Ο Νέβιλ Ραν, τα επιτεύγματά του και τα ταξίδια του σε Ελλάδα και Κύπρο

Ο αείμνηστος Τάκης Καλδής αφιέρωσε πολλές σελίδες του βιβλίου του στον Νέβιλ Ραν που έφυγε την Κυριακή του Πάσχα

Το Εργατικό Κόμμα θρηνεί την απώλεια ενός κορυφαίου στελέχους του, Νέβιλ Ραν που πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 87 ετών. Έπασχε από άνοια τα τελευταία του χρόνια.
Ο Ραν διετέλεσε πρωθυπουργός Νέας Νότιας Ουαλίας, της μεγαλύτερης αυστραλιανής Πολιτείας, από το 1976 έως το 1986.
Ο αείμνηστος γερουσιαστής του Εργατικού Κόμματος της Νέας Νότιας Ουαλίας και ανταποκριτής του «Νέου Κόσμου» στο Σίδνεϊ, Τάκης Καλδής, στο βιβλίο του «Όταν τελειώνει η Θάλασσα» έγραψε μεταξύ άλλων για τη σχέση του Ραν με τον Ελληνισμό αλλά και τα επιτεύγματά του.

Μεταξύ άλλων, σημείωνε ο Τάκης Καλδής:
«Στο μισό αιώνα ανάμιξής μου στα κοινά, το έχω πει πολλές φορές πως το είδωλό μου είναι ο Νέβιλ Ραν. Τον έζησα από κοντά και έγινε, αυτό που λέμε στην αγγλική, ο ήρωάς μου. Ο κάθε άνθρωπος δικαιούται να έχει τον ήρωά του. Διαλέγει πρότυπο και δίνει μεγάλη σημασία στη συμπεριφορά και στον τρόπο λειτουργίας του ήρωά του.
Στη ζωή μου δεν έψαχνα για ήρωες. Ίσως η τρομερή αντιπάθειά μου στην προσωπολατρεία εμπόδιζε την αναζήτηση ηρώων. Γνώρισα και συνδέθηκα με πολλούς και πολλές. Αξιόλογα πρόσωπα. Αλλά ξεχώρισα ένα και τον έκανα εικόνα, χωρίς νάμαι εικονολάτρης. Αυτός είναι ο Νέβιλ Ραν. Τον γνώρισα αμέσως όταν εκλέχτηκε αρχηγός της αντιπολίτευσης.

Ο Νέβιλ Ραν είναι μια σπάνια μορφή. Η οξυδέρκειά του καταπληκτική. Όταν εκλέγηκα στη Βουλή είχαν γίνει ορισμένα λάθη στον Τομέα Υποθέσεων Εθνοτήτων. Ο Ραν ήταν ο αρμόδιος υπουργός και ενοχλήθηκε. Ήμουν ο μόνος μη αγγλοσαξονικής προέλευσης στη Βουλή και είχα άριστη συνεργασία με τον πρωθυπουργό. Μου είπε: «Θέλω να έχω δεύτερη γνώμη σ’ αυτά τα ζητήματα. Τι λες, να έρχεσαι κάθε Τρίτη πρωί στο γραφείο μου να πίνουμε καφέ και να τα λέμε είκοσι λεπτά!»
Σύντομα διαπιστώθηκε ότι τα είκοσι λεπτά ήταν πολύς χρόνος. Περιορίστηκε στα δέκα, ύστερα στα πέντε. Δεν προλαβαίναμε να τελειώσουμε τον καφέ. Αντιλαμβανόταν το κάθε πράγμα αμέσως κι έβρισκε τη λύση στη στιγμή. Με τη στενή συνεργασία διαμορφώθηκε λεπτομερέστατη πολιτική στον Τομέα που με ενδιέφερε ιδιαίτερα.
Ήταν λογικό σαν Έλληνας να προωθούσα περισσότερα ζητήματα της ελληνικής παροικίας. Πολύ γρήγορα ανακάλυψα ότι ο Ραν θα απευθυνόταν στον επικεφαλής του Premier’s Department.

Όλα θα περνούσαν από τον Τζέρυ Γκλίσον. Έτσι για τα «μεγάλα» θέματα πήγαινα και σ’ αυτόν. Αν πειθόταν για κάτι ο Τζέρυ, θα ήταν ευκολότερο.
Φρόντισα ν’ αναπτύξω σχέσεις και μ’ αυτόν. Βοήθησε και το γεγονός ότι ο Γκλίσον γνώριζε το πόσο κοντά ήμουν με τον πρωθυπουργό.
Σωματεία, σχολεία, κοινότητες, εκκλησίες, έρχονταν για τα προβλήματά τους. Ακόμη και ιδιώτες. Άλλα λύθηκαν, άλλα όχι. Πάντως έκανα ό,τι μπορούσα.
Ο Ραν έκανε παρά πολλά για τις παροικίες των εθνοτήτων. Ιδιαίτερα για την ελληνική. Επειδή δεν μ’ αρέσει ο χαρακτηρισμός δεν τον λέω φιλέλληνα. Είναι, πάντως, λάτρης του ελληνικού πολιτισμού και πραγματικός φίλος των Ελλήνων. Θα έκανε και ένα μεγάλο έργο στην ελληνική παροικία. Ήθελε να συνδεθεί μ’ αυτό το έργο τ’ όνομά του. Το έργο αυτό δεν έγινε και φταίνε οι δικές μας ανοησίες.

