Με μια σεμνή τελετή, αλλά συναισθηματικά ιδιαίτερα φορτισμένη, ο Αλέξης Ντουντουλάκης αποχαιρέτισε το μικρόφωνο του ελληνικού προγράμματος της Ραδιοφωνίας SBS μετά από 35 χρόνια αδιάκοπης παρουσίας.
Η αποχώρησή του σηματοδότησε και το τέλος μιας εποχής αφού ήταν ο τελευταίος της «παλιάς φουρνιάς». (Με εξαίρεση εμένα που με βρήκε εκεί και πάω ακόμα, πότε-πότε ως έκτακτος).
Γνώρισα τον Αλέξη από την στιγμή που πάτησε το πόδι του στο σταθμό και συνεργαστήκαμε μαζί για πολλά χρόνια τότε αλλά και πρόσφατα.
Αυτό που τον έκανε να ξεχωρίζει ως στέλεχος του προγράμματος ήταν η συνέπειά, η αξιοπρέπεια και η ευαισθησία του για την παροικία. Και, φυσικά, η ορθοφωνία του.
Ο Αλέξης όμως είναι και μια ξεχωριστή προσωπικότητα που με τιμά και με την φιλία του.
Θεώρησα, λοιπόν, χρέος μου αλλά και καθήκον μου απέναντι στους αναγνώστες μου (και τους ακροατές του) να τον φιλοξενήσω σήμερα στις σελίδες του «Νέου Κόσμου» και να μοιραστεί μαζί μας, συναισθήματα, εμπειρίες αλλά και απόψεις 35 τόσων χρόνων.
Η συνέντευξη που μου παραχώρησε έχει ως εξής:
-Πώς αισθάνθηκες που μετά από 35 χρόνια εγκαταλείπεις το ελληνικό πρόγραμμα της Ραδιοφωνίας SBS;
-Σωτήρη, τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα κι εγώ ανάμεσά τους, να προσπαθώ να βρω το δρόμο μου, να βάλω μια τάξη σε ό,τι προκάλεσε η απόφασή μου να αποχωριστώ αυτό που αγαπούσα, το ραδιόφωνο. Από τη μια λύπη γιατί είπα αντίο στο ραδιόφωνο με ό,τι αυτό περιλαμβάνει και προ παντός τους ακροατές και τους συναδέλφους με τους οποίους η ζωή μου είχε δεθεί. Από την άλλη χαρά, αφού πλέον μπορώ να κινούμαι ελεύθερα και να προγραμματίζω τη ζωή μου χωρίς περιορισμούς.
Να έχω περισσότερο χρόνο στη διάθεσή μου και να κάνω πράγματα που μέχρι σήμερα απέφευγα. Όμως πίστεψέ με, αισθάνομαι μια κάποια αβεβαιότητα, ανασφάλεια, αφού αισθάνομαι όπως το ψάρι, έξω από το νερό. Όπως και συ γνωρίζεις η δουλειά στο ράδιο, καθορίζει τα πάντα στη ζωή μας. Υπήρχε το καθημερινό πρόγραμμα απασχόλησης, αλλά όχι ρουτίνα. Το κυνήγι ειδήσεων, συνεντεύξεων, θεμάτων, προετοιμασία προγράμματος και η καθημερινή επαφή και επικοινωνία με τους συναδέλφους και τους ακροατές γέμιζαν τη μέρα μου και τις περισσότερες φορές, δεν άφηναν περιθώρια για άλλες σκέψεις. Οπότε τώρα που έχουν λείψει όλα αυτά, δικαιολογημένη η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια. Εκείνο που μου λείπει περισσότερο είναι η επαφή με τον κόσμο, όχι μόνο την ώρα που το ελληνικό πρόγραμμα ήταν στον αέρα, αλλά πριν και μετά το πρόγραμμα.
Γιατί θα πρέπει να λάβουμε υπόψη, πως πέρα από τις επαγγελματικές υποχρεώσεις μας, δίνουμε πληροφορίες, ακούμε την αγωνία του κόσμου, τη χαρά και όχι μόνο. Όλα αυτά προσέδιδαν και προσδίδουν, μια άλλη διάσταση στη δουλειά μας. Τώρα ίσως να ρωτήσεις πώς κατέληξα στην απόφαση της αποχώρησης. Κάποιες καταστάσεις, και συγκυρίες μεσολάβησαν και η απόφαση ελήφθη! Μην ξεχνάς πως ήμουν ο τελευταίος μετά και την αποχώρηση της Άντζελας Πύρδα μετά από 35 χρόνια, πέρυσι τέτοιον καιρό. Με την Άντζελα , την Ευγενία Μωραΐτη και τον Γιάννη Ξανθιώτη που δεν είναι πλέον στη ζωή, αρχίσαμε μαζί τη σταδιοδρομία μας στο ραδιόφωνο. Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω την Κούλα Μπίτση που ως συντονίστρια του προγράμματος τότε, μας έδωσε την ευκαιρία να κάνουμε σταδιοδρομία στο ραδιόφωνο.
-Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 που εντάχθηκες στο δυναμικό του ελληνόφωνου προγράμματος της SBS ποιες αλλαγές συντελέστηκαν;
-Από το 1980 μέχρι και σήμερα, πάρα πολλές αλλαγές έλαβαν χώρα. Ο σταθμός βρισκόταν σε νηπιακή ηλικία τότε, σήμερα έχει ενηλικιωθεί. Από κοινοτικός , έγινε κρατικός. Λίγο αργότερα επήλθε αλλαγή ονομασίας και από 2ΕΑ στο Σίδνεϊ και 3ΕΑ στη Μελβούρνη, σήμερα λέγεται SBS ενώ τα προγράμματα άρχισαν να ακούγονται σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Αυστραλίας.
Στη συνέχεια επήλθε μια κατά κάποιο τρόπο συγχώνευση των κέντρων μετάδοσης των προγραμμάτων και σήμερα χάρη στην τεχνολογία, η εκπομπή γίνεται από κοινού. Υπάρχει συνεχής επαφή και προσφορά των δύο κέντρων στην εκπομπή, ακόμη κι όταν το πρόγραμμα βρίσκεται στον αέρα. Φυσικά περνώντας από τη μια φάση στην άλλη, δηλαδή από κοινοτικός σε κρατικός σταθμός αυξήθηκε η γραφειοκρατία, αυξήθηκε ο έλεγχος, οι υπευθυνότητες επίσης, τα επιμορφωτικά σεμινάρια, η πολιτική του σταθμού έγινε πιο επιτακτική προκειμένου ο σταθμός να καταστεί πιο ενημερωτικός και να περιοριστεί το ψυχαγωγικό μέρος των εκπομπών.
Από δύο ωριαίες εκπομπές πρωί και βράδυ, έχουμε εδώ και 11 μήνες, μια δίωρη εκπομπή με τελείως διαφορετικό τρόπο. Πιο άμεσο με ειδήσεις της στιγμής. Και κάτι ακόμη. Από ένας μικρός ραδιοφωνικός οργανισμός που ήταν, κατάφερε μαζί με την τηλεόραση να καταστεί από τους πλέον σημαντικούς στην Αυστραλία, ενώ θεωρείται ο μοναδικός στο είδος του, παγκοσμίως. Πράγματι το διάστημα που υπηρέτησα στο ραδιόφωνο είδα να γίνονται μεγάλες και σημαντικές αλλαγές. Κοντολογίς θα έλεγα ότι από την παλαιολιθική εποχή της ραδιοφωνίας, φτάσαμε στη σύγχρονη, ψηφιακή.
Οπωσδήποτε είχαμε αλλαγές στη θεματολογία των εκπομπών κάτι που κατά κάποιο τρόπο καθοριζόταν από τις ανάγκες του ακροατηρίου, από κοινωνικές και όχι μόνο καταστάσεις . Άλλες οι ανάγκες της παροικίας πριν από 35 χρόνια, τελείως διαφορετικές πριν από 20 και κάπως παρόμοιες οι σημερινές με εκείνες πριν από 40 χρόνια, αφού τα τελευταία δύο με τρία χρόνια έχουμε και πάλι μετανάστευση από την Ελλάδα. Βέβαια οι ανάγκες αυτών είναι κάπως διαφορετικές, αλλά το πρόγραμμα πρέπει να καταπιαστεί με αυτές, να βοηθήσει. Οπότε αφού πρέπει να καλύπτονται οι ανάγκες της παροικίας, εξάλλου αυτός είναι και ο σκοπός ύπαρξης της SBS, ανάλογα προσαρμόζονται και τα προγράμματα.
-Στη θεματολογία των εκπομπών σας, ποιες αλλαγές έγιναν όλα αυτά τα χρόνια;
-Αλλαγές έχουμε και στη φιλοσοφία της SBS μιας και δε θα μπορούσε να μείνει η ίδια ες αεί, τη στιγμή που τα πάντα αλλάζουν. Αρχικώς οι πολυεθνικοί σταθμοί 2ΕΑ και 3ΕΑ δημιουργήθηκαν προκειμένου να εξυπηρετούν τις όποιες ανάγκες είχαν οι Αυστραλοί πολίτες από μη αγγλόφωνες χώρες. Βλέπεις πριν από μερικές δεκαετίες πολλές παροικίες προσπαθούσαν να σταθούν στα πόδια τους, να εγκατασταθούν και στη συνέχεια να ενταχθούν στην ευρύτερη αυστραλιανή κοινωνία.
