Πρόσχημα η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου

Την περασμένη εβδομάδα δημοσιοποιήθηκε η Έκθεση της Εθνικής Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου (The National Commission of Audit), την οποία είχε συστήσει η Κυβέρνηση του Tony Abbott τον Οκτώβριο του 2013.

Ο χρόνος δημοσιοποίησης της εν λόγω Έκθεσης δεν είναι τυχαίος. Στις 13 Μαΐου η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση θα καταθέσει τον πρώτο Προϋπολογισμό της.
Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τις ενδείξεις, πολλά από τα μέτρα που θα περιληφθούν στον Προϋπολογισμό του 2014-2015 θα αναιρούν τις προεκλογικές δεσμεύσεις του κ. Tony Abbott, προφανώς ο Πρωθυπουργός έκρινε σκόπιμο να προβεί στη σύσταση της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου, με την ελπίδα πως θα κάνει προτάσεις για περικοπές στα δημόσια έξοδα, και κυρίως σε κοινωνικά προγράμματα, για να μειωθεί το ετήσιο έλλειμμα του Προϋπολογισμού, και για την σταδιακή αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.

Έτσι όταν, όπως αναμένεται, πολλά από τα μέτρα αυτά τα υιοθετήσει η Κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός θα μπορεί να αποποιηθεί κάθε ευθύνη, αφού τα μέτρα τα εισηγήθηκε μια ανεξάρτητη Επιτροπή.

Κάποιες από τις ακραίες εισηγήσεις, όπως είναι η προτεινόμενη μείωση του κατώτερου ημερομισθίου από $622.20 στα $488.90, μείωση κατά 21%, όταν το κόστος ζωής συνεχώς αυξάνεται, δίνουν τη δυνατότητα στην Κυβέρνηση να τις μετριάσει, ή και να τις απορρίψει, διαβεβαιώνοντας έτσι τους πολίτες πως δεν δεσμεύεται απόλυτα από τις εισηγήσεις της Επιτροπής.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΥΧΩΝ

Ας μην ξεχνάμε πως την Επιτροπή την επέλεξε η Κυβέρνηση, και σύμφωνα με άρθρο του Mark Triffitt (The Age, 1/5/14), κύρια στελέχη της προέρχονται από τον οργανισμό Business Council of Australia (BCA), o οποίος απαρτίζεται από τους Διευθύνοντες Συμβούλους των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων της χώρας. Άκρως επιτυχημένος ο τίτλος του εν λόγω άρθρου: “How fat cats are advising us on rich-poor gap” – Πώς οι καλοθρεμμένοι γάτοι μάς συμβουλεύουν για το χάσμα μεταξύ των πλουσίων και των πτωχών.

Σύμφωνα πάλι με τον Mark Triffitt, η μέση ετήσια αμοιβή ενός κορυφαίου Διευθύνοντος Συμβούλου είναι γύρω στα 5 εκατομμύρια δολάρια – περίπου 70 φορές υψηλότερη από το μέσο ετήσιο εισόδημα στην Αυστραλία!

Κάτι πρέπει να ξέρει ο Mark Triffitt, αφού στο τέλος του προαναφερθέντος άρθρου του δηλώνει πως ήταν πρώην Διευθυντής Στρατηγικών Επικοινωνιών του BCA, και τώρα διδάσκει Δημόσια Πολιτική στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ακόλουθο σχόλιό του:
«Στην ουσία, πολλά προγράμματα που αποβλέπουν στη μείωση του χάσματος μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών, θα σχεδιασθούν από την Κυβέρνηση με βάση την εισήγηση μιας Επιτροπής, η οποία σε μεγάλο βαθμό αντιπροσωπεύει τους κύριους συντελεστές αυτού του χάσματος».
Στην πολιτική ισχύει ο ακόλουθος άγραφος νόμος: μην αναθέτεις σε Επιτροπή ειδημόνων την έρευνα, και σύνταξη Έκθεσης, αναφορικά με σημαντικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας της χώρας, αν εκ των προτέρων δεν έχεις μια γενική αντίληψη για τα πορίσματα στα οποία θα καταλήξει, και τις εισηγήσεις που θα κάνει…
Η Κυβέρνηση του Tony Abbott δεν πρέπει να δηλώνει έκπληξη για τις εισηγήσεις της Επιτροπής, αφού είναι δημιούργημά της, και ακολούθησε τους κατευθυντήριους στόχους (terms of reference) που της έδωσε η Κυβέρνηση.

ΜΗΔΑΜΙΝΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ

Τις τελευταίες ημέρες ο Πρωθυπουργός, και ο Θησαυροφύλακας Joe Hockey, κατά κόρον αναφέρονται στο «αβάστακτο» δημόσιο χρέος της Αυστραλίας, και πως το έλλειμμα του Προϋπολογισμού είναι εκτός ελέγχου.

Τίποτε δεν απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα. Σε άρθρο του στην εφημερίδα The Age (1/5/14)με τίτλο “No crisis in Budget, say economists” ο Jonathan Swan αναφέρει πως κορυφαίοι Αυστραλοί οικονομολόγοι δηλώνουν ότι η Κυβέρνηση έχει μεγαλοποιήσει το έλλειμμα του Προϋπολογισμού για πολιτικούς λόγους, με σκοπό να δικαιολογήσει τις περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα.

