Το διάβασα, γέλασα (το βρίσκω δύσκολο τον τελευταίο καιρό) και θα σας πω λίγα λόγια γι’ αυτό.
Θα ήθελα να κάνω μια παρένθεση και ν’ ασχοληθώ με το πουκάμισο και το μπουφάν του Βαρουφάκη, καθώς και με τη γραβάτα και τη συμπεριφορά του Τσίπρα. Δεν είχα και δεν έχω διάθεση να τους κριτικάρω, αλλά να περιγράψω πώς, κατά την γνώμη μου, νιώθει κάποιος πολιτικός, Πρόεδρος, Πρωθυπουργός ή Υπουργός, ξένου κράτους, όταν τους υποδέχεται και εμφανίζονται όπως…. εμφανίζονται. Πιστεύω πως θα μας δοθεί η ευκαιρία να εξετάσουμε και αυτή την παράμετρο.
Βρήκα λοιπόν κάτι ευχάριστο ν’ αναφερθώ τούτο το μουντό βράδυ. Κάτι διάβασα του Παύλου Νιρβάνα, κάτι αστείο, γραμμένο σε μια γλώσσα που δεν μιλιέται πια από κανέναν μας. Νιρβάνας Παύλος, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Πέτρου Αποστολίδη.
Γεννήθηκε στη Μαριανούπολη, ελληνική παροικία στη Ρωσία το 1866 και πέθανε στην Αθήνα το 1937. Νεαρός εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, όπου σπούδασε γιατρός και υπηρέτησε στο ναυτικό. Παράλληλα καλλιέργησε από πολύ νωρίς τα γράμματα ως ποιητής, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, κριτικός και χρονογράφος. Το 1928 έγινε ακαδημαϊκός. Μια κάποια άλλη φορά, από αυτή τη στήλη θα σας πω περισσότερα για τον Νιρβάνα μιας και, κατά τη γνώμη μου, αξίζει να αναφερθούν ο τρόπος που έβλεπε και αντιμετώπιζε τη ζωή ο κατά τα άλλα πράος, σκεπτικιστής και θηρευτής του ωραίου (με τον τρόπο που το δίδασκε ο Όσκαρ Ουάιλντ).
Να τι μας λέει ο Παύλος Νιρβάνας σε ένα χρονογράφημά του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ στις 2 Απριλίου 1931. Θα αναγκαστώ να φέρω λίγο στα… ίσα της τη γλώσσα που χρησιμοποιεί ο χρονογράφος. Συγχωρήστε μου το ατόπημα: «Πώς ονειρεύονται οι άνθρωποι το σύντροφο της ζωής τους; Θα ήταν περίεργο να το μάθουμε. Από την «Εφημερίδα της Εργασίας» που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη και η οποία αφιερώνει ειδική στήλη στις αιτήσεις και προτάσεις γάμων, αποσπώ μερικές διαφωτιστικές αγγελίες: «Ζητώ να γνωριστώ δι’ αλληλογραφίας με νέον Αθηνών ή Πειραιώς άνω των 29 ετών, συμπαθή, που δεν τρώει κρέας, χαρακτήρα ισχυρού και νέων αντιλήψεων κοινωνικών και πολιτειακών. Σκοπός ότι επακολουθήσει».
Όπως βλέπουν οι αναγνώστες, η νύφη της αγγελίας ονειρεύεται τον εκλεκτόν της, ελεύθερο φρονημάτων, προοδευτικό, ισχυρού χαρακτήρα και να μην τρώει κρέας. Δεν μας εξηγεί η κοπέλα πως γίνεται η πλήρης αποχή από το κρέας να συντείνει στην εδραίωση της ευτυχίας. Οπωσδήποτε τον εμπιστεύεται απολύτως και είναι έτοιμη να δεχτεί… «Οτιδήποτε επακολουθήσει» από την γνωριμία τους. Γάμος, ελεύθερη συμβίωση, ερωτική φιλία ή και… διπλή αυτοκτονία. Το όνειρό της είναι πράγματι απεριόριστο. (2η αγγελία): «Δεσποινίς ετών 17, καλλίστης οικογενείας, με αρτιότατη μόρφωση, κάτοχος ξένων γλωσσών, διαθέτουσα προίκα 200.000 τοις μετρητοίς, ζητεί να γνωριστεί με νέο επιστήμονα (κυρίως φαρμακοποιό)».