Στην πραγματοποίηση αυτής της διαδικασίας και λαμβανομένου υπόψη ότι δεν είχαν αρκετή ή και καθόλου γνώση της αγγλικής, χρειάζονταν ενημέρωση, βοήθεια και γιατί όχι και ψυχαγωγία, η SBS έπαιξε σημαντικότατο ρόλο προσαρμόζοντας ανάλογα σε κάθε φάση της διαδικασίας, τη φιλοσοφία του. Στο σήμερα τώρα κι ενώ δεν έχουν πάψει να υπάρχουν οι αρχικοί λόγοι ύπαρξης του πολυεθνικού ραδιοφώνου, η SBS προσπαθεί να δοκιμάσει και πέρα από τα πλαίσια εκείνα που την καθιέρωσαν, κάνοντας ανάλογες κινήσεις με εκείνες των άλλων αυστραλιανών σταθμών. Τώρα τι θα προκύψει από αυτές τις προσπάθειες δε θα ήθελα να γίνω προφήτης. Ο χρόνος σίγουρα, θα δείξει.
-Άλλαξε όμως και το κοινό σας… Πώς ακριβώς;
-Σωτήρη άλλη ήταν η εικόνα της παροικίας πριν από μερικές δεκαετίες και τελείως διαφορετική είναι σήμερα. Κυρίως η εικόνα του ακροατηρίου προς το οποίο απευθύνεται όχι μόνο το ελληνικό αλλά και άλλα προγράμματα της SBS.
Είτε το θέλουμε είτε όχι γερνάμε, ενώ την ίδια στιγμή νέα βλαστάρια κάνουν αισθητή την παρουσία τους γύρω μας. Το ελληνικό πρόγραμμα της SBS απευθύνεται κυρίως στα άτομα της τρίτης ηλικίας . Αυτοί αποτελούν και την πλειονότητα των ακροατών μας. Οι νέοι εκτός από ορισμένες περιπτώσεις, δε συμπεριλαμβάνονται στο ακροατήριό μας. Αυτοί έχουν τις δικές τους, αγγλόφωνες πηγές και σ’ αυτές προστρέχουν. Έτσι εκ των πραγμάτων, σήμερα απευθυνόμαστε προς τους νέους του χθες, κυρίως.
-Κατά την άποψή σου ποιες είναι οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο ελληνικό πρόγραμμα για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος;
Όπως ανέφερα και πριν λίγο, βρισκόμαστε ήδη στην εποχή της ψηφιακής ραδιοφωνίας και η SBS δε θα μπορούσε να παραμένει απλώς θεατής. Τα μέσα υπάρχουν, η τεχνολογία είναι στη διάθεση του σταθμού κι ανάλογες προσαρμογές έχουν ήδη πάρει σάρκα και οστά, από το τέλος Απριλίου πέρυσι. Αυτή τη στιγμή έχουν ήδη γίνει οι κατάλληλες αλλαγές στους ραδιοθαλάμους του Σίδνεϊ, κάτι ανάλογο πρόκειται να ξεκινήσει και στη Μελβούρνη πολύ σύντομα. Επίσης έγιναν οι κατάλληλες δομές για την επιτυχή λειτουργία κοινωνικής δικτύωσης στην SBS και φυσικά και στο ελληνικό πρόγραμμα. Προσπάθειες επανάκτησης χαμένου εδάφους σε ό,τι έχει σχέση με τους νέους έχει ήδη αρχίσει και πάλι και εύχομαι να ευοδωθεί η προσπάθεια τη φορά αυτή.. Έτσι πέρα από τους νέους τους χθες, το ελληνικό πρόγραμμα να απευθύνεται και να εξυπηρετεί και τους νέους του σήμερα γιατί όχι και με τη βοήθεια της αγγλικής όπου αυτό απαιτείται.
Επίσης τη στιγμή που η πολιτική του σταθμού σήμερα, θέλει τα προγράμματα πιο ενημερωτικά, θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή και χρόνος σε παροικιακές ειδήσεις καθώς και ειδήσεις μη πολιτικού περιεχομένου από τον ευρύτερο αυστραλιανό χώρο. Τα μέσα υπάρχουν και βρίσκονται στη διάθεση του προσωπικού, κάτι που στερούνται άλλοι ραδιοσταθμοί σε Μελβούρνη και Σίδνεϊ.
