Τις μέρες αυτές -μέσα Ιουλίου 2015- όπως φαίνεται, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρομερή κατάσταση να υπογράψει και τρίτο οικτρό και δυσβάστακτο Μνημόνιο με περιεχόμενο -αυτή τη φορά- την εθνική κυριαρχία της! Τα δύο προηγούμενα, συν το τωρινό, ήτοι από το 2010 μέχρι και το 2018 -το οκταετές αυτό διάστημα- οι ιστορικοί μάλλον θα το ονομάσουν «Η Αναστατωμένη Περίοδος των Μνημονίων», όπως τα «Χρόνια της