Ξανά σχολιάζει ο Νιρβάνας: Ιδού μια νύφη με σπάνια πράγματι προσόντα. Επιμένει, όμως, να πάρει φαρμακοποιό. Γιατί άραγε; Μυστήριο. Αν ζητούσε, τουλάχιστον, ζαχαροπλάστη θα υπήρχε κάποια εξήγηση. Αλλά φαρμακοποιό; Εκτός αν ονειρεύεται την ευτυχία με φαρμακευτικές δόσεις, με το σταγονόμετρο». (3η αγγελία): «Νέος 26 ετών με Πανεπιστημιακές σπουδές, τελειόφοιτος Φιλολογίας, με αρκετή μόρφωση και ατομική περιουσία, ζητεί να γνωρίσει δεσποινίδα αντάξια της θέσεως του και με προίκα άνω των 100.000 δραχμών» (συνεχίζει να σχολιάζει ο Νιρβάνας): Ο νεαρός φιλόλογος ονειρεύεται προίκα και υπόληψη. Και προσφέρει δείγματα της φιλολογικής του μορφώσεως. Γράφει «δεσποινίδαν» και «προίκαν».
Η μυλωνού της παροιμίας, που γνώριζε περισσότερη ορθογραφία από τον νεαρό τελειόφοιτο της φιλολογίας δεν είχε τόσες αξιώσεις και παντρεύτηκε ένα πρόστυχο μυλωνά.» (4η αγγελία): «Απόστρατος αξιωματικός, ετών 28, καλώς αποκαταστημένος και με ισόβια σύνταξη 1.000 δραχμών μηνιαίως, ζητεί να νυμφευτεί νέα καλής οικογενείας, ηθική και με προίκα σε ρουχισμό. Αδιαφορεί περί χρηματικής προικός». Η αδιαφορία του νεαρού απόστρατου για την χρηματική προίκα είναι συγκινητική. Τον ενδιαφέρει μόνο ο ρουχισμός. Κατά τούτο ακολουθεί το σοφότατο ρητό που ποτέ δεν είχε τόση ισχύ, όσο στις μέρες μας. «Καλύτερα να σε τρέφω παρά να σε ντύνω».
Ευτυχώς που στην ίδια στήλη της εφημερίδας, βρέθηκε η νύφη που ονειρεύεται ο… απόστρατος. Ιδού αυτή: «Νέα μορφωμένη καλής οικογενείας με προίκα σε ρουχισμό άρτια και με αποζημίωση προσφυγική αξιόλογο, ζητεί να νυμφευτεί νέον μέχρι 30 ετών, αντάξιο της κοινωνικής υποστάσεως της». Καθώς βλέπει ο νεαρός απόστρατος, η νέα εκτός από ρουχισμό έχει και αποζημίωση. Το περισσότερο δεν βλάπτει. Εκτός αν προτιμήσει την δεσποινίδα που έβαλε την επόμενη αγγελία: «Νέα 30 ετών, καλής οικογενείας, άρτια μορφωμένη, γλωσσομαθής, καστανή, υψηλού αναστήματος, διαθέτουσα προίκα 200 στερλίνες, ρουχισμό πλήρη και επίπλωση, ζητεί να αποκατασταθεί με κύριο ηλικίας μέχρι 40 ετών». Διακόσες στερλίνες δεν είναι, επιτέλους και ευκαταφρόνητο ποσό, όταν υπάρχει, κυρίως και ο ρουχισμός…. Δεν μας παίρνει ο χρόνος και στενεύει και ο χώρος και δεν θ… αφήσω τον Νιρβάνα να συνεχίσει…
Ζηλεύω την εποχή που έζησε και έγραψε…