-Μπορείς να θυμηθείς μερικές από τις πιο σημαντικές και συγκινητικές στιγμές που έζησες όλα αυτά τα χρόνια στην SBS;
-Τί να πρωτοθυμηθώ, τί να ξεχάσω! Υπάρχουν οι στιγμές εκείνες που σημαδεύουν την πορεία του προγράμματος στη ζωή της ομογένειας στην Αυστραλία και εκείνες που σημάδεψαν τη δική μου παρουσία στο ραδιόφωνο. Εντύπωση μου είχε προκαλέσει θυμάμαι, το αποτέλεσμα του πρώτου ραδιοέρανου για το γηροκομείο Φροντίδα, αλλά και η ενθουσιώδης συμμετοχή των ακροατών στη όλη προσπάθεια. Το αποτέλεσμα είχε ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Ανάλογη ήταν η συμμετοχή του κόσμου στην πορεία για τη Μακεδονία, με την παροικία κατά δεκάδες χιλιάδες, να κατακλύζει το κέντρο της Μελβούρνης.
Αυτά μου έρχονται στο νου αυτή τη στιγμή. Βέβαια στα σημαντικά γεγονότα θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και την αποτροπή συγχώνευσης με το ABC. Το θέμα αυτό άρχισε πάλι να έρχεται στην επιφάνεια. Τώρα σε προσωπικό επίπεδο η πιο συγκλονιστική στιγμή ήταν στη διάρκεια συνέντευξης με την Μαρία Στρίντζου, η οποία ως εργαζόμενη στην Αιθιοπία στα πλαίσια του αυστραλιανού οργανισμού Community Aid Abroad μου περιέγραψε τη σκηνή όπου επισκεπτόμενη ένα απομακρυσμένο χωριό που είχε πληγεί από τη δίνη του εμφυλίου εκεί, βρήκε ένα νήπιο να θηλάζει τη νεκρή μητέρα του. Βέβαια, τώρα που το αναφέρω εγώ δεν έχει την ίδια συναισθηματική φόρτιση όσο η αφήγηση της Μαρίας η οποία με τρεμάμενη φωνή, αναφιλητά και παύσεις που μου φάνηκαν αιώνες όταν ήμασταν στον αέρα, έδωσε μια μοναδική περιγραφή της συγκλονιστικής εικόνας που αντίκρισε στη μακρινή Αιθιοπία.
Όμως δε θα μπορούσα να μην αναφέρω και την εκδήλωση που διοργάνωσε η διεύθυνση του σταθμού από κοινού με την επικεφαλής του ελληνικού προγράμματος Βάσω Μόραλη και τους συναδέλφους μου, με την αποχώρησή μου από το ραδιόφωνο. Εκεί ήταν συνάδελφοι από άλλα γλωσσικά προγράμματα και από τα…παλιά, η Κούλα Μπίτση και η Άντζελα Πύρδα. Τους ευχαριστώ όλους. Επίσης σημαντική στιγμή για μένα ήταν και η εκπομπή το απόγευμα της ίδιας ημέρας, στη διάρκεια της οποίας είχα την ευκαιρία να αποχαιρετήσω τους ακροατές που είχαν τηλεφωνήσει. Τους ευχαριστώ από καρδιάς.
-Και απογοητεύσεις;
-Είναι δυνατόν να μην υπάρξουν δυσάρεστες καταστάσεις και απογοητεύσεις στη διάρκεια τόσων χρόνων σε έναν επαγγελματικό χώρο; Όμως προσπάθησα να τις ξεχάσω, αλλά αφού το ζητάς να σου αναφέρω μία. Όταν η τότε επικεφαλής Κούλα Μπίτση μας παρουσίασε ως ομάδα, σε αυτούς που ήδη συμμετείχαν στο πρόγραμμα το 1979, κάποιο άτομο από αυτά, είπε : Ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα! Φαίνεται πως οι τοίχοι είχαν αυτιά κι αυτό συνέβη, μετά βέβαια από κάποια χρόνια. Μόνο που δεν έφταιγαν τα… άγρια.
Σωτήρη έχω κουράσει τόσο εσένα όσο και τους αναγνώστες. Ολοκληρώνοντας να ευχαριστήσω και από τις σελίδες του Νέου Κόσμου, την παροικία που τόσα χρόνια στηρίζει το ελληνικό πρόγραμμα της SBS . Τους συναδέλφους του χθες και του σήμερα μηδενός εξαιρουμένου, σε Σίδνεϊ και Μελβούρνη, ιδιαίτερα την Άντζελα Πύρδα με την οποία συνεργαστήκαμε τόσα χρόνια και τη Βάσω Μόραλη η οποία αυτή τη στιγμή ηγείται του ελληνικού προγράμματος, στη νέα φάση της ραδιοφωνίας SBS. Καλή τύχη, δύναμη, υγεία και μακροημέρευση στο σταθμό και το ελληνικό πρόγραμμα.