Το Ντάρλιγκ Χάρμπουρ, η Μακουόρι Στριτ, τα Ροκς, το Σέρκιουλαρ Κι, είναι μνημεία που θα μαρτυρούν το πέρασμα του Νέβιλ από την ηγεσία της Πολιτείας.
Είναι το μεγαλύτερο «πέρασμα» στην ιστορία της Πολιτείας. Δέκα χρόνια στη συνέχεια πρωθυπουργός. Από το 1976 μέχρι το 1986. Φημισμένος μπάριστερ QC, εξαίρετος ρήτωρ, «γρήγορος στα πόδια» ραφιναρισμένος, καλλιεργημένος όσο λίγοι. Πάνω απ’ όλα πολιτικός που ξέρει να διαβάζει τις σκέψεις του λαού και να προλαβαίνει τις κακοτοπιές.

Είχα τη χαρά, την τιμή και το προνόμιο να επισκεφθώ μαζί του και με τη γυναίκα του Τζιλ την Ελλάδα τον ένα χρόνο και τον άλλο την Κύπρο.
Στην Ελλάδα, εκτός από το επίσημο μέρος της επίσκεψης, κάναμε και κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά με κρουαζερόπλοιο που μας διέθεσε η ΔΕΗ, που μ’ αυτή ο Ραν έκανε διαπραγματεύσεις να της πουλήσει κάρβουνο. Ο πρόεδρος του Οργανισμού μου ανέθεσε την περιήγηση. Πάρτους και πήγαινέ τους όπου θέλεις. Έγινα, λοιπόν, εκτός από συνοδός και ξεναγός.

Το κρουαζερόπλοιο «Λυσιστράτη» με 7 καμπίνες, μάγειρα, σερβιτόρο, καμαρότο στη διάθεσή μας. Εφοδιασμένο με εκλεκτά κρασιά και καλόγουστη τραπεζαρία. Θεώρησα σωστό να «στείλουμε» τον Νέβιλ με την Τζιλ στην Ύδρα με «Δελφίνι» και οι υπόλοιποι να ξεκινούσαμε να πάμε να τους πάρουμε.
Επίσκεψη: Πόρος, Ύδρα, Σπέτσες, Αίγινα. Που αλλού να τους πήγαινες 4 μέρες; Διανυκτερεύσαμε στον Πόρο..
Οι περισσότεροι πήγαν σε «ντίσκο». Με τον Τζέρυ και την Ντενίζ καθίσαμε σε παραλιακό ρεστωράν. Πρωί πλώρη για την Ύδρα. Συναντήσαμε το πρωθυπουργικό ζεύγος. Η Τζιλ κατενθουσιασμένη. Είχαν πάει το προηγούμενο βράδυ σε ψαροταβέρνα και γοητεύθηκαν από τις κιθάρες και τα τραγούδια.
Τη νύχτα στις Σπέτσες. Δείπνο με σπετσιώτικο ψάρι. Βόλτες με άμαξες. Το πρωί νέο ξεκίνημα. Δέσαμε πάλι για λίγο στην Ύδρα. Είχε συγκεντρωθεί κόσμος. Η Τζιλ από το κατάστρωμα γνώρισε κάποιον ηλικιωμένο με μουστάκα μισό πήχη. Τον έδειξε με το δάχτυλο ενθουσιασμένη και φώναξε: My dancing partner. Στην επιστροφή πάλι στον Πόρο για να τον δουν και οι Ραν. Μετά Αίγινα.

Ήταν μια κρουαζιέρα αξέχαστη. Τόσα χρόνια μετά ακόμα την θυμούνται. Όπως και κείνη τη μαγευτική νύχτα που τους πήγα στο Πασαλιμάνι. Εγώ τους πήγα …ο Ραν πλήρωσε. Λίγο έλειψε να το κάνουμε αλά Ελληνικά: «Εγώ θα πληρώσω». «Όχι, εγώ».
Την είπα μαγευτική για να μην την πω παραδεισένια γιατί ο χαρακτηρισμός δεν θάταν δικός μου.
Σε μια στιγμή εκείνη τη νύχτα με τράβηξε ο Ραν στην άκρη. Τα δυνατά φώτα έπεφταν πάνω στην γαλήνια θάλασσα. Τίποτα δεν κουνιόταν. Τα κότερα με τα κατάρτια τους σαν τεράστιες λαμπάδες μπηγμένες σε κηροπήγιο εκκλησιάς.
«Ξέρεις, μου λέει σοβαρά, με τρόπο που δεν επιδέχεται αντίρρηση. Είμαι αγνωστικιστής. Αλλά αν υπάρχει παράδεισος, που λέτε σεις οι χριστιανοί, να έτσι πρέπει νάναι».
Ο Τζέρυ Γκλίσον μου τόπε αρκετές φορές: «Με τον πρέμιερ επισκεφθήκαμε πολλές χώρες. Καμιά όμως δεν ήταν σαν την Ελλάδα».
Την Κύπρο επισκεφθήκαμε τον επόμενο χρόνο, πραγματοποιώντας επίσημη επίσκεψη. Είχε μακρές συνομιλίες με τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών. Παραβρέθηκα σε όλες.

