Ύβρις, τόλμη, αποκοτιά, ή φιλοδοξία χωρίς ορθολογισμό η σημερινή μου απόπειρα να επιχειρήσω να ερμηνεύσω από την Αυστραλία τα αποτελέσματα για τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ελλάδα του 2014;
Με νωπά ακόμη τα βιώματα από τη ζωή και τη δουλειά μου στην ωραία αλλά μικρή και πολλαπλώς προβληματική πατρίδα των Βαλκανίων, συνεπικουρούμενος από τη δυνατότητα παρακολούθησης των ελληνικών πραγμάτων με τη βοήθεια των νέων μέσων, αλλά και από μια απόσταση «ασφαλείας», πιστεύω πως μπορώ ακόμη να μιλήσω…
Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ είναι σημαντική. Όχι μόνο γιατί κερδίζει εκλογική αναμέτρηση για πρώτη φορά, ή γιατί αυτή η νίκη είναι καλή αφετηρία και για τις εθνικές εκλογές (όσο και αν αυτές διαφέρουν από τις ευρωεκλογές), αλλά πρωτίστως γιατί η ευρωνίκη του παγιώνει τα εκλογικά ποσοστά του Ιούνη του 2012.
Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ όμως, με τα σημερινά πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα, δεν συνεπάγεται απαραίτητα και δημιουργία δυναμικής κυριαρχίας στην πολιτική ζωή του τόπου. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή για τον νικητή των ευρωεκλογών, όχι όμως και των αυτοδιοικητικών εκλογών, δυναμική αυτοδυναμίας, ή προοπτική συνεργασιών με άλλες υπάρχουσες συγγενικές δυνάμεις, με στόχο τη διακυβέρνηση της χώρας.
Επίσης, το ποσοστό της νίκης του, σε συνάρτηση με τα ποσοστά των άλλων κομμάτων της κυβέρνησης αλλά και της αντιπολίτευσης, δυσκολεύει πολύ την προσπάθειά του να ζητήσει ή να επιβάλει εθνικές εκλογές εδώ και τώρα. Επιπλέον, δύσκολη είναι μια ενδεχόμενη προσπάθεια να επισπευσθούν οι εκλογές με αφορμή την πρόωρη εκλογή του νέου προέδρου της Δημοκρατίας.
Όμως, το πολιτικό και κοινωνικό τοπίο κυρίως στην Ελλάδα και δευτερευόντως διεθνώς, παραμένει ρευστό και μπορεί να δώσει υπό προϋποθέσεις νέες ευκαιρίες στον ΣΥΡΙΖΑ… Αν για παράδειγμα στην προσπάθειά του να γίνει κυβερνητικό κόμμα δεν χάσει κομμάτι της αριστερής του πτέρυγας, αν επεξεργαστεί περισσότερο την πολιτική του πρόταση και αφήσει σε δεύτερη μοίρα την ατάκα και την απλούστευση, αν δώσει φωνή και έκφραση σε αξιόπιστες δυνάμεις πέραν του παραδοσιακού του 5%, που πλέον ηγεμονεύει και διαχειρίζεται πενταπλάσιες εκλογικές δυνάμεις, τότε…
Πάντως, μια από τις ερμηνείες του γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε μόνο στην Αττική (δίκοπο μαχαίρι η νίκη του, ανάλογα με το ύφος και την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης της εξουσίας σε αυτήν την περιφέρεια) και στα Ιόνια και πήγε πολύ καλά στην Αθήνα και όχι στην υπόλοιπη περιφερειακή Ελλάδα, δεν είναι μόνον ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο βιώνουν τις συνέπειες της κρίσης οι Έλληνες. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διείσδυσε περισσότερο στις τοπικές κοινωνίες γιατί δεν μπόρεσε ή δε θέλησε ακόμη να ανοιχτεί πολιτικά και στελεχιακά και σε άλλους χώρους (ΠΑΣΟΚ κ.α.), χώρους από τους οποίους προέρχονται πλέον οι ψηφοφόροι του.
Η ήττα της επίσημης Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές, αλλά και σε ορισμένα σημαντικά της αυτοδιοικητικά κάστρα δεν νομίζω πως είναι ήττα στρατηγικής σημασίας. Η Νέα Δημοκρατία μαζί με τις διάφορες «ανεξάρτητες» ή «αποσχισμένες» δυνάμεις της εξακολουθεί να παραμένει η μοναδική συστημική πρόταση διακυβέρνησης της Ελλάδας από την πλευρά της συντηρητικής και δεξιάς παράταξης. Τα υπόλοιπα δεξιά σχήματα δεν μακροημερεύουν, δεν έχουν αξιόπιστες ηγεσίες, δεν μπορούν να αποκτήσουν εύκολα κοινωνικές αναφορές.
Η Νέα Δημοκρατία μπορεί ποτέ πλέον να μη γίνει ξανά ένα κόμμα του 35%-45%, όπως ήταν το παραδοσιακό εκλογικό της ποσοστό, το ίδιο φυσικά ισχύει και για το αντίστοιχο κόμμα στα αριστερά του ελληνικού κέντρου, είτε αυτό ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ, είτε κάπως αλλιώς, αλλά… Εξακολουθεί να είναι η μοναδική δυνατότητα της ελληνικής συντηρητικής-δεξιάς παράταξης να ασκήσει εξουσία, σε καιρούς που ευνοούν συντηρητικές απόψεις και συμπεριφορές…
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σχεδόν σε ολόκληρη την υπόλοιπη Δύση, τα μεγάλα κόμματα εξουσίας είναι «συρρικνωμένα» εδώ και χρόνια και στις κακές τους εκλογικές στιγμές κινούνται γύρω στο 20%-25%, ενώ στους εκλογικούς τους θριάμβους κινούνται γύρω στο 35% …
Αυτό που επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά κατά την άποψή μου στις εκλογές της 25ης Μαΐου είναι το εκλογικό και το στρατηγικό αδιέξοδο της ελληνικής κεντροαριστεράς. Ενώ η κεντροαριστερά ως παράταξη, ως ύφος, ως ήθος, ως ιδεολογία εξακολουθεί να είναι υπολογίσιμο μέγεθος στην κοινωνία, ως πολιτική-κομματική έκφραση είναι κατακερματισμένη και χωρίς προοπτικές αναγέννησης ή ανάκαμψης στο κοντινό μέλλον.
Οι ιδεολογικές, οι πολιτικές, οι κοινωνικές αλλαγές-μεταρρυθμίσεις είναι πολύ χρονοβόρες διαδικασίες που χρειάζονται επιπλέον και ούριο άνεμο… Στην Ελλάδα της φοβίας, της παραίτησης, της ανασφάλειας, της εξατομίκευσης και της ιδιώτευσης, η αναγέννηση, η ανανέωση, η ανασυγκρότηση της κεντροαριστερής ελπίδας θα χρειαστεί χρόνο… Χρόνο που ίσως δεν έχει, μετά τα αποτελέσματα των εκλογών, αν δεν αλλάξουν γρήγορα πράγματα και πρόσωπα…
Για να ξαναγίνει αξιόμαχη και ενιαία πολιτική-κομματική και εκλογική δύναμη η κεντροαριστερά, σε όποιο ζωτικό χώρο της αφήνει ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία σήμερα, αξιόμαχη και ενιαία σε πρώτο στάδιο, όχι πρωταγωνιστική, χρειάζεται γρήγορα άλλους μεταβατικούς πρωταγωνιστές με εθνικής εμβέλειας κοινωνικές και πολιτικές αναφορές.
Η ανασύνταξη της ελληνικής κεντροαριστεράς, με προοπτικές επιστροφής στην εξουσία στο απώτερο μέλλον, μπορεί να γίνει, υπό προϋποθέσεις, μόνον με μια δύσκολη επιστροφή σε ηγετικό και ενεργό ρόλο του Γιώργου Παπανδρέου…
Για την εκλογική εμφάνιση του ΚΚΕ, ως κόμμα καταφύγιο, ή για την ανθεκτικότητα της Χρυσής Αυγής, αφήνω να μιλήσουν άλλοι και άλλες…
