“Όταν πρωτοέφτασα στην Αυστραλία, πριν από 10 μήνες περίπου, ήρθα με την πεποίθηση πως πρέπει να κόψω κάθε δεσμό με την «πατρίδα», αν πρόκειται να κάνω μια καινούργια αρχή, με νέους φίλους, νέα στέκια, νέες συνήθειες”.

H Παναγιώτα Καγκάλη είναι μία από τους εκατοντάδες ‘νεοφερμένους’ που έχουν βρεθεί από την Ελλάδα στην Μελβούρνη τα τελευταία χρόνια. Καθένας από αυτούς κουβαλά πίσω του μία διαφορετική ιστορία, έχει τους δικούς του λόγους που τον οδήγησαν στην Αυστραλία και διαφορετική αντίληψη της ελληνικής ταυτότητας, τόσο αυτής που έχει μέσα του, ως εθνική συνείδηση, όσο και της έκφρασής της στην ζωή της παροικίας.

Η ίδια περιγράφει την σχέση της με την “ελληνικότητα” με γλαφυρό τρόπο: “Σχεδόν συνειδητά απέφευγα την επαφή με Έλληνες και την επίσκεψη στο Oakleigh”, εξηγεί. “Δεν ήθελα μια καρικατούρα της ελληνικής κοινωνίας που άφησα πίσω μου – έτσι είχα στο μυαλό μου το Oakleigh με τις ελληνικές καφετέριες και τη μουσική σε στυλ μπουζούκια. Έχω συγγενείς στο Σικάγο της Αμερικής και ήμουν προκατειλημμένη πως οτιδήποτε ελληνικό θα θυμίζει My Greek Fat Wedding”, γελάει. Η ζωή όμως έχει τον τρόπο της να εκπλήσσει ακόμη και τους πιο αμετακίνητους: “Το πρώτο «κρούσμα» νοσταλγίας ήρθε μια Κυριακή που ένιωσα πως μου λείπει το άκουσμα της καμπάνας της εκκλησίας, κι ας μην είμαι τακτική επισκέπτρια” θυμάται. “Κατόπιν η αδελφή μου είχε ένα ατύχημα στην Ελλάδα και δεν μπορούσα να είμαι κοντά της. Άρχισα να ψάχνω στο ίντερνετ για ελληνικές εκκλησίες! Ήθελα, έστω, να ανάψω ένα κεράκι. Και έπειτα τελείωσε ο ελληνικός καφές που είχα φέρει μαζί μου… Κάποια απογεύματα Κυριακής έπιασα τον εαυτό μου να ονειρεύεται ουζάκια και χταποδάκι, εγώ που στην Ελλάδα άκουγα τζαζ και έπινα κοκτέιλ σε σουίνγκ μπαρ!

Και τελικά έφτασε το Πάσχα και μου στοιχίζει όσο δεν φανταζόμουν το ότι δεν είμαι στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν δεν πιστεύεις, δεν γίνεται να καταλάβεις Πάσχα χωρίς τη Μεγάλη Εβδομάδα στην Εκκλησία. Και ακόμα κι αν θεωρείς τις σούβλες με τα αρνιά τεράστια βαρβαρότητα, η συμμετοχή στο γλέντι με ένα ποτήρι κρασί, το τσούγκρισμα των αβγών και το «Χριστός Ανέστη» το χρειάζεται, πιστεύω, κάθε Έλληνας, ακόμα κι αν έριξε μαύρη πέτρα πίσω του όταν έφυγε”.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΓΙΑ ΓΙΟΡΤΗ

Οι περισσότεροι από τους νεοφερμένους – αλλά και τα παλιότερα μέλη της παροικίας που θυμούνται τις πρώτες τους μέρες στην Αυστραλία – ξέρουν πολύ καλά αυτό το συναίσθημα. Και είναι σ’ αυτούς που απευθύνεται πρωτίστως ο δήμαρχος του Monash, κ. Πολ Κλεισάρης, διοργανώνοντας φέτος μια μεγάλη παραδοσιακή πασχαλινή γιορτή στο Eaton Mall, την αγαπημένη γειτονιά της ελληνικής παροικίας στο Oakleigh.

“Έχω γνωρίσει πολλά νέα Ελληνόπουλα που επέστρεψαν στην Αυστραλία για να κάνουν εδώ μία καινούρια αρχή λόγω κρίσης”, εξηγεί ο ίδιος.

“Οι περισσότεροι δεν έχουν γνωριμίες εδώ, δεν έχουν δίκτυο υποστήριξης, δεν έχουν παρέες και πολλές φορές νιώθουν απογοητευμένοι, γιατί κάποια πράγματα αλλιώς τα περίμεναν κι αλλιώς τα βρήκαν. Αυτό το συναίσθημα γίνεται εντονότερο στις γιορτές, τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Οι άνθρωποι νιώθουν μόνοι και πολλές φορές απελπισμένοι. Σκέφτηκα λοιπόν, αφού είμαι δήμαρχος φέτος, να τούς καλέσουμε και να γιορτάσουμε το Πάσχα μαζί, νεοφερμένοι και παροικία, αλλά και να δείξουμε και στην ευρύτερη κοινωνία της Μελβούρνης πώς γιορτάζουμε εμείς οι ορθόδοξοι Έλληνες αυτήν την ιερή μέρα”.

Έτσι, με πρωτοβουλία του κ. Κλεισάρη, η Κυριακή του Πάσχα στο Oakleigh θα γιορταστεί με τον πιο πανηγυρικό – και τυπικά “ελληνικό” τρόπο: σούβλες θα στηθούν στην άκρη του Eaton Mall, στην συμβολή με την Atherton Road, μία ορχήστρα με μουσικούς από την Ελλάδα θα παίζει παραδοσιακή ελληνική μουσική με κλαρίνα, ο ραδιοφωνικός σταθμός 3XY θα εκπέμπει ζωντανά από το σημείο, ενώ θα συμμετάσχει και η ορχήστρα του κέντρου “Κίνηση” και θα διανέμεται δωρεάν φαγητό – ψητό, σαλάτες και παραδοσιακά ελληνικά εδέσματα – σε όλους, με σειρά προτεραιότητας. Το κόστος της εκδήλωσης ανέρχεται σε 35 χιλιάδες δολάρια και καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τον προϋπολογισμό του δημάρχου. Την πρωτοβουλία αγκάλιασαν με θέρμη τόσο οι θεσμοί της παροικίας, όσο και τα καταστήματα της περιοχής.

Ο δήμαρχος κάνει ειδική μνεία στον Βασίλη Λαμπρόπουλο και τον Κων Ταγκαλάκη, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν πρώτοι, προσφέροντας την ορχήστρα και τον χώρο τους για την φιλοξενία της εκδήλωσης. Τα υπόλοιπα μαγαζιά θα παραμείνουν κλειστά εκείνη την ημέρα, ή θα ανοίξουν για λίγες μόνο ώρες, επιτρέποντας την άνετη μετακίνηση των επισκεπτών, οι οποίοι αναμένεται να φτάσουν τους 2000, αριθμός που προέκυψε ύστερα από πολλές συζητήσεις και μελέτη της προηγούμενης εμπειρίας μεγάλων παροικιακών εκδηλώσεων. “Θέλουμε να περάσουν από την γιορτή μας όσο περισσότεροι γίνεται, έστω και για μία ώρα” τονίζει ο Πολ Κλεισάρης, που εμπνεύστηκε την ιδέα από αντίστοιχες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα το Πάσχα σε πλατείες και δημόσιους χώρους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας: “Η καταγωγή μου είναι από τα Γιάννενα, ενώ η μητέρα μου είναι από την Κρήτη κι έχω γιορτάσει πολλές φορές το Πάσχα εκεί”, εξηγεί, επαναλαμβάνοντας ότι η πρόσκληση είναι ανοιχτή σε όλον τον κόσμο, Έλληνες και μη, ειδικότερα δε σε όσους δεν έχουν την οικονομική άνεση να γιορτάσουν το Πάσχα όπως θα ήθελαν. “Τους καλούμε να γιορτάσουν μαζί μας”, λέει ο δήμαρχος.

Η ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ

ΝΑ ΤΗΡΗΣΕΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα για την σύσφιξη των σχέσεων των νεοφερμένων και της παροικίας και για την καλύτερη ενσωμάτωσή τους στην αυστραλιανή κοινωνία. “Είναι πολύ καλή ενέργεια”, συμφωνεί ο Γρηγόρης Ντεβές, ο οποίος ήρθε στην Μελβούρνη πριν από έναν χρόνο αναζητώντας μία καλύτερη ζωή για την οικογένειά του.

“Εμείς είμαστε από τους τυχερούς, θα περάσουμε το Πάσχα με συγγενείς και φίλους, αλλά αν δεν ήμασταν καλεσμένοι, θα πηγαίναμε οπωσδήποτε για να δούμε πώς θα είναι”, λέει, αναγνωρίζοντας ότι η παροικία, και ειδικότερα οι παλιοί, προσπαθούν να τηρήσουν τις παραδόσεις.

“Οι πιο νέοι δεν πολυενδιαφέρονται, είναι πολύ απασχοημένοι”, σχολιάζει. Αυτό θα είναι το πρώτο Πάσχα που θα ζήσει η οικογένεια εκτός Ελλάδας και προσπαθούν να τηρήσουν τα έθιμα: “Χριστιανοί είμαστε”, τονίζει. “Θα πάμε στην εκκλησία, θα βάψουμε αβγά, θα φτιάξουμε κουλούρια, no problem” γελάει, ξεκαθαρίζοντας: “δεν ήρθαμε εδώ για να γιορτάζουμε, αλλά για να κάνουμε κάτι καλύτερο για την ζωή μας”. Αυτό που οι περισσότεροι νεοφερμένοι δεν μπορούν να συνηθίσουν εύκολα είναι η αλλαγή της εποχής, το ότι γιορτάζουν μία παραδοσιακά ανοιξιάτικη γιορτή σε συνθήκες χειμώνα. “Εδώ δεν μού φάνηκε περίεργο που έκανα Χριστούγεννα καλοκαίρι, εδώ θα κολλήσω;” γελάει. “Θα το συνηθίσουμε κι αυτό”, λέει, αναγνωρίζοντας ότι η ατμόσφαιρα εδώ σε σχέση με την Ελλάδα είναι “η μέρα με την νύχτα, αλλά και στην Ελλάδα φέτος δεν είναι καλό το Πάσχα. Λόγω της κατάστασης που επικρατεί, είναι όλοι μαζεμένοι”.

Τον τρόπο που η παροικία τηρεί τα έθιμα και τις παραδόσεις εξαίρει και η Ντόρια Τσομπάνη, η οποία ήρθε στην Μελβούρνη πριν από δυόμισι μήνες. “Είναι μαγικό αυτό που συμβαίνει εδώ”, σχολιάζει. “Είναι πολύ έντονη η ελληνική ψυχή της παροικίας, που είναι τόσο δραστήρια”. Απόφοιτος του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, η Ντόρια Τσομπάνη (που παρουσιάζει την δουλειά της στο αρχιτεκτονικό και γραφιστικό σχέδιο στο www.doriaproject.eu) βρέθηκε στην Μελβούρνη, άγνωστη μεταξύ αγνώστων, για να συνεχίσει τις σπουδές της στο design στο Victoria University: “ήξερα ότι η Αυστραλία και η Καλιφόρνια έχουν τους καλύτερους designers, έκανα τα χαρτιά μου και με δέχτηκαν” δηλώνει και δεν κρύβει τον ενθουσιασμό της για την πόλη.

“Μέχρι στιγμής είναι πολύ καλύτερα από το προσδοκώμενο”. Έχοντας καταφέρει να κάνει φίλους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, δραστηριοποιείται στον Σύλλογο Ελλήνων Φοιτητών, τον οποίο χαρακτηρίζει “νέα οικογένεια”, αλλά παραδέχεται ότι τις μέρες του Πάσχα της λείπουν οι φίλοι και η οικογένειά της.

Το πρώτο της Πάσχα μακριά από αυτούς είναι σίγουρα ενδιαφέρον: “Το διασκεδάζω”, λέει γελώντας. “Ζώντας στο κέντρο της πόλης, πίστευα ότι θα ζήσω εντονότερα το καθολικό Πάσχα, αλλά τελικά ζω διπλό Πάσχα”. Την ελληνική Ανάσταση θα την γιορτάσει με φίλους, αλλά μαθαίνοντας για την γιορτή στο Oakleigh, αποφάσισε να προσαρμόσει τα σχέδιά της: “Θα περάσω οπωσδήποτε, έστω για λίγο”, λέει, χαρακτηρίζοντας το προάστιο ως “τομή στον χώρο και τον χρόνο”. “Για μας τους νεοφερμένους, είναι πολύ σημαντικό να βρισκόμαστε σε μία γειτονιά στο κέντρο της Μελβούρνης όπου ακούγεται η ελληνική γλώσσα και υπάρχει το ίδιο πολιτισμικό background”.

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ

Τη σημασία της επαφής με την ελληνική γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα, εξαίρει και η Παναγιώτα Καγκάλη: “Δεν ξέρω αν υπάρχει ήδη πρόβλεψη, αλλά ιδανικά θα ήθελα να συμμετάσχω σε στολισμό Επιταφίου, σε βαφή αυγών και ψήσιμο τσουρεκιών. Ίσως κάποια Ενορία έχει ήδη μεριμνήσει, αλλά δεν έχω βρει σχετικές πληροφορίες στο διαδίκτυο. Θα ήταν ωραίο για εμάς που δεν έχουμε συγγενείς εδώ να μπορούμε να συμμετάσχουμε σε κάποια συνάντηση ανθρώπων που θέλουν να τηρήσουν τα έθιμα παρέα με άλλους Έλληνες ή και ξένους που επιθυμούν να γνωρίσουν την παράδοσή μας”, τονίζει, ελπίζοντας η εκδήλωση του δημάρχου να είναι μία καλή αρχή για κάτι τέτοιο, “αρκεί να κρατηθεί μέσα στα πλαίσια της παράδοσης και να μην εκπέσει σε κιτς πανηγύρι όπως αυτά που προσφέρουμε στους τουρίστες μαζικά στα ελληνικά νησιά”.

Όσο για τον ίδιο τον δήμαρχο, δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του: “Ανυπομονώ να έρθει η Κυριακή” λέει ο Πολ Κλεισάρης. “Πιστεύω ότι θα είναι μία ξεχωριστή μέρα και θα ήθελα να μείνει στην ιστορία και να έχει συνέχεια. Αν έχει την επιτυχία που προσδοκούμε, ελπίζω ο επόμενος δήμαρχος να το επαναλάβει. Θα είναι μια εκδήλωση πολύ καλή για την παροικία που καλύπτει πολλές ανάγκες – θα βοηθήσει ανθρώπους που έχουν ανάγκη και θα συσφίξει τους δεσμούς της κοινότητας. Οι Έλληνες εδώ είναι μία πολύ παθιασμένη κοινότητα. Δεν δεχόμαστε το ‘όχι’ ως απάντηση κι αν βάλουμε έναν στόχο κάνουμε τα πάντα για να τον πετύχουμε. Είμαστε πολύ περήφανοι για την ιστορία μας, τον πολιτισμό, την δημοκρατία, όλα όσα γεννήθηκαν από την Ελλάδα. Όλες αυτές οι αξίες είναι πολύ σημαντικές για μας και θέλουμε να τις κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές”.

Ο δήμαρχος Monash δεν κρύβει την πεποίθησή του ότι αυτές οι αξίες πρέπει να περαστούν και στην ευρύτερη κοινότητα, γι’ αυτό και η πρόσκληση είναι ανοιχτή σε όλες τις εθνότητες της Μελβούρνης. “Πιστεύω ότι ένα από τα πράγματα που έχουν κάνει την Αυστραλία τόσο σπουδαία είναι ακριβώς η ποικιλία εθνοτήτων και πολιτισμών”, λέει. “Αυτή μας έχει χαρίσει τόση ζωντάνια και μας έχει κάνει μία τόσο δυναμική χώρα. Ειδικά αυτές τις δύσκολες μέρες, με την αναζωπύρωση του ρατσισμού και τους πολέμους, είναι πολύ σημαντικό να καταφέρουμε να ζούμε όλοι αρμονικά. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να περάσω στην ευρύτερη κοινότητα”.