Η τραγική ιστορία επαναλαμβάνεται. Επί πολλά χρόνια αυτή η λωρίδα γης δέχεται εισβολές και βομβαρδισμούς. Οι δρόμοι μετατρέπονται σε πεδία μάχης και χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους. Τα νοσοκομεία μετατρέπονται σε «χειρουργεία της πρώτης γραμμής», καθώς εθελοντές γιατροί παλεύουν να σώσουν ανθρώπινες ζωές υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

Ανάμεσά τους πολλοί Έλληνες γιατροί, οι οποίοι έσπευσαν σε κάποιες από τις αναρίθμητες συγκρούσεις για να μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια και να προσφέρουν άμεση ιατρική βοήθεια σε τραυματίες από τις οβίδες. Η πυραυλική επίθεση στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της Γάζας, η παύση λειτουργίας του μοναδικού σταθμού παραγωγής ενέργειας και ο θάνατος αθώων παιδιών είναι μερικές πρόσφατες «ψηφίδες» σε μία αλυσίδα αίματος και θηριωδίας.

ΕΛΕΝΗ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ: ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΘΥΜΑΤΑ

Ελένη Θεοχάρους. Γιατρός, ευρωβουλευτής της Κυπριακής Δημοκρατίας: «Έχω πάει στη Γάζα 40 φορές και έχω χειρουργήσει κάπου 3.500 τραυματίες. Αυτές οι αποστολές ξεκίνησαν το 1994 μετά τη συμφωνία του Όσλο, όταν είχα συναντήσει τον αδελφό του Αραφάτ, επικεφαλής της Ερυθράς Ημισελήνου. Αργότερα πήγα δεκάδες φορές ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάθε δύο μήνες, ενώ οι αποστολές πύκνωσαν όταν είχε γίνει η πρώτη και η δεύτερη Ιντιφάντα. Έζησα όλη την τραγωδία. Αυτό κράτησε μέχρι το 2006. Ήταν η τελευταία φορά που κατάφερα να πάω, καθώς μετέπειτα είχα γίνει persona non grata και δεν επέτρεπαν την είσοδο. Αυτά τα χρόνια δούλευα στο Νοσοκομείο Αλ Κουτς, σε αυτό της Ερυθράς Ημισελήνου, στο Χαν Γιούνι και στη Σίφα. Ως παιδοχειρουργός ασχολήθηκα κυρίως με παιδιά τραυματίες από τις συγκρούσεις, καθώς και με άλλα περιστατικά από τονγενικό πληθυσμό. Χιλιάδες περιστατικά με τραύματα από εκρήξεις έως εγκαύματα από χημικά, με σφαίρες στο κεφάλι ή στην κοιλιά. Τα παιδιά είναι πάντα τα μεγάλα θύματα. Ανυπεράσπιστα.

Στις περιόδους που ήταν σε εξέλιξη επιθέσεις μας έκοβαν κάθε τόσο το ρεύμα και στο χειρουργείο επικρατούσε ένας μικρός πανικός μέχρι να πάρει μπροστά η γεννήτρια. Καμιά φορά χειρουργούσα και σε προκεχωρημένα αντίσκηνα της Ερυθράς Ημισελήνου, που ήταν κοντά στα σημεία των συγκρούσεων. Όμως, στη Λωρίδα της Γάζας με 7-8 χιλιόμετρα μέγιστο πλάτος, κανένα σημείο δεν είναι στο απυρόβλητο. Όταν έγινε η Ιντιφάντα το ’98 είχαν βομβαρδίσει και το Νοσοκομείο Αλ Κουτς, κάτι που έγινε και την περασμένη εβδομάδα».

ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ: ΜΟΝΟ ΑΜΑΧΟΙ ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ

Ηλίας Καρανίκας. Ορθοπεδικός χειρουργός παίδων, πρώην βουλευτής ΠΑΣΟΚ: «Ήταν το 2008 την εποχή των βομβαρδισμών, όταν πήγα με μία ομάδα 7-8 ατόμων για να προσφέρουμε ιατρική βοήθεια. Αντιμετωπίσαμε μεγάλη δυσκολία να περάσουμε, αν και τότε ήμουν βουλευτής. Ήταν μία πρωτόγνωρη εμπειρία. Ένα ασθενοφόρο μάς πήρε από τα σύνορα και πήγαμε στο Νοσοκομείο της Ράφα, από το οποίο δεν βγήκαμε έξω καθόλου για μία εβδομάδα. Υπήρχαν διάφορα περιστατικά, παιδιά, ηλικιωμένοι. Όμως ήταν άμαχος πληθυσμός, μαχητές δεν είδαμε. Κάναμε χειρουργείο σε τραυματίες από τους βομβαρδισμούς, ενώ οι υποδομές ήταν πολύ άσχημες, με τρομερές ελλείψεις. Συνθήκες πρωτόγνωρες για χειρουργείο. Υπήρχε, όμως, αυτοθυσία από όλους. Μου έκανε εντύπωση ότι τρεις φορές κάθε ημέρα καθάριζαν το νοσοκομείο και έπλεναν τα αίματα».

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΓΕΝΝΗΣΕ ΣΕ ΜΠΛΟΚΟ

Κώστας Παπαϊωάννου. Γενικός χειρουργός, πρώην πρόεδρος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα»: «Είναι μία κρίση που είχε μονίμως εξάρσεις και υφέσεις. Μια κρίση άλλοτε ‘σιωπηλή’ και άλλοτε με μεγάλες εντάσεις κατά περιόδους, όπως η σημερινή. Με τους ‘Γιατρούς Χωρίς Σύνορα’ είχαν ένα πρόγραμμα επί πολλά χρόνια και είχα κάνει αρκετές αποστολές. Ήταν μία χώρα αποκλεισμένη και με πολλά προβλήματα εξοπλισμού. Οι ιατροί εκεί δεν είχαν τη δυνατότητα εξέλιξης των πρακτικών τους λόγω του αποκλεισμού.

Χωρίς δυνατότητα ενημέρωσης σε νεότερες θεραπείες, παρά μόνο από τις ομάδες που πήγαιναν εκεί ή μέσω Ίντερνετ όταν υπήρχε. Το πρόγραμμά μας αφορούσε άτομα με ειδικές ανάγκες και τη διαδικασία αποκατάστασης, μετά την ιατρική αντιμετώπιση. Πολλοί ως αποτέλεσμα των εχθροπραξιών είχαν απώλεια μελών, ακρωτηριασμό κ.λπ. Προβλήματα που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν με ίδια μέσα και δύο μικρές βιοτεχνίες που έφτιαχναν π.χ. αρθρώσεις. Εμείς παρείχαμε ψυχολογική υποστήριξη και οργάνωση των συστημάτων για τα τεχνητά μέλη και τη φυσική αποκατάσταση των ατόμων. Πρόκειται για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που δυστυχώς αυξάνεται όσο περνά ο καιρός, ιδίως ύστερα από κάθε κρίση, αφού λόγω της εμπόλεμης κατάστασης πολλά άτομα ακρωτηριάζονται.

Είχαμε βρεθεί και σε περιόδους κρίσης με αποκλεισμό και στοχευμένες επιθέσεις. Υπάρχουν, όμως, και προβλήματα καθημερινής πρακτικής, έλλειψη νερού, διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, όπως και η δυσκολία πρόσβασης στα λίγα νοσοκομεία. Σε κάθε κρίση το βόρειο τμήμα αποκόβεται από το νότιο. Άνθρωποι με καρδιολογικά προβλήματα δεν μπορούσαν να φτάσουν στο νοσοκομείο. Θυμάμαι μια γυναίκα που γέννησε σε μπλόκο καθώς ήταν αποκλεισμένη και δεν μπορούσε να πάει στην κλινική για τον τοκετό».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ

Γιάννης Γιαννακόπουλος. «Γιατροί του Κόσμου»: «Πήγα στη Γάζα δύο φορές. Ήταν το 2002 όταν ο Αραφάτ ήταν αποκλεισμένος μέσα στη Ραμάλα και παραμείναμε εκεί επί έξι μήνες σε όλη τη διάρκεια της πολιορκίας εν μέσω βομβαρδισμών. Η αποστολή μας είχε σκοπό να κάνει επεμβάσεις, χειρουργεία και να περιθάλψει τραυματίες.
Η δεύτερη φορά ήταν μετά την εισβολή τα Χριστούγεννα του 2008. Ανάλογοι βομβαρδισμοί, όπως τώρα, με παρόμοιο τρόπο, ανάλογες μαρτυρίες και ανθρώπους που είχαν χάσει τα πάντα. Δυστυχώς, δεν άλλαξε κάτι. Είναι εντυπωσιακό, όμως, ότι μόλις σταματήσουν οι βομβαρδισμοί η ζωή συνεχίζεται. Αυτό κρατά 46 χρόνια. Στη Γάζα δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει χάσει συγγενή. Πολλοί είναι ανάπηροι και πάμπολλα παιδιά έχουν ψυχολογικά προβλήματα. Για τους ιατρούς οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες. Γίνονται ιατροί εκστρατείας, με φακούς στο χέρι όταν κόβεται το ρεύμα, ενώ δεν υπάρχει πετρέλαιο για τις γεννήτριες».

ΕΛΕΝΑ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ: ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΕΝΑ, ΜΕ ΤΡΥΠΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ

Έλενα Μαυροπούλου. Καρδιολόγος, μέλος των «Γιατρών του Κόσμου»: «Έχω πάει δύο φορές στον ίδιο πόλεμο. Η πρώτη φορά ήταν μετά τους βομβαρδισμούς που ξεκίνησαν τα Χριστούγεννα του 2008. Τον Γενάρη αρχικά είχα μπει στη Γάζα μόνη μου και επισκέφτηκα διάφορα σημεία της Λωρίδας και νοσοκομείο για να διαπιστώσω την κατάσταση μετά τους βομβαρδισμούς, τις ανάγκες που υπήρχαν και πώς θα τους στηρίξουμε. Κάποια νοσοκομεία είχαν βομβαρδιστεί και υπήρχαν τεράστιες τρύπες από τις βόμβες στους τοίχους. Οι ιατροί έλεγαν ότι είχαν βγάλει άσπρη σημαία για να δείξουν ότι πρόκειται για νοσοκομείο. Από τους βομβαρδισμούς είχε καταρρεύσει το σύστημα υδροδότησης και αποχέτευσης, με επακόλουθα προβλήματα ασθενειών. Λίγο καιρό αργότερα μεταφέραμε ένα φορτίο με τρόφιμα και φάρμακα μέσα από μεγάλη γραφειοκρατία. Εντέλει δεν άφησαν να μπει στη Λωρίδα βαμβάκι και όσπρια, χωρίς να εξηγήσουν τον λόγο. Έμεινα περίπου ένα μήνα προκειμένου να γίνει η αποθήκευση, να κάνουμε πακέτα με ρύζι, ζάχαρη, αλεύρι για τις οικογένειες. Παράλληλα έκανα και ιατρείο. Είχα μαζί μου φάρμακα και βασικό εξοπλισμό και με ένα αυτοκίνητο κάναμε κινητή ιατρική μονάδα για μικρά περιστατικά σε περιοχές όπου δεν είχαν δυνατότητα πρόσβασης».

*Το κείμενο αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα «Έθνος» της Αθήνας.