ξεστηθιαζόμενος ως εξής: «Κουράστηκα. Να δίνω εξηγήσεις στους συνομιλητές μου γιατί δεν μπορώ να / ζω σε κοινωνία. Τη σημερινή κοινωνία. […] / Καταλαβαίνω ότι ζω. Μα αισθάνομαι νεκρός. Μέσα σε θάλασσα από νεκρούς».

Φωνή βοώντος εν τη (ελληνική) ερήμω…
Εξ ου και οι παραπάνω επίκαιροι στίχοι μού θυμίζουν όσα διαχρονικά μου είχε, μεταξύ άλλων, εκμυστηρευτεί το Γενάρη του 1991 στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη ο «θρύλος» των Γραμμάτων μας Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης λέγοντάς μου: «Γι’ αυτό κατάλαβα ότι, έξω από ανθρώπους που είναι νεκροί, μόνο με τους νεκρούς μπορώ να ομιλώ». Αυτό δηλαδή που κάνει και ο νεαρός αλλοδαπός ποιητής εν γη αλλοτρία και σωτηρίω έτει 2013…