Καρκίνος. Μοιάζει σχεδόν αδύνατο να μην ακολουθήσει παύση ύστερα από αυτή τη λέξη. Τόσο μικρή κι όμως μπορεί να πάρει αμέτρητες μορφές και να κάνει την εμφάνισή της σε διάφορα μεγέθη. Είναι ικανή να πυροδοτήσει πρωτόγνωρα συναισθήματα, που πηγάζουν από τα πιο σκοτεινά σημεία της ψυχής μας. Ακόμη κι αν πρόκειται για μικροσκοπική σκιά σε μια ακτινογραφία, κανείς δεν θα την πάρει αψήφιστα. Όλοι έχουμε κι από μια ιστορία να διηγηθούμε σχετικά, δική μας ή κάποιου αγαπημένου προσώπου. Καμιά φορά, η ιστορία τελειώνει απότομα. Χωρίς την παύση.

Ο καρκίνος χτυπά αδιάκριτα. Φύλο, εθνικότητα, ηλικία δεν κάνουν διαφορά. Ακόμη και μια νέα, υγιής γυναίκα, γεμάτη όνειρα και ζωή μπορεί να πέσει θύμα του. Συχνά, η επιβίωση θα της κοστίσει το στήθος της. Η Μαρία Κυριάκου, μητέρα δύο παιδιών, έχοντας ξεπεράσει τον κίνδυνο, μοιράζεται με το «Νέο Κόσμο» την εμπειρία που την άλλαξε για πάντα. Ύστερα από την απόφασή της να υποβληθεί σε διπλή μαστεκτομή, αναρίθμητες θεραπείες και αποτυχημένες προσπάθειες μετεγχειρητικής αποκατάστασης, πιο δυνατή από ποτέ, ελπίζει η ιστορία της να δώσει κουράγιο και σε άλλες γυναίκες που παλεύουν με τον καρκίνο.

«Καμιά φορά κάνω πλάκα και λέω πως ο καρκίνος ήταν το δώρο που πήρα για τα Χριστούγεννα» λέει η Μαρία. «Ήμουν 35. Διακοπές του 2009. Επί 8 μήνες ένιωθα τρομερά κουρασμένη, έκανα όμως υπομονή για τα δύο μου μωρά παιδιά. Είχα πάει σε παθολόγο αλλά δεν έδειξαν κάτι ανησυχητικό τα αποτελέσματα. Εν τέλει έπιασα ένα εξόγκωμα. Η έκφραση του ακτινολόγου και του γιατρού που μπαινόβγαιναν στο θάλαμο τους πρόδωσε». Η πρώτη σκέψη και ανησυχία της μετά τη διάγνωση, ήταν φυσικά αν θα συνεχίσει να είναι παρούσα στο μεγάλωμα των παιδιών της. «Την είχα ζήσει τη ζωή μου, παρ’ ότι ήμουν σχετικά νέα. Ταξίδεψα και έμεινα σε αρκετές χώρες, οπότε δεν ένιωθα πως θα έχανα κάτι από αυτής την άποψης, είχα όμως δύο παιδιά. Ενός και δύο ετών αντίστοιχα. Δεν άντεχα στη σκέψη πως θα μεγάλωναν χωρίς μητέρα» εξηγεί. Η αρχική διάγνωση ανέφερε πως μόνο το ένα στήθος χρειαζόταν αφαίρεση. Εκείνη όμως ήταν κάθετη. Θα έκανε διπλή μαστεκτομή. «Να ξεκαθαρίσουμε πως η ολική μαστεκτομή δεν είναι απαραίτητα η σωστή επιλογή για κάθε γυναίκα με καρκίνο του μαστού. Αποδείχτηκε όμως η κατάλληλη για μένα. Αποτελεί προσωπική απόφαση που εξαρτάται από πλήθος παραγόντων. Η επόμενη δήλωσή της μπορεί να σοκάρει, οι λόγοι της, όμως, λύνουν κάθε απορία.

«Δεν με πείραζε και τόσο που έπρεπε να χάσω το στήθος μου. Αισθανόμουν ευγνώμων που είχα καταφέρει να θηλάσω τα παιδιά μου, που η διάγνωση ήρθε αφού θήλασα και τον δεύτερό μου γιο. Έπρεπε τώρα να κάνω ό,τι ήταν δυνατόν για να μείνω δίπλα τους, να τα δω να μεγαλώνουν. Αφού εξέτασα κάθε πιθανότητα, η απόφασή μου για διπλή μαστεκτομή ήταν αμετάκλητη». Η Μαρία παραδέχεται πως επηρεάστηκε από τον πρόσφατο θάνατο αγαπημένης της θείας, η οποία είχε αφαιρέσει το ένα στήθος πριν από αρκετά χρόνια, προτού ο καρκίνος αποφασίσει να την ξαναεπισκεφτεί. Επίσης, της είπαν πως η διπλή μαστεκτομή θα είχε πιο συμμετρικό αποτέλεσμα κατά την αισθητική αποκατάσταση.

