Την περασμένη Τετάρτη, 23 Ιουλίου 2014 είχα την περίσσια τύχη να δω το υπέροχο και άρτιο, αλλά και έξυπνο και πολύ εύθυμο μιούζικαλ «Μάγκες και Κούκλες», στο Κρατικό Θέατρο Κέντρου Τεχνών, το γνωστό μας Arts Centre of Melbourne State Theatre. Ήταν, όντως, μία εξαιρετική εμπειρία.
Το έργο έχει τον αγγλικό τίτλο «Guys and Dolls» και με αυτόν τον τίτλο στα μέσα της δεκαετίας του ’50, είχε κυκλοφορήσει και το κινηματογραφικό έργο με πρωταγωνιστές τους Φρανκ Σινάτρα και Μάρλον Μπράντο. Στα ελληνικά αποδόθηκε ως «Μάγκες και Κούκλες».
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ
Δύο γνωστοί τζογαδόροι της Νέας Υόρκης βάζουν στοίχημα, σύμφωνα με το οποίο ο ένας θα πρέπει να παρασύρει σε νυχτερινό κέντρο τη Σάρα, μια όμορφη και σεμνή ιεραπόστολο. Τα πράγματα περιπλέκονται όταν ο Σκάι, στον οποίο έπεσε ο κλήρος τής… αποπλάνησης, την ερωτεύεται παράφορα.
Το έργο δεν πήρε κανένα Όσκαρ, αλλά, είναι από τα ομορφότερα μιούζικαλ. Το «Guys and Dolls» είναι ένας πολύ χαριτωμένος μουσικός άθλος του Broadway της Νέας Υόρκης, που περιβάλλεται από μια ελαφριά και διάχυτη ειρωνεία, τόσο για το μιούζικαλ όσο και για την εποχή των γκάνγκστερ του 1930 και 1940. Τους κύριους ρόλους στη Μελβούρνη έχουν ο Martin Crewes και η Verity Hunt-Ballard, και ο Adam Murphy και η Chelsea Plumley, πλαισιωμένοι με δεκάδες άλλους ταλαντούχους ηθοποιούς. Διέκρινα και μερικά ελληνικά ονόματα, και μπράβο τους!
Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΣΤΗΛΗ ΤΟΥΤΗ
Από τις πρώτες σελίδες μόνο του προγράμματος του θεάτρου και από τους τίτλους των περιεχομένων μόνο, θα ήθελα να σας μεταφέρω ανάγλυφα το γλωσσικό ελληνισμό της παρουσίασης του έργου, όπου η ελληνική γλώσσα σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος με τις πολυσήμαντες λέξεις της.
Έχουμε και λέμε: THEATRE, ARTS, CENTRE, STATE, MUSICAL, BASED, STORY, CHARACTERS, MUSIC, LYRICS, BOOK, ORCHESTRA, ZOE, ANGELIQUE, DIRECTOR, CHOREOGRAPHY, CHOREPGRAPHER, CHAIRMAN, ARTISTIC, TREASURER, GRAPHIC, INFORMATION, ARTS ANGELS, GENEROSITY, PROGRAMME, TELEPHONE, PERFORMANCE, PUBLIC, ARTICLE, PHOTOGRAPHY, CLASSIC, GYPSY, STARS, CHRISTOPHER, TALENTED, SYSTEM, WORD, SPONSORS, SUPPORT, ACT ONE, TECHNICAL, STAGE, ENGINEER, SCENE1,2,3…, και όλα αυτά από τα κεφαλαία γράμματα μόνο. Πού να χτενίσουμε τα εσωτερικά κείμενα!
Εάν παρ’ ελπίδα αμφιβάλλετε για κάποια από τις ελληνογενείς αυτές λέξεις της Αγγλικής, θα σας παραπέμψω σε όλες τις προηγούμενες λεξιλογικές διατριβές της Στήλης τούτης, που ρίχνουν άπλετο φως στο γλωσσικό ελληνισμό της Αγγλικής. Το γνωρίζουν, όμως, αυτό όλοι οι αγγλόφωνοι; Αμφιβάλλω πολύ.
ΚΑΙ ΤΟ «D O L L» ΕΛΛΗΝΙΚΟ!
«Guys and Dolls», το εν λόγω μιούζικαλ. Το Guys μεταφράστηκε στα Ελληνικά σε Μάγκες, Μάλλον πετυχημένη εκφορά θα έλεγα. Τα ετυμολογικά λεξικά λένε: Guy= «fellow,» 1847, originally American English; earlier (1836) «grotesquely or poorly dressed person,» originally (1806) «effigy of Guy Fawkes,» leader of the Gunpowder Plot to blow up British king and Parliament (Nov. 5, 1605), paraded through the streets by children on the anniversary of the conspiracy. The male proper name is from French, related to Italian Guido. Έτσι σήμερα λέμε: Hi!..Guys= Γεια σας παιδιά, άνθρωποι, φίλοι, μάγκες…
Όσο για τη λέξη κούκλα είναι ενδιαφέρουσα η διείσδυση της Ελληνίδας Δωροθέας στην αγγλική γλώσσα. Τα ετυμολογικά λεξικά λένε: Doll = name for a female mistress; originally a familiar form of fem. proper DOROTHY (From Greek Δωροθέα). The -l- for -r- substitution in nicknames is common in English: compare Hal for Harold, Moll for Mary, Sally for Sarah, etc. Attested from 1640s as colloquial for «slattern;» sense of «child’s toy baby» is c.1700. Transferred back to living beings 1778 in sense of «pretty, silly woman».
Έτσι η Δωροθέα μας έδωσε ένα δώρο στην αγγλική γλώσσα να έχει και αυτή μια όμορφη γλωσσική κούκλα!
Προσοχή όμως: Και εμείς την κούκλα την πήραμε από το λατινικό cuculla που σημαίνει κάλυμμα της κεφαλής, η κουκούλα! Πώς ταξιδεύουν οι λέξεις -χωρίς διαβατήρια- σε όλες τις γλώσσες του κόσμου!
ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ
Όλοι μας λέμε τα καλά λόγια για τη γλώσσα μας, γιατί είναι δική μας και ζούμε όλη μας τη ζωή με αυτήν. Είμαστε συζευγμένοι με αυτήν. Ας αφήσουμε μερικούς άλλους να πούνε και κανένα καλό λόγο γι’ αυτήν.
Έτσι ο Κάρολος Φωριέλ, Γάλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου Σορβόνης, είπε: «Η Ελληνική Γλώσσα έχει ομοιογένεια σαν την Γερμανική, είναι όμως πιο πλούσια από αυτήν. Έχει τη σαφήνεια της Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη από την Ιταλική και πολύ πιο αρμονική από την Ισπανική. Έχει δηλαδή ό,τι χρειάζεται για να θεωρηθεί η ωραιότερη γλώσσα της Ευρώπης».
Το κακό, όμως, είναι πως όλοι την αγαπούν σαν μια κούκλα, αλλά πολύ λίγοι σήμερα την… παντρεύονται!