Ανεβήκαμε στο Τρόοδος, πήγαμε στο Θρονί, στην Παναγία του Κόκκου. Όπως ξέρουμε, ο Ραν παραιτήθηκε ξαφνικά το 1986. Λίγο μετά την επιστροφή από την Κύπρο. Ανακοίνωσε την παραίτησή του στο Συνέδριο του Εργατικού Κόμματος που γινόταν, όπως πάντα, στο Δημαρχείο του Σίδνεϋ.
Στα χρόνια πού πέρασαν από τότε ο Ραν συνεχίζει να δείχνει το μεγαλείο του. Καλύτερη έκφραση είναι να το επιβεβαιώνει. Στάθηκε κοντά στο κόμμα όχι σαν μερικούς πρώην ηγέτες που αντί να σταθούν δίπλα ζήτησαν θέση πάνω απ’ αυτό.

Είναι πάντα πρόθυμος να βοηθήσει σε κινητοποιήσεις. Συμβουλεύει, παίρνει μέρος, ενεργεί. Αναδείχθηκε δημόσιος άνδρας, άνθρωπος «για όλες τις εποχές».
Κι όταν το Κόμμα έχασε τις ομοσπονδιακές εκλογές το 2001, τον κάλεσε να προεδρεύσει στην Επιτροπή που έκανε την επίσημη νεκροψία.
Διακαής του πόθος είναι να διακόψει η Αυστραλία τους δεσμούς της με τη μοναρχία και να γίνει η χώρα εντελώς ανεξάρτητη.
Όταν όμως ήταν πρέμιερ, παρά τα Ρεπουμπλικανικά πιστεύω του, χειριζόταν τις σχέσεις της χώρας με τη Μοναρχία σωστά. Όταν επισκέφθηκε το Σίδνεϋ η κόρη της βασίλισσας πριγκίπισσα Άννα, τα έκανε όλα σύμφωνα με την εθιμοτυπία. Δεξιώσεις, δείπνα, παρουσιάσεις.
Με τη δύστροπη κοπέλα είχα ένα μικρό επεισόδιο.

Σε δεξίωση στον 31 όροφο, του κυβερνητικού κτιρίου στην Phillip Street ο πρέμιερ στεκόταν δίπλα της και σύστηνε τον καθένα. Όταν ήλθε η σειρά μου, ο Ραν είπε τ’ όνομά μου και πρόσθεσε: Είναι Έλληνας και είμαστε ευτυχείς που τον έχουμε μαζί μας. Αισθάνθηκα την ανάγκη να πω κάτι και λέω. «Μιλάτε ελληνικά»; «Ω! Νο» μου απαντά με τρόπο που έδειχνε πως είχε θίγει. Προχώρησα στην αίθουσα. Πήρα ένα ποτήρι μπίρα και άρχισα τις περιηγήσεις να βρω γνωστούς και φίλους. Σε μια στιγμή με ξεμονάχιασε η πριγκίπισσα και είπε επιτιμητικά: «Με ρωτήσατε αν ξέρω ελληνικά. Ήθελα νάξερα τι σας έκανε να νομίσετε ότι μπορεί να γνώριζα τη γλώσσα». Τι να της έλεγα; «Συγγνώμη, Υψηλότατη. Λάθος της μητέρας μου. Όταν ήμουνα μικρός μου έλεγε παραμύθια. Ότι οι πριγκίπισσες μιλούν όλες τις γλώσσες του κόσμου. Έτσι σκέφθηκα πως ίσως μιλάτε και ελληνικά». «Όχι δεν μιλώ. Ούτε Γερμανικά που έπρεπε να μιλώ».

Ο Ραν, που κοίταζε από μακριά, ήθελε να μάθει την ιδιαίτερη στιχομυθία. Τούπα και του άρεσε. Σιγά-σιγά, τόμαθαν όλοι οι συνάδελφοι με τις πρόθυμες αφηγήσεις μου.
Θα μπορούσα, βέβαια, να της αναφέρω την ελληνομάθεια του αδελφού της πρίγκιπα Καρόλου.

Πριν χρόνια σε μια από τις πολλές επισκέψεις του ο Κάρολος πήγε για μπάνιο στο Coogee.
Τον ενοχλούσαν οι δημοσιογράφοι και ο πρίγκιπας είπε σ’ έναν: ΑΝΤΕ ΚΑΤΟΥΡΑ ΡΕ.
Μ’ αυτό τον πηχυαίο τίτλο στην ελληνική κυκλοφόρησε την άλλη μέρα η κυριακάτικη εφημερίδα Sun-Herald.