Η ΕΚΛΟΓΗ Προέδρου της Δημοκρατίας πυροδότησε εκ νέου της παπαρολογίας το ανάγνωσμα. Οι απανταχού ξερόλες αποφάνθηκαν πως ο Που του Δου (το λες και «Προς τα Δεξιά»;) είναι το εθνικό μας ντεκόρ για παρελάσεις και κάλαντα.
Δυστυχώς, στο σχολείο μας διδάσκουν ότι οι προκαρυωτικοί οργανισμοί αναπαράγονται μονογονικά με απλή διχοτόμηση (Βιολογία Γ’ Λυκείου), αλλά σχεδόν τίποτα για το Σύνταγμα και τους νόμους της χώρας. Έτσι, το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι οι αρμοδιότητες του Που του Δου είναι περιορισμένες. ΠΟΙΕΣ είναι και ΠΟΣΕΣ, ιδέα δεν έχουμε.
Να το ψάξουμε λίγο περισσότερο; Ο Πρόεδρος είναι κάτι σαν αμπαζούρ; Οπότε και τη θείτσα μας – Η κυρία! – να βάλουμε, δεν παίζει κανένα ρόλο; Να το ερευνήσουμε λίγο το θεματάκι, με βάση τα άρθρα του Συντάγματος;
ΑΡΘΡΟ 42
1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει και δημοσιεύει τους νόμους που έχουν ψηφιστεί από τη Bουλή μέσα σε ένα μήνα από την ψήφισή τους. Mέσα στην προθεσμία που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να αναπέμψει στη Bουλή νομοσχέδιο που έχει ψηφιστεί από αυτή, εκθέτοντας και τους λόγους της αναπομπής.
2. Πρόταση νόμου ή νομοσχέδιο που έχει αναπεμφθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη Bουλή εισάγεται στην Oλομέλειά της και, αν επιψηφιστεί και πάλι με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών κατά τη διαδικασία του άρθρου 76 παράγραφος 2, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το εκδίδει και το δημοσιεύει υποχρεωτικά μέσα σε δέκα ημέρες από την επιψήφισή του.
ΣΕ ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Αυτό σημαίνει ότι ο ΠτΔ – ΑΝ του τη βαρέσει ή ΑΝ του προκύψει μια σχιζοφρένεια, αλίμονο άνθρωποι είμαστε – μπορεί να κάνει τη ζωή πατίνι στην κυβέρνηση. Ξυπνάει με στραβό μάτι και αποφασίζει να ασκήσει την αρμοδιότητα του άρθρου 42.
Τι γίνεται τότε; Η κυβέρνηση τραβάει τα μαλλιά της γιατί ο Που του Δου τής βάζει το μαχαίρι στον λαιμό για να βρει τις 151 ψήφους να ρημαδοπεράσει τον νόμο. Κι αφήνουμε απέξω το πολιτικό κόστος της σύγκρουσης μεταξύ τους. Κι αφήνουμε απέξω την αναπόφευκτη δημοσιοποίηση των λόγων για τους οποίους γίνεται η αναπομπή, τον διασυρμό και την όλη ξεφτίλα – για να το θέσω κομψά.
Παράδειγμα; Τμήμα του νομοσχεδίου για τις ακτές και τον αιγιαλό και ο πρόσφατος νόμος για τα δάση -με σοβαρά προβλήματα αντισυνταγματικότητας που πέρασαν από τα θερινά τμήματα της Βουλής- θα μπορούσαν, αν ήθελε ο Κάρολος Παπούλιας τότε, να έχουν αναπεμφθεί ώστε να αναλάβει ο κάθε βουλευτής τις ευθύνες του.
Α, και μην ξεχάσω: Η ΑΠΟΠΟΜΠΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΝΑ ΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ. Μπορεί δηλαδή να γίνει πολλές φορές και για διάφορους λόγους: από αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου κατά τον ΠτΔ. μέχρι διαφωνία του ως προς τη σκοπιμότητα της ρύθμισης.
ΑΡΘΡΟ 44
Σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Yπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Oι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Bουλή για κύρωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παράγραφος 1, μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοσή τους ή μέσα σε σαράντα ημέρες από τη σύγκληση της Bουλής σε σύνοδο. Aν δεν υποβληθούν στη Bουλή μέσα στις προαναφερόμενες προθεσμίες ή αν δεν εγκριθούν από αυτή μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους, παύουν να ισχύουν στο εξής.
ΣΕ ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Τι στην ευχή είναι οι περίφημες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ); Πολύ απλά, νόμοι με προσωρινή – περίπου τετράμηνη – ισχύ που λήγει αν δεν εγκριθούν από τη Βουλή. Η κυβέρνηση Σαμαρά έκανε ΤΗΝ κατάχρηση της δυνατότητας αυτής. Ένα παράδειγμα είναι η ΕΡΤ, η πρόσφατη παράταση δανειακής σύμβασης και άλλα χαρωπά – παρά το γεγονός ότι το Σύνταγμα την περιορίζει σε έκτακτες περιπτώσεις επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης.
Είναι λοιπόν φανερό ότι αν ο ΠτΔ κρίνει ότι δεν συντρέχουν τέτοιες περιπτώσεις (πολύ σπάνιες, να τα λέμε αυτά), μπορεί να αρνηθεί να εκδώσει Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και να βγάλει το λάδι στην κυβέρνηση. Η οποία κυβέρνηση θα αναγκαστεί να εισαγάγει τη ρύθμιση που θέλει για να ψηφιστεί – ΑΝ ψηφιστεί – από τη Βουλή με την κανονική νομοθετική διαδικασία.
Αυτά τα ολίγα. Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Όποιος δεν κατάλαβε, ας πάει στην παρέλαση να θαυμάσει τον Που του Δου στην εξέδρα των επισήμων.