«Δε νομίζω πως η άμεση αποκατάσταση είναι καλή ιδέα», βιάζεται να συμπληρώσει. «Όλες οι γυναίκες, πρέπει απαραιτήτως να συμβουλεύονται τον χειρουργό τους. Δεν είμαι ειδικός, αλλά η θεραπεία εξαρτάται από τη βιοψία του όγκου που αφαιρείται. Πώς, λοιπόν, θα παρθεί μια τόσο σοβαρή και μεγάλου κόστους απόφαση χωρίς να έχουν βγει τα αποτελέσματα; Επιπλέον, χρειάστηκα ακτινοβολίες. Η ραδιενέργεια επηρέασε τα ενθέματα, τα οποία έπρεπε να αφαιρεθούν. Ακόμη περισσότερη ταλαιπωρία, συν το άγχος της μάχης με τον καρκίνο. Έπρεπε να είχα περιμένει, τελικά». Οι επιπλοκές με την αισθητική αποκατάσταση, καθυστέρησαν τις χημειοθεραπείες της. «Αυτό ήταν πολύ πιο σημαντικό από ένα καινούργιο στήθος. Έχασα ενέργεια και χρήματα. Ούτε το αποτέλεσμα ήταν πετυχημένο, εξαιτίας όλου αυτού. Ευτυχώς βρήκα έναν μικροχειρουργό που πήρε λίπος από την περιοχή της κοιλιάς και μου έφτιαξε νέα στήθη- αυτό ήταν ένα από τα θετικά» είπε αστειευόμενη.

Το γέλιο της μας έκανε να αναρωτηθούμε, τι είδους απόθεμα δύναμης χρειάζεται ένας άνθρωπος για να βγει νικητής από όλο αυτό το μαρτύριο, χωρίς να χάσει το χιούμορ του. «Δύσκολο να απαντήσω, μιας και προσωπικά πιστεύω πως οι καρκινοπαθείς συχνά νιώθουν να πνίγονται με την ταμπέλα του «θαρραλέου και δυνατού» που τους προσάπτεται. Είναι κάτι που ακούς συνέχεια όταν είσαι άρρωστος αν και εγώ δεν έβλεπα άλλη επιλογή από το να συνεχίσω να προσπαθώ». Αυτό ήταν η πιο απλή και ταυτόχρονα σημαντική συμβουλή που μου έδινε ο πατέρας μου. Να μην το βάζω κάτω. «Αν υπομείνω άλλη μία χημειοθεραπεία, θα φτάσω πιο κοντά στο τέλος. Αν αντέξω τα εγκαύματα από τις ακτινοβολίες, σύντομα θα μπορώ να σηκώσω και πάλι το μωρό μου και να το αγκαλιάσω» έλεγε στον εαυτό της. «Όσο τον παλεύεις με τις θεραπείες, ο καρκίνος δεν σε αφήνει να συγκεντρωθείς στο παρόν. Μετά είναι που πρέπει να βρεις τη δύναμη».

Η Μαρία δεν θεωρεί πως υπάρχει σωστή και επαρκής ενημέρωση γύρω από το μετεγχειρητικό στάδιο. Ιδίως για τις συναισθηματικές μεταπτώσεις. «Ήμουν πολύ δυνατή κατά τη διάρκεια της θεραπείας μου. Δεν έκλαψα όταν διαγνώστηκα και λύγισα ελάχιστες φορές όσο έδινα μάχη. Το σοκ έρχεται σε δεύτερο χρόνο. Μετά την πρώτη φρίκη του να βρω μια τούφα ολόκληρη στο μαξιλάρι, η απώλεια μαλλιών έπαψε να με τρομάζει. Είναι πολλά που δεν σου λένε. Που μαθαίνεις μετά. Όπως η πρόωρη εμμηνόπαυση. Δύσκολο να νιώθεις εξαντλημένος και να έχεις εξάψεις την ώρα που θες να παίξεις με τα δύο σου παιδιά. Εξαιτίας της αγωγής, απέκτησα και οστεοπόρωση. Μερικές φορές λέω πως μέσα μου νιώθω 21, αλλά κουβαλάω το σώμα μιας γριάς» εξομολογείται γελώντας.

Κάθε καρκινοπαθής, χρειάζεται στήριξη. Αυτό το δύσβατο και ανηφορικό μονοπάτι, γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνο όταν χρειάζεται να το διαβεί κανείς μόνος. Η οικογένεια της Μαρίας, και ιδίως η μητέρα της, δεν έλειψαν στιγμή από δίπλα της. Οι φίλοι της την εμψύχωναν ακόμη κι από μακριά, ενώ ήταν αρκετά τυχερή να έχει στο πλευρό της έναν εξαιρετικό ογκολόγο/χειρουργό. Πιστεύει πάντως πως η ζωή μετά τον καρκίνο, ήταν το πιο δύσκολο για εκείνη κομμάτι. «Όσο περνά ο καιρός και συνηθίζω το νέο μου σώμα, καμιά φορά ξεχνάω πως αρρώστησα». Παρόλα αυτά, υποβάλλεται συχνά σε τσεκ-απ και εξετάσεις, πράγμα που την επαναφέρει στην ψυχολογία του καρκινοπαθή. «Φέτος ήταν μια δύσκολη χρονιά, καθώς πολλές φορές φοβήθηκα πως ο καρκίνος επέστρεψε. Μέχρι να βγουν καθαρά τα αποτελέσματα, έτρεμα. Ο κόσμος νομίζει πως οφείλεις να το έχεις ξεπεράσει, δεν μπορεί να καταλάβει όμως πως το σώμα και η ψυχή σου φέρουν ανεξίτηλα τα σημάδια του. Είναι μια εμπειρία που σε αλλάζει δραματικά, κάτι που δεν είναι απαραίτητα αρνητικό. Δεν θέλω να χάνω ούτε λεπτό από τη ζωή μου και έχω γίνει πολύ πιο δυναμική. Δεν δέχομαι να αγχώνομαι πια για ασήμαντα πράγματα. Αγαπώ και σέβομαι τη ζωή μου ακόμη περισσότερο».

Η μάχη με τον καρκίνο του ενός συντρόφου, εντάσσεται αυτόματα στην καθημερινότητα του άλλου. Ζητήσαμε από τη Μαρία να απευθυνθεί στο ανδρικό κοινό, που ενδεχομένως βρίσκεται αντιμέτωπο με αυτή την πραγματικότητα. «Απλά να είστε υπομονετικοί μαζί της και να δείχνετε κατανόηση. Μην παίρνεται κάθε αντίδρασή της προσωπικά». Μας εξηγεί κατόπιν πως είναι εξίσου σημαντικό για τους άντρες να έχουν ψυχολογική υποστήριξη από κάποιο σύμβουλο, καθώς είναι δύσκολο και για εκείνους. «Η γυναίκα συγκεντρώνεται στη θεραπεία κι εκείνοι αισθάνονται άχρηστοι, κάτι που δεν τους αρέσει καθόλου».

Αρκετές γυναίκες μετά τα 30 ή και νωρίτερα, διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού, τις περισσότερες φορές επιθετικής μορφής, και αναγκάζονται να υποβληθούν σε μαστεκτομή. Δεν έχουν όλες προλάβει να κάνουν οικογένεια ή να βρουν έναν σύντροφο όπως η Μαρία. Συχνά, ακόμη κι αν οι πιθανότητες επιβίωσης είναι μεγάλες, πέφτουν σε κατάθλιψη φοβούμενες πως έχουν χάσει πια τη θηλυκότητά τους, αποχαιρετώντας ταυτόχρονα την ερωτική τους ζωή, μαζί με την ικανότητα να κάνουν παιδιά. Ποιος ο καλύτερος τρόπος να κλείσει αυτή η σελίδα, από τις σκέψεις της ίδιας της Μαρίας προς τις γυναίκες αυτές. «Είναι μια πολύ δύσκολη συνθήκη και τις νιώθω με όλη μου την καρδιά, παρ’ ότι δεν μπορώ να προσποιηθώ πως έχω τις απαντήσεις για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας. Είναι σημαντικό να τις παραπέμψει ο ογκολόγος τους, σε συγκεκριμένο σύμβουλο. Εγώ πάντως εξακολουθώ να αισθάνομαι θηλυκή, ανεξάρτητα από τη διπλή μαστεκτομή και την εμμηνόπαυση. Μια γυναίκα, δεν αποτελείται απλά και μόνο από τα μέλη του σώματός της. Ως γυναίκες που έχουμε βγει ζωντανές από τη μάχη με τον καρκίνο και γνωρίζουμε ακόμη περισσότερο πόσο πολύτιμη είναι η ζωή, θεωρώ πως έχουμε πάρα πολλά να προσφέρουμε».