«Μαθήματα ζωής από την αρχαία τραγωδία» με ειδική αναφορά σε έργα του Ευριπίδη, είναι το θέμα της διάλεξης που θα παρουσιάσει αυτή την Πέμπτη, ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μελβούρνης, Δρ Κ.Ο. Chong-Gossard, στο πλαίσιο των Σεμιναρίων Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού, που προσφέρει δωρεάν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης.
Κάθε άνοιξη και κατά τη διάρκεια του θεατρικού φεστιβάλ «Διονύσια», οι αρχαίοι Αθηναίοι παρουσίαζαν τις ιστορίες των θρυλικών βασιλιάδων και πριγκιπισσών τους. Οι αρχαίες ελληνικές τραγωδίες αποτελούν ακόμα των κορμό της δυτικής λογοτεχνίας, διότι συνεχίζουν να ασκούν επιρροή σε κάθε ηλικία.
Αυτή η διάλεξη εξετάζει ένα λιγότερο γνωστό έργο του Ευριπίδη την «Υψιπύλη», που διδάχθηκε στην Αθήνα γύρω στο 410π.Χ., και στην οποία οι γυναικείοι χαρακτήρες κάνουν ακραίες επιλογές για την αντιμετώπιση έκτακτων κακοτυχιών. Η τραγωδία αναφέρεται στην πρώην βασίλισσα της Λήμνου, την Υψιπύλη, σύζυγο του Ιάσονα, προτού φύγει για την Αργοναυτική Εκστρατεία. Εξόριστη πλέον από την πατρίδα της βρίσκεται σκλάβα στο παλάτι του βασιλιά της Νεμέας, του Λυκούργου. Εκεί πουλήθηκε όταν αποκαλύφθηκε ότι δεν είχε σκοτώσει τον πατέρα της τον καιρό που οι γυναίκες της Λήμνου είχαν ορκιστεί να σκοτώσουν όλους τους άνδρες. Περιμένοντας τα χαμένα της παιδιά μεγαλώνει το μωρό του Λυκούργου και της Ευρυδίκης, τον Οφέλτη. Άθελά της όμως γίνεται υπαίτια για τον θάνατό του, αλλά την τελευταία στιγμή σώζεται από την τιμωρία μετά την παρέμβαση των δύο, από καιρό χαμένων, γιων της και του θεού Διονύσου.
Είναι η μόνη γνωστή αρχαία τραγωδία που επιχειρεί να δραματοποιήσει τον αιφνίδιο θάνατο ενός βρέφους από την αμέλεια της παραμάνας του. Μέσα από τα θετικά όσο και αρνητικά παραδείγματα, οι ηρωίδες της τραγωδίας αυτής μπορούν ακόμα και σήμερα να μας διδάξουν μαθήματα ζωής, για τη θλίψη, την αντοχή και τη συγχώρεση. Αυτό το έργο σώζεται σε πλήθος αποσπασμάτων, μικρών και μεγάλων, ακέραιων ή σπαραγμένων, διασκορπισμένων σχεδόν σε όλη την έκτασή τους, που ανακαλύφθηκαν μόνο πριν από περίπου έναν αιώνα, το 1906. Για τούτο το έργο αυτό παραμένει ανεξερεύνητη πηγή για τα μαθήματα ζωής του Ευριπίδη.
Στη διάλεξη θα εξετασθούν επίσης εν συντομία οι ιστορίες της Μήδειας (που σκοτώνει τους γιους της, προκειμένου να τιμωρήσει τον άνδρα της για την εγκατάλειψη της) και της Ηλέκτρας (που σκοτώνει τη μητέρα της, επειδή είχε συνωμοτήσει να σκοτώσει τον πατέρα της Ηλέκτρας) ως παραδείγματα γυναικών, των οποίων η αδυναμία να συγχωρήσουν οδηγεί στη σύγχυση και την καταστροφή.
Ωστόσο, να πείσεις κάποιον να μην επιδιώξει την εκδίκηση είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο και λεπτό έργο. Η «Υψιπύλη» του Ευρυπίδη, παρά τη θλιβερή πλοκή του, είναι μια «τραγωδία» ανάτασης, η οποία θέτει ένα βαθύ ερώτημα σχετικά με το πώς η ατυχία ενός ατόμου μπορεί να περιστραφεί γύρω από την τύχη του άλλου.
Ο Δρ Κ.Ο. Chong – Gossard είναι Επίκουρος Καθηγητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Είναι ο συγγραφέας του Gender and Communication in Euripides’ Plays: Between Song and Silence (Brill 2008). Έχει δύο φορές χρηματοδοτηθεί με επιχορηγήσεις του Αυστραλιανού Συμβουλίου Έρευνας. Είναι επίσης Επίτιμος Γραμματέας της Ένωσης Κλασσικών Σπουδών Βικτώριας.
Πληροφορίες: 9662 2722.