Ο παρακάτω Πίνακας δίνει το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2013 για πέντε χώρες με ανεπτυγμένες οικονομίες, μεταξύ των οποίων είναι και η Αυστραλία, για λόγους σύγκρισης. Τονίζω πως ο πίνακας δείχνει το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, όχι ως απόλυτο μέγεθος, γιατί μόνο έτσι μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ χωρών, οι οικονομίες των οποίων διαφέρουν σημαντικά.

Δημόσιο χρέος ως % του ΑΕΠ 2012
ΗΠΑ    100%
Γαλλία     90%
Καναδάς     88%
Γερμανία     78%
Αυστραλία    ..27%
Όπως βλέπουμε, στις ΗΠΑ, την μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, το δημόσιο χρέος είναι ίσο με το ετήσιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της, ενώ στην Αυστραλία είναι μόνο 27%! Ακόμη και η Γερμανία, με την μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, έχει δημόσιο χρέος που αντιστοιχεί με το 78% του ΑΕΠ. Και όμως, η Κυβέρνησή της δεν προβαίνει σε περικοπές στα κονδύλια για κοινωνικά προγράμματα, σε αντίθεση με την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Αυστραλίας.

Μια αδικαιολόγητη, κατά την άποψή μου, παράλειψη στην Έκθεση της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου είναι η μη αναφορά σε μέτρα για αύξηση των εσόδων του κράτους, δεδομένου ότι οι κρατικές δαπάνες αποτελούν το ένα σκέλος του Προϋπολογισμού μιας χώρας. Το άλλο σκέλος το αποτελούν τα έσοδα.
Ως εκ τούτου, ένας έλεγχος των οικονομικών μιας χώρας, για να είναι πλήρης, θα πρέπει να καλύπτει και τα δύο σκέλη του Προϋπολογισμού, για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομίας, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΣ Ο ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Αποτελεί οικονομικό παράδοξο όταν μια Κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να ισοσκελίσει έναν ελλειμματικό Προϋπολογισμό, επικεντρώνει την προσοχή της μόνο στις δημόσιες δαπάνες, που είναι ένα από τα δύο σκέλη του Προϋπολογισμού, και αφήνει σχεδόν ανέγγιχτο το δεύτερο σκέλος, που είναι τα δημόσια έσοδα.
Το αναφέρω αυτό γιατί, στις οδηγίες της στην Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου, η Κυβέρνηση δεν συμπεριέλαβε και έλεγχο της επάρκειας των διατάξεων που ισχύουν για την είσπραξη των δημόσιων εσόδων. Και όμως, όταν μιλάμε για Δημοσιονομικό έλεγχο, εννοούμε εξ ορισμού τον έλεγχο των εσόδων και των εξόδων.
Εικάζω πως η Κυβέρνηση δεν ζήτησε από την Επιτροπή Ελέγχου να εξετάσει και μέτρα για την αύξηση των εσόδων, γιατί στην πλειονότητά τους αυτά θα επηρέαζαν αρνητικά τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα της κοινωνίας, και τις μεγάλες και κερδοφόρες εταιρείες.

Ως εκ τούτου, η έρευνα περιορίστηκε στην περικοπή των δημόσιων δαπανών σε κοινωνικά προγράμματα, η πλειονότητα των οποίων στοχεύει στην προστασία των συνταξιούχων, πολιτών με ειδικές ανάγκες και χαμηλά εισοδήματα.

Στο σημείο αυτό βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τα ακόλουθα σχόλια της εφημερίδας The Age στο κύριο άρθρο της με τίτλο “The budget debate we really need to have”. Ακολουθεί η τελευταία παράγραφος, η οποία αναφέρεται στην Έκθεση της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου:
«Το προηγμένο, πλούσιο κράτος μας θα πρέπει επίσης να κριθεί από το πώς μεταχειρίζεται τους πιο ευπαθείς πολίτες του. Πολλές από τις εισηγήσεις της Επιτροπής έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν αρνητικά αυτούς τους πολίτες, ενώ παράλληλα προστατεύουν κάποια από τα πιο προνομιούχα μέλη της κοινωνίας. Η μεγαλύτερη μορφή κοινωνικής δικαιοσύνης είναι η εξασφάλιση εργασίας. Χωρίς την δέουσα δημοσιονομική έρευνα, «θεραπείες» σαν αυτές που έχει προτείνει η Επιτροπή προμηνύουν κίνδυνο στην οικονομική ανάπτυξη, η οποία είναι απαραίτητη για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, και ως εκ τούτου αύξηση στα κρατικά έσοδα».

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως οι εισηγήσεις της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου, καθώς έχουν ως κύριο στόχο σημαντική μείωση στα ημερομίσθια των εργαζομένων, αύξηση στο κόστος των φαρμάκων, αύξηση στα δίδακτρα των πανεπιστημίων, και περικοπές σε άλλα κοινωνικά προγράμματα, επηρεάζουν κατά κύριο λόγο τα ευπαθή κοινωνικά στρώματα της χώρας.

Ως εκ τούτου, αν η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, στον Προϋπολογισμό που θα καταθέσει στις 13 Μαΐου, υιοθετήσει έστω και ένα ποσοστό αυτών των εισηγήσεων, θα εκτεθεί στα μάτια των πολιτών ως αναξιόπιστη, αφού κανένα από αυτά τα μέτρα δεν είχε συμπεριληφθεί στο προεκλογικό της πρόγραμμα ως Αξιωματική Αντιπολίτευση τον Σεπτέμβριο του 2013, με βάση το οποίο οι πολίτες της έδωσαν την ψήφο τους, και την ανέδειξαν σε Κυβέρνηση.