Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής ήταν ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες που έκαναν εφικτή την ανάπτυξη των μεγάλων πόλεων στις οποίες σήμερα ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο. Και η τουαλέτα ήταν αυτή που έκανε τις μεγάλες πόλεις πραγματικότητα, όχι οι ουρανοξύστες ούτε οι μεγάλοι δρόμοι και τα λιμάνια.

Ακόμη και η δική μας έλευση στην Αυστραλία βοηθήθηκε αφάνταστα από την τουαλέτα, αλλά ίσως ποτέ δεν μας πέρασε από το νου να το εκτιμήσουμε αυτό. Η απομάκρυνση των ακάθαρτων υδάτων με το σύστημα των οχετών και υπονόμων, αλλά και των λυμάτων όλων των πόλεων του κόσμου με ένα τεχνικό δίκτυο -που το ονομάσαμε αποχέτευση- αποτελεί ίσως το πιο αποτελεσματικό και πραγματικό σύμβολο πολιτισμού.

Έτσι μόνο βελτιώθηκαν αφάνταστα οι παράγοντες της υγιεινής και της συμβίωσης σε όλες τις πόλεις του κόσμου.

ΠΡΩΤΑ ΥΠΗΡΧΕ Η ΥΠΑΙΘΡΟΣ

Για εκατομμύρια χρόνια, η λύση ήταν η ανακούφιση στην ύπαιθρο. Για πολλούς εξακολουθεί να είναι ακόμη. Αν σκεφτούμε όλοι τα χωριά μας, θα συμφωνήσουμε πως η τουαλέτα πρέπει να είναι ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες του πολιτισμού μας σήμερα. Μπορούμε και λέμε πολλά για κάθε πτυχή του πολιτισμού μας, αλλά η τουαλέτα είναι αυτή που άλλαξε το ρου της ανθρώπινης ιστορίας στον πλανήτη μας. Η Στήλη φιλοξενεί τη σκέψη αυτή για να εκτιμηθεί η αλήθειά της. Δεν θα γίνουμε όλοι τουαλετολόγοι, αλλά είναι γεγονός ότι αυτό που για μας φαίνεται σήμερα αυτονόητο για τους περισσότερους ανθρώπους της γης είναι ακόμα ένα άλυτο ζήτημα.

Ένα απλό παράδειγμα: Στη σημερινή Ινδία λέγεται πως το ένα τρίτο του πληθυσμού της ζει σήμερα ΧΩΡΙΣ ΤΟΥΑΛΕΤΑ. Μπορεί να είναι αυτό αλήθεια; Μάλλον, ναι, γιατί ο νέος πρωθυπουργός της, που εκλέχθηκε μόλις πριν από έξι μήνες, στους προεκλογικούς του λόγους υποσχόταν πως το πρώτο χρόνο της πρωθυπουργίας του «θα χτίσει» πέντε εκατομμύρια τουαλέτες για τους κατοίκους της. Στόχος του είναι μέχρι το 2019 κάθε νοικοκυριό να έχει από μια τουαλέτα.

Ιδού το οικολογικό θαύμα!

ΛΙΓΗ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι ιστορικοί λένε πως οι πρώτες δημόσιες τουαλέτες στην ανθρώπινη ιστορία αποτελούν δημιούργημα των Κρητών της Μινωικής εποχής. Πλήρως εξοπλισμένες με ξύλινο κάθισμα, καζανάκι, καθαρό νερό, οικιακού τύπου αποχετεύσεις που μετέφεραν τις ακαθαρσίες σε μεγαλύτερους αγωγούς, υπήρξαν ένα αληθινό επίτευγμα για την εποχή.

Στην Αρχαία Αθήνα του Σόλωνα έχουμε την πρώτη γνωστή απαγόρευση πετάγματος ακαθαρσιών στο δρόμο. Υπεύθυνοι για την απομάκρυνσή τους από την πόλη ήταν οι ιδιοκτήτες των κατοικιών, που έπρεπε να τις μεταφέρουν στην εξοχή και κάπου όπου δεν θα μόλυναν το νερό. Οι Αθηναίοι όντως γνώριζαν τη σχέση νερού και λοιμών. 

Ποιος γνωρίζει το τι σύστημα αποχέτευσης είχαν; Όταν πέντε ή δέκα χιλιάδες Αθηναίοι πήγαιναν να ακούσουν τον Περικλή στην Πνύκα, πού πήγαιναν να ικανοποιήσουν τις φυσικές τους ανάγκες; Πώς αναπτύχθηκε αυτός ο μεγάλος τους πολιτισμός; Ιδού ένα μεγάλο ερώτημα για όλους μας.

Η ΤΟΥΑΛΕΤΑ ΕΞΑΛΕΙΨΕ ΤΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Οι ασθένειες που μεταδίδονται με τη μόλυνση του νερού είναι μεταξύ άλλων η διάρροια, χολέρα, δυσεντερία, τύφος, ηπατίτιδα και πολλές άλλες. Κατά τη βικτωριανή εποχή -μετά το 1800 μ.Χ.- εμφανίστηκε η λεκάνη της τουαλέτας, η καταπληκτική αυτή εφεύρεση για την πρόοδο του κόσμου και την εξάλειψη των ασθενειών. 

Η τουαλέτα ως λέξη έχει τις ρίζες της μάλλον στη γαλλική γλώσσα και στην εποχή του Διαφωτισμού. Στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως αφοδευτήρας, λουτρό, μπάνιο, αποχωρητήριο, μέρος, ακόμη και χαλές. 

Το χαρτί υγείας -ωραιότατος ευφημισμός- ήρθε πολύ αργότερα. Και αυτή άκρως καταπληκτική εφεύρεση. Μέχρι τότε, οι άνθρωποι σκουπίζονταν με φύλλα δέντρων και πολλά άλλα. Η τουαλέτα, εκτός από μεγάλη εφεύρεση, αποτελεί -όπως αναφέρει μία μικρή διαφήμιση στον τύπο μιας παλιάς εποχής- και τόπο «περισυλλογής, μόρφωσης και πληροφόρησης, τόπο μελέτης και δημιουργίας, τόπο ξεκούρασης, τόπος μετάνοιας… »!

ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥΑΛΕΤΑΣ

Η Παγκόσμια Ημέρα Τουαλέτας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 19 Νοεμβρίου. Καθιερώθηκε το 2001 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουαλέτας, που συγκεντρώνει στους κόλπους του πανεπιστημιακούς, υγιεινολόγους σχεδιαστές τουαλετών, οικολόγους και άλλους ειδικούς από συναφείς κλάδους.

Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Τουαλέτας είναι η ενημέρωση του κοινού, αλλά και η υποχρέωσή του χρήστη να συνεισφέρει στη διατήρηση, την καθαριότητα και την υγιεινή του.

Αναφέρεται πως ο μέσος άνθρωπος επισκέπτεται την τουαλέτα 6-8 φορές την ημέρα, 2.500 φορές τον χρόνο. Περνά περίπου 3 χρόνια της ζωής του στην τουαλέτα!

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως το μέλλον της ανθρωπότητας εξαρτάται από την τουαλέτα. Ο πολιτισμός μας προχώρησε και στην κατασκευή της βιολογικής τουαλέτας που λειτουργεί χωρίς νερό, ρεύμα ή αποχέτευση και θα είναι το μέλλον της υγιεινής και ασφάλειας του πλανήτη μας. Άρα, όντως η τουαλέτα είναι και στο μέλλον θα αποτελεί ένα κοινωνικό σύμβολο του υπαρκτού ανθρώπινου πολιτισμού!