Όλοι μας γνωρίζουμε τι σημαίνει φόβος και τρόμος και τι θα πει φοβούμαι και τρομάζω. Πώς όμως θα τον περιγράψουμε με λόγια; Κάλλιστα μπορούμε να πούμε κάτι γι’ αυτόν και όσο πιο πολύ φοβόμαστε τόσο η ρήση μας είναι πιο κοντά στην αλήθεια.
Υπάρχουν όμως πολλοί που η περιγραφή τους έχει μείνει μνημονιακή γιατί έχει ειπωθεί με κάποια περίσσια χάρη. Έτσι έχουν μείνει πολλά παραθέματα που όταν τα συμπεριλαμβάνουμε στο γραπτό ή και προφορικό μας λόγο, τον ομορφαίνουν και τον κάνουν πιο πυκνό στην έννοιά του. Έτσι ο λόγος λέμε πως γίνεται και πιο καταλυτικός.
Παράθεμα είναι ένα μικρό απόσπασμα έργου κάποιου συγγραφέα, που μπαίνει δίπλα = παρατίθεται. Χρησιμοποιείται σε κείμενό ή στον προφορικό λόγο. Το παράθεμα αλλιώς το λέμε και ρήση ή ρητό ή και απόφθεγμα και δηλώνει μία εύστοχη και επιγραμματική άποψη ή σκέψη κάποιου γνωστού συγγραφέα ή γνωστού ανθρώπου. Χρησιμοποιούμε τα παραθέματα να προσδώσουμε κύρος και περισσότερο αξιοπιστία σε ό,τι λέμε ή γράφουμε.
Στην αγγλική γλώσσα τα παραθέματα λέγονται citations, από το αρχαίο μας ρήμα κίω = κινώ ή quotes = πόσος ή και aphorism = αφορισμός = λακωνικό και περιεκτικό ρητό, πολύ καλά διατυπωμένο = απόφθεγμα.
Από πάμπολλα γνωμικά για το φόβο διάλεξα μερικά για προσωπική περισυλλογή και τα θέτω στην κρίση σας. Και αυτό γίνεται σήμερα 5/7/2015 που στο δημοψήφισμα του ΝΑΙ και ΟΧΙ στην Ελλάδα δοκιμάστηκε η ευρωπαϊκή επιρροή του φόβου, αλλά οι Έλληνες είπαν και πάλι το μεγάλο ΟΧΙ!
Α) Η ίδια η ελπίδα είναι επώδυνη, όταν σκιάζεται από φόβο.
Philip Sidney, 1554-1586, Άγγλος ποιητής & αυλικός.
Β) Πες μου τι φοβάσαι και θα σου πω τι σου έχει συμβεί.
D. W. Winnicott, 1896-1971, Βρετανός ψυχίατρος.
Γ) Ο φόβος είναι το θεμέλιο κάθε κυβερνητικής εξουσίας.
John Adams, 1735-1826, Αμερικανός πρόεδρος (1797-1801.
Δ) Ένα άσχημο θέαμα: ένας φοβισμένος άνθρωπος.
Jean Anouilh, 1910-1987, Γάλλος συγγραφέας.
Ε) Όποιος φοβάται το θάνατο, δεν ευχαριστιέται τη ζωή.
Mateo Aleman, 1547-1614, Ισπανός συγγραφέας.
Ζ) Ο φόβος νικάει περισσότερους ανθρώπους από οτιδήποτε άλλο πράγμα στον κόσμο.
Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος.
Η) Ο καθένας πιστεύει εύκολα ό,τι φοβάται και ό,τι επιθυμεί.
Jean de La Fontaine, 1621-1695, Γάλλος συγγραφέας.
Θ) Κανένα πάθος δεν κλέβει τη θέληση και τη λογική απ’ το μυαλό του ανθρώπου, όσο ο φόβος.
Edmund Burke, 1729-1797, Βρετανός πολιτικός και φιλόσοφος.
Ι) Αυτός που φοβάται ότι θα κατακτηθεί, είναι σίγουρος για την ήττα.
Ναπολέων Βοναπάρτης, 1769-1821, Γάλλος ηγέτης.
Κ) Οι αισιόδοξοι και οι απαισιόδοξοι έχουν ένα κοινό ελάττωμα: φοβούνται την αλήθεια.
Tristan Bernard, 1866-1947, Γάλλος συγγραφέας.
Λ) Ο φόβος πάντα ξεκινάει από την άγνοια.
Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος.
Μ) Κανένας άνθρωπος ούτε ομάδα ούτε έθνος δεν μπορεί να ενεργήσει ανθρώπινα ή να σκεφθεί σωστά υπό το κράτος ενός μεγάλου φόβου.
Bertrand Russell, 1872-1970, Βρετανός φιλόσοφος.
Ν) Το γέλιο σκοτώνει το φόβο και χωρίς φόβο δεν υπάρχει πίστη. Χωρίς το φόβο του διαβόλου, δεν υπάρχει ανάγκη του Θεού.
Sean Connery, 1930-, Σκωτσέζος ηθοποιός.
Ξ) Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου.
Umberto Eco, 1932-, Ιταλός συγγραφέας.
Ο) Ευτυχισμένος ο ηγεμόνας που κάνει τους υπηκόους του όχι να τον φοβούνται, μα να φοβούνται μήπως αυτός πάθει τίποτε κακό.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., ποιητής.
Π) Φόβος είναι η ψυχική ταραχή που προκαλείται από την αναμονή του κακού.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., φιλόσοφος.
Ρ) Ουδείς γαρ ον φοβείται φιλεί. (Κανένας δεν αγαπάει αυτόν που φοβάται.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος.
Σ) Βίος βίου δεόμενος ουκ έστιν βίος. (Η ζωή που φοβάται τη ζωή δεν είναι ζωή).
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής.
Τ.) Ο τρόμος είναι εργαλείο κοινωνικής υγιεινής.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924, Σοβιετικός ηγέτης.
ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
Υ) Ο φόβος φυλάει τα έρμα.
Φ) Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.
Χ) Καθαρός ουρανός αστραπές δε φοβάται.
Ψ) Φοβάται ο Γιάννης το θεριό, και το θεριό το Γιάννη.
Και τελευταίο από το επίκαιρο τραγούδι της Μελίνας Ασλανίδου
Ω) Δε σε φοβάμαι κι ας μου λες,
κρατάω μαχαίρι,
έχω στα στήθια μου τους στίχους του Σεφέρη,
έχω του Γκάτσου την Αμοργό,
έχω τον Κάλβο, τον Σολωμό.
Δε σε φοβάμαι…
(Στίχοι: Κυριάκος Ντούμος και Μουσική: Γιώργος Παπαδόπουλος)
