Το Εβραϊκό Μουσείο Σίδνεϊ σε συνεργασία με την ΑΧΕΠΑ Νέας Νότιας Ουαλίας οργάνωσαν από κοινού εκδήλωση με την ευκαιρία της επετείου της διάσωσης των Ισραηλινών της Ζακύνθου από τα χέρια των Ναζί το 1943.

Κύρια ομιλήτρια ήταν η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Macquarie, Δρ Ελισάβετ Κεφαλλινού, η οποία γεννήθηκε στο νησί και η οποία ανέπτυξε την ιστορία της Ισραηλίτικης παροικίας της Ζακύνθου.

Όπως είπε η Δρ Κεφαλλινού στα τέλη του 1943, οι Εβραίοι του νησιού τελούν υπό διωγμό για να σημειώσει:
«Ο Γερμανός διοικητής καλεί τον δήμαρχο Λουκά Καρρέρ, για να του ανακοινώσει την εντολή του. Μέσα σε λίγες μέρες θα πρέπει να του παραδώσει κατάλογο με τα ονόματα των Εβραίων και τα υπάρχοντά τους προκειμένου να απελαθούν. Ο δήμαρχος συναντά τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο και μεταβαίνουν μαζί στη γερμανική διοίκηση, μεταφέροντας έναν φάκελο με την απάντησή τους. Το χαρτί γράφει δύο ονόματα: Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος, δήμαρχος Λουκάς Καρρέρ. Η απάντηση ξαφνιάζει τον Γερμανό διοικητή και λίγο καιρό αργότερα ακυρώνεται η διαταγή της σύλληψης των Εβραίων».

Η Δρ Κεφαλλινού έδωσε ιδιαίτερη προσοχή σε δύο άρθρα του αυστραλιανού Τύπου της εποχής. Το πρώτο ήταν από την εφημερίδα «Sydney Morning Herald» (Τετάρτη, 18 Ιανουαρίου 1893, σελίδα 5). Ήταν αναφορά σε κήρυγμα-καταδίκη του μίσους εναντίον των Ισραηλιτών. Το δεύτερο ήταν από την Ισραηλίτικη εφημερίδα της Αυστραλίας «The Hebrew Standard of Australasia» (17 Μαρτίου 1899, σελίδα 7) για τις επιπτώσεις των σεισμών για το νησί.

Η Δρ Κεφαλλινού παρουσίασε τα ντοκουμέντα αυτά ως ένδειξη της παραδοσιακής έλλειψης «φυλετικών» διακρίσεων στην ελληνική κοινωνία.
Την Δρ Κεφαλλινού παρουσίασε ο διευθυντής του Μουσείου, Norman Seligman.

Εκ μέρους του Γενικού Προξένου, χαιρετισμό παρουσίασε η σύζυγός του, κ. Ελισάβετ Κυρίμη. Μεταξύ άλλων, η κ. Κυρίμη θύμισε στο ακροατήριο πως τόσο οι Έλληνες όσο κι οι Ισραηλίτες γνωρίζουν καλά το φαινόμενο της γενοκτονίας. «Είναι ευθύνη όλων μας να θυμηθούμε, να διδάξουμε και να κάνουμε τη φράση ‘ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ’, πραγματικότητα.

Εκ μέρους της ΑΧΕΠΑ Ν.Ν. Ουαλίας, ο πολιτειακός πρόεδρος, Ιωάννης Καλλιμάνης, παρουσίασε τους ιδρυτικούς σκοπούς της ΑΧΕΠΑ, ιδιαίτερα την καταπολέμηση των διακρίσεων. Σύμφωνα με τα πρώτα πρακτικά της ΑΧΕΠΑ, γραμμένα στο Werris Creek της Νέας Νότιας Ουαλίας τον Αύγουστο του 1934, «σκοπός του Συνδέσμου είναι η εθνική, κοινωνική και εμπορική ωφέλεια των μελών αυτού, η υποστήριξη παντός εθνικού και κοινωφελούς σκοπού και η προσπάθεια όπως εξυψώνει το εθνικό γόητρο και την εθνική υπόληψη της ομογένειας εν Αυστραλία».

Ύστερα από οκτώ δεκαετίες, παραμένουμε πιστοί στα ιδεώδη αυτά. Μιλώντας εν μέρει στην ελληνική, ο κ. Καλλιμάνης τόνισε τη σημασία να ακουστεί η γλώσσα αυτή, η γλώσσα στην οποία επικοινωνούσαν οι περισσότεροι Ισραηλίτες της Ελλάδος.

Κλείνοντας, ο πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Ν.Ν. Ουαλίας αναφέρθηκε στην επιστολή που σύνταξε ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός, με υπογραφή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού και πολλών κορυφαίων στελεχών της ελληνικής κοινωνίας. Το μοναδικό κείμενο δημοσιεύθηκε στις 23 Μαρτίου 1943. Μεταξύ άλλων λέει:
«Στην εθνική μας συνείδηση, όλα τα παιδιά της Μητέρας Ελλάδας αποτελούν μια αναπόσπαστη ενότητα: είναι ισότιμα μέλη του εθνικού σώματος ανεξαρτήτως θρησκείας. Η αγία ορθόδοξη θρησκεία μας δεν αναγνωρίζει ανώτερη ή κατώτερη ποιότητα με βάση τη φυλή ή τη θρησκεία, και η θρησκεία μας αναφέρει ότι δεν υπάρχει ούτε Εβραίος ούτε Έλληνας» και, συνεπώς, καταδικάζει κάθε απόπειρα διακρίσεων ή δημιουργίας φυλετικών ή θρησκευτικών διαφορών. Είναι κοινή η μοίρα μας τόσο στις μέρες της δόξας όσο και σε περιόδους εθνικής ατυχίας, και είναι άρρηκτοι οι δεσμοί μεταξύ όλων των Ελλήνων πολιτών, χωρίς εξαίρεση, ανεξάρτητα από τη φυλή …».
Η επιστολή νευρίασε τον Γερμανό διοικητή, ο οποίος απείλησε τον αρχιεπίσκοπο με θάνατο διά εκτελεστικού αποσπάσματος. Η απάντηση του Δαμασκηνού ήταν η εξής: «Οι Ιεράρχες της Ελλάδος, στρατηγέ Στροπ, δεν τουφεκίζονται, απαγχονίζονται. Σάς παρακαλώ να σεβαστείτε αυτήν την παράδοσιν».

Εξίσου συγκινητική ήταν ο χαιρετισμός του κ. Ανδρέα Κωστόπουλου, προέδρου και εφόρου των Κ300. Αφηγήθηκε το ιστορικό του παππού του, Ανδρέα Κωνσταντίνου Κωστόπουλου. Ως Γραμματέας του ΕΑΜ Πελοποννήσου, πιστεύετε ότι ήταν από αυτούς που υπέγραψαν την διακήρυξη του ΕΑΜ στις 22 Ιανουαρίου 1943 για την προστασία των Ισραηλιτών της Ελλάδος από τους Ναζί.

Μεταξύ των παρόντων ήταν η Δρ Παναγιώτα Νάζου, και τα στελέχη του Συλλόγου Ελληνο-Αυστραλών Εκπαιδευτικών Δημήτριος Καμετόπουλος και Χαρούλα Θεμιστοκλέους. Επίσης έδωσαν το παρών η πολιτειακή γερουσιαστής κ. Σοφία Κώτση, η Ζακυνθινής καταγωγής δημοτική σύμβουλος Σίδνεϊ, Councillor Άντζελα Βυθούλκα, μέλη της ΑΧΕΠΑ Ν.Ν.Ο., η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων, κ Κάθυ Στοϊάνοβιτς, και πολλοί άλλοι.

Την εκδήλωση έκλεισε ο Δρ Παναγιώτης Διαμάντης, λέκτορας Μελετών Γενοκτονιών και πολιτειακός γραμματέας της ΑΧΕΠΑ Ν.Ν.Ο. Θύμισε το ρόλο του δικαστή Sir Samuel Cohen, στη διάσωση Γερμανών και Αυστριακών Εβραίων τη δεκαετία του 1930. Προηγουμένως, ο κ. Cohen υπηρέτησε τον Αυστραλιώτη Ελληνισμό από την θέση του Επίτιμου Προξένου της Ελλάδος στο Newcastle κι ύστερα στο Sydney από το 1904 μέχρι το 1923.

«Εμείς λέμε ‘Αιωνία τους η μνήμη’. Η μνήμη αυτή είναι αιώνια μόνο όταν αναφερόμαστε στα ονόματα των αδικοχαμένων σε εκδηλώσεις όπως και η σημερινή» είπε.
Ο Δρ Διαμάντης ανακοίνωσε πως την Κυριακή, 27 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί παρόμοια εκδήλωση για την Ισραηλίτικη κοινότητα της Ρόδου.