Την περασμένη εβδομάδα, αναπτύσσοντας το θέμα «Αυξάνονται οι Κροίσοι με την οικονομική κρίση», αναφέρθηκα πολύ συνοπτικά στην Έκθεση του “Australian Council of Social Service” (ACOSS), με τίτλο “Poverty in Australia”.

Όταν έγραφα το κείμενο για την στήλη της περασμένης Πέμπτης η εν λόγω Έκθεση δεν είχε δημοσιοποιηθεί ακόμη, και τις πληροφορίες μου τις είχα αντλήσει από την εφημερίδα The Age, η οποία προφανώς είχε πρόσβαση σε αυτήν πριν από τη δημοσιοποίησή της.
Τώρα που η Έκθεση έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο, και έχω τη δυνατότητα να την διαβάσω στην ολότητά της, διαπιστώνω πως περιέχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τη φτώχεια στην Αυστραλία. Για το λόγο αυτό στο παρόν άρθρο σκέφτηκα να εστιάσω την προσοχή μου στην Αυστραλία αναφορικά με το θέμα της οικονομικής ανισότητας και φτώχειας.

Εισαγωγικά να αναφέρω πως αυτή είναι η τρίτη έκθεση του ACOSS (Αυστραλιανό Συμβούλιο Κοινωνικών Υπηρεσιών), και αναφέρεται στην οικονομική κατάσταση που επικρατούσε στην Αυστραλία κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 2011-2012. Τα στατιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην εν λόγω Έκθεση προέρχονται από ειδική έρευνα που είχε διενεργήσει η Αυστραλιανή Στατιστική Υπηρεσία για την ίδια περίοδο. Το αναφέρω αυτό για να υπογραμμίσω την αξιοπιστία των στοιχείων που περιέχονται στην Έκθεση.

Στην Εισαγωγή της Έκθεσης, η Διευθύντρια του ACOSS, Δρ Cassandra Goldie, κάνει, μεταξύ άλλων, και τις ακόλουθες παρατηρήσεις:
«Είναι απαράδεκτο το ότι μετά από οικονομική ανάπτυξη κατά τα τελευταία 20 χρόνια, στην πλούσια χώρα μας παρατηρείται αύξηση στο επίπεδο της φτώχειας. Όπως επισημαίνεται σε αυτήν την Έκθεση, η φτώχεια ως επί το πλείστον πλήττει τις ομάδες κατοίκων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση αναφορικά με τη συμμετοχή τους στις οικονομικές δραστηριότητες της χώρας. Αυτές οι ομάδες απαρτίζονται από μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες, νέους, άτομα με αναπηρίες, ηλικιωμένους, ιθαγενείς κατοίκους της χώρας και μετανάστες».

Η Δρ Goldie κάνει και την ακόλουθη σημαντική παρατήρηση:
«Ακόμη και εργαζόμενοι δεν προστατεύονται επαρκώς από τη φτώχεια: πάνω από 30% των δυόμισι εκατομμυρίων κατοίκων της Αυστραλίας που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας προέρχονται από οικογένειες, με κύριο εισόδημα τα ημερομίσθια, και όχι διάφορα κοινωνικά επιδόματα».
Μάλιστα, 30% των κατοίκων που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας είναι εργαζόμενοι, γεγονός που πιστοποιεί πως ο βασικός μισθός δεν επαρκεί για την κάλυψη των απαραίτητων αναγκών της ζωής. Και αυτό στην Αυστραλία, μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου…

Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

Οπωσδήποτε, όταν μιλάμε για άτομα που ζουν σε κατάσταση φτώχειας, απαραίτητος είναι ο προσδιορισμός του όρου «φτώχεια». Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό “Organisation for Economic Co-operation and Development” (OECD) – «Οργανισμός για Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη», οι οικογένειες των οποίων το ετήσιο εισόδημα βρίσκεται κάτω από το 50% του ετήσιου μέσου εισοδήματος όλων των οικογενειών της χώρας, ζουν σε κατάσταση φτώχειας. Για μεμονωμένα άτομα, το μέτρο φτώχειας είναι όταν το εισόδημα ενός ατόμου είναι κάτω από τα $400 δολάρια την εβδομάδα. Αυτοί οι ορισμοί χρησιμοποιούνται στην υπό συζήτηση Έκθεση του ACOSS.
Το κύριο πόρισμα της Έκθεσης είναι πως το 2012 στην Αυστραλία δυόμισι εκατομμύρια κάτοικοι (14% του συνολικού πληθυσμού) ζούσαν κάτω από το επίπεδο της φτώχειας. Από τον αριθμό αυτό 603.000 ήταν ανήλικα παιδιά, αριθμός που ισοδυναμεί με το 18% όλων των ανήλικων παιδιών.
Ο Πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τα 28 κράτη-μέλη που το 2010 απάρτιζαν τον οργανισμό “Organisation for Economic Co-operation and Development” (OECD) – Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Παρόλο που τα πιο πρόσφατα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία για το ποσοστό της φτώχειας στα κράτη-μέλη του OECD είναι για το 2010, μας δίνουν μια ιδέα για το πώς η Αυστραλία συγκρίνεται με άλλες ανεπτυγμένες χώρες αναφορικά με το επίπεδο της φτώχειας.

Μέλη-κράτη Ποσοστό φτώχειας
του OECD    το 2010
Δανία    6%
Ισλανδία    6%
Τσεχία                  6%
Ολλανδία    6%
Λουξεμβούργο    7%
Φινλανδία    7%
Νορβηγία    7%
Σλοβακία    8%
Γαλλία    8%
Αυστρία    8%
Ιρλανδία    9%
Γερμανία    9%
Σουηδία    9%
Σλοβενία    9%
Βέλγιο    10%
Βρετανία    10%
Πολωνία    11%
Πορτογαλία    12%
Εσθονία    12%
Καναδάς 12%
Ιταλία    13%
Ελλάδα    14%
Αυστραλία    14%
Νότια Κορέα    14%
Ισπανία    14%
Ηνωμένες Πολιτείες    16%
Τουρκία    19%
Μεξικό    20%

Στην δεύτερη στήλη του παραπάνω Πίνακα δίνεται το ποσοστό των κατοίκων των κρατών-μελών του OECD που το 2010 βρίσκονταν σε κατάσταση φτώχειας.

ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΥΨΗΛΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

Ο μέσος όρος της φτώχειας για όλα τα κράτη – μέλη του OECD το 2010 ήταν 11%. Αυτό θα πρέπει να είναι το μέτρο σύγκρισης για το επίπεδο της φτώχειας μεταξύ των 28 κρατών που απαρτίζουν τον OECD.

Εντύπωση κάνει το γεγονός ότι η φτώχεια στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, την πλουσιότερη χώρα του κόσμου, το 2010 βρισκόταν στο τρίτο υψηλότερο επίπεδο, με 16%. Μόνο η Τουρκία με 19%, και το Μεξικό με 20%, είχαν υψηλότερο ποσοστό κατοίκων σε κατάσταση φτώχειας.

Σύμφωνα με την Janet Yellen, Πρόεδρο του Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας (Reserve Bank) των ΗΠΑ, η οικονομική ανισότητα στις ΗΠΑ στις ημέρες μας βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο για τα τελευταία 100 χρόνια. Πάλι σύμφωνα με την Janet Yellen, για την περίοδο 1989-2013 τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως στις ΗΠΑ το μέσο εισόδημα για το 5% των οικογενειών αυξήθηκε κατά 38%, ενώ για το υπόλοιπο 95% των οικογενειών η αύξηση στο μέσο εισόδημα περιορίσθηκε στο 10%. Εφημερίδα The Age, 19/10/14. Με άλλα λόγια, η οικονομική ανισότητα στις ΗΠΑ συνεχώς αυξάνεται.

Και η Αυστραλία, με τον τεράστιο φυσικό πλούτο που διαθέτει, τις απέραντες εκτάσεις, και τον μικρό πληθυσμό της, συγκριτικά έχει υψηλό ποσοστό, με το 14% των κατοίκων να βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας. Σε σύγκριση, ο μέσος όρος φτώχειας για τα 22 ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του OECD ήταν 9%. Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα ποσοστά αυτά είναι ότι η οικονομική ανισότητα στην Αυστραλία βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από τον μέσο όρο των κρατών της Ευρώπης. Το παράδοξο είναι πως το 2010 ήταν στο ίδιο επίπεδο με την Ελλάδα.

Το γεγονός ότι τα κοινωνικά προγράμματα στην Αυστραλία αναπροσαρμόζονται με βάση την αύξηση του πληθωρισμού, και όχι τις αυξήσεις στο βασικό ημερομίσθιο, είναι ένας από τους λόγους που το επίπεδο της φτώχειας παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Και αυτό γιατί κατά κανόνα η αύξηση στον πληθωρισμό είναι κατά κανόνα χαμηλότερη από τις αυξήσεις στους βασικούς μισθούς, με αποτέλεσμα τα κρατικά επιδόματα να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Αλλά και τα ημερομίσθια σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύονται ανεπαρκή για την κάλυψη των βασικών αναγκών των εργαζομένων, όπως είδαμε πιο πάνω, αφού το 30% των ατόμων που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας προέρχεται από χαμηλόμισθους εργαζόμενους.

Από όποια σκοπιά και αν προσεγγίσουμε τη φτώχεια στην Αυστραλία, το επίπεδό της το 2010 ήταν αδικαιολόγητα υψηλό, σε σύγκριση με τη φτώχεια στις ευρωπαϊκές χώρες, παρόλο που αυτές δεν διαθέτουν τον φυσικό πλούτο της Αυστραλίας.

Δεδομένου ότι οι περικοπές στον Προϋπολογισμό του 2014-15 πλήττουν κατά κύριο λόγο τους ηλικιωμένους, τους ασθενείς, τους άνεργους, τους νέους, και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, μεγάλο ποσοστό των οποίων ήδη βρίσκεται σε κατάσταση φτώχειας, είναι βέβαιο πως στα επόμενα χρόνια η φτώχεια στην Αυστραλία θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις.