«Τι είναι η πατρίδα μας; Μην είν’ οι κάμποι; / Μην είναι τ’ άσπαρτα ψηλά βουνά; / Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; / Μην είναι τ’ άστρα της τα φωτεινά;…» αναρωτιόταν στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο Έλληνας ποιητής Ιωάννης Πολέμης. Εκατό περίπου χρόνια μετά, σε μία επαρχιακή πόλη της Βικτώριας, στην άλλη άκρη του κόσμου, τρεις ελληνικής καταγωγής άνθρωποι του βιβλίου επιχείρησαν πριν από δύο εβδομάδες να απαντήσουν το ίδιο ερώτημα.
Η Βικτώρια Κυριακοπούλου, η Ελένη Νίκα και ο Γιάννης Χαραλάμπους, που συμμετείχαν στο φεστιβάλ συγγραφέων στο Bendigo της Βικτώριας μίλησαν στην αγγλική έκδοση του «Νέου Κόσμου» όχι μόνο για την πρόσφατη εμπειρία τους, αλλά και για όλα αυτά που καθόρισαν την εικόνα που ο καθένας τους έχει για την Ελλάδα.
Αξιοσημείωτο και το γεγονός ότι η παρουσίαση της εικόνας που οι τρεις συγγραφείς έχουν για την Ελλάδα και παρουσίασαν στο φεστιβάλ, γέννησε πολλές άλλες εικόνες και ερμηνείες στο κοινό, που άσχετα από την καταγωγή του, προκλήθηκε έστω και νοερά να απαντήσει στην τόσο σύγχρονη έστω και αν διατυπώθηκε πριν από έναν αιώνα, ερώτηση του Ιωάννη Πολέμη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ: ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
Ένας χορός αντιφάσεων και αντιθέσεων είναι το κύριο στοιχείο στην εικόνα που ο Γιάννης Χαραλάμπους έχει δημιουργήσει όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και γενικότερα για το τι σημαίνει να είναι κανείς Έλληνας. Ο ομογενής συγγραφέας γεννήθηκε στη Βικτώρια και ενώ ο πατέρας του είναι ελληνοκυπριακής καταγωγής η μητέρα του έχει ιρλανδικές καταβολές. Ο Γιάννης Χαραλάμπους έχει εκδώσει μέχρι στιγμής τρία μυθιστορήματα το “Furies” που κυκλοφόρησε το 2004, το “Silent Parts” το 2006 και το 2011 το “Two Greeks”.
«Απόγονοι του Περικλή, εραστές της Δημοκρατίας, αλλά, την ίδια στιγμή, βάναυσοι χωριάτες, βυθισμένοι στην προκατάληψη και με έλλειψη σεβασμού στις γυναίκες. Δεν ξέρω αν αυτές οι αντιθέσεις συνθέτουν την ελληνική πραγματικότητα. Ξέρω, όμως, ότι αυτή είναι η πραγματικότητα μέσα στην οποία μεγάλωσα εγώ». Αυτές οι αντιθέσεις και αντιφάσεις ήταν καταλύτης για την συγγραφική του καριέρα, όπως ο ίδιος εξομολογείται.
Παρά το γεγονός ότι ο Γιάννης άρχισε να γράφει πριν από δέκα χρόνια χρειάστηκε τουλάχιστον επτά χρόνια για να αποφασίσει να γράψει για τη δική του ελληνική πραγματικότητα. Στο βιβλίο του «Two Greeks», που εκδόθηκε το 2011, ο Χαραλάμπους δίνει στους δύο του ήρωες, έναν… ελληνικής καταγωγής «αγροίκο» όπως ο ίδιος περιγράφει στο βιβλίο του και έναν καλλιεργημένο Έλληνα από την Αλεξάνδρεια που και οι δύο ζουν στην Αυστραλία.
Η σχέση τους όπως αυτή σκιαγραφείται μέσα από τα μάτια ενός 10χρονου παιδιού που επίσης είναι ένας από τους βασικούς ήρωες του βιβλίου του παρουσιάζει την ελληνική πραγματικότητα μέσα στην οποία έζησε ο συγγραφέας και η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην σημερινή εικόνα που έχει στοιχειοθετήσει ο ίδιος για την Ελλάδα μέσα από τη βιωματική του εμπειρία.
ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΓΕΜΑΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
«Η Ελλάδα εμπερικλείει πολλές διαφορετικές έννοιες για τον καθένα μας. Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι δύο μέλη του κοινού, μία νεαρή γυναίκα ελληνικής καταγωγής και μία μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκα αυστραλιανής καταγωγής μετά το τέλος του διαλόγου μας με τον Γιάννη και την Ελένη, με πλησίασαν και μου μίλησαν για την δική τους εικόνα για την Ελλάδα», λέει η ομογενής δημοσιογράφος και ταξιδιωτική συγγραφέας, Βικτώρια Κυριακοπούλου. Για τη νεαρή ελληνικής καταγωγής γυναίκα η Ελλάδα παραμένει ακόμα μία άγνωστη ποιότητα… «Μου είπε ότι επιθυμεί να βρει τις ρίζες της γιατί το μόνο ελληνικό που αυτή νοιώθει ότι έχει αυτή τη στιγμή είναι το επώνυμό της» λέει η Βικτώρια και προσθέτει ότι για την ηλικιωμένη γυναίκα η Ελλάδα είναι η χώρα του έρωτα γιατί μία ερωτική της εμπειρία στην Κρήτη αρκετά χρόνια πριν παραμένει μία από τις πιο ωραίες ταξιδιωτικές της εμπειρίες.
Η Βικτώρια είναι η μόνη ελληνικής καταγωγής συγγραφέας ταξιδιωτικών βιβλίων του Lonely Planet για την Ελλάδα και η δική της εικόνα καθορίστηκε απ’ αυτή την εμπειρία. «Ανακάλυψα την Ελλάδα μέσα απ’ αυτή την επαγγελματική μου ενασχόληση. Ανακάλυψα την ιστορία του τόπου, τις μικρές ιστορίες των ανθρώπων που ζουν εκεί, ανακάλυψα την ενέργεια αυτής της χώρας, τις τρελές αντιφάσεις της, την ακαταμάχητη γοητεία της» λέει η Βικτώρια και προσθέτει ότι αυτή είναι και η εικόνα που η ίδια προσπαθεί να δώσει μέσα από τους ταξιδιωτικούς της οδηγούς.
ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΑ: Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΠΟΥ ΠΛΗΓΩΝΕΙ
Για την ομογενή Ελένη Νίκα, γνωστή στον χώρο του ομογενειακού βιβλίου, όχι λόγω του εκδοτικού της οίκου Owl Publishing, που είναι και η μόνη εκ των τριών ομογενών που συμμετείχαν στο φεστιβάλ που έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, η πατρίδα της είναι μία απουσία που πληγώνει.
Αυτή η απουσία είναι που καθόρισε, όπως λέει η ίδια, τη λογοτεχνική δημιουργία πολλών ομογενών συγγραφέων και αναφέρεται στην Ελλάδα του Καβάφη, την Ελλάδα του Σεφέρη, αλλά και στην Ελλάδα του Τσαλουμά.
Η απουσία γεννά πόνο και ο πόνος εύκολα μπορεί να καταλήξει σε μελόδραμα αναφέρει η Ελένη Νίκα που θεωρεί ότι αυτό αποτελεί πολλές φορές τροχοπέδη στην δόμηση μίας ουσιαστικής εικόνας της Ελλάδας από τους Ελληνοαυστραλούς συγγραφείς.
Πέρα, όμως, από την απουσία που πληγώνει η Ελένη Νίκα βλέπει μία καινούρια παρουσία που εμπλουτίζει. Είναι η αυστραλιανή εμπειρία των ομογενών συγγραφέων που όπως πιστεύει σχετίζεται άμεσα με την εικόνα που οι ίδιοι δημιουργούν για την Ελλάδα, αλλά και εμπλουτίζει όχι μόνο αυτήν την εικόνα της ελληνικής πραγματικότητας, αλλά και τις προσπάθειές τους να ορίσουν τόσο αυτοί όσο και οι αναγνώστες τους την δική τους σύνθετη ταυτότητα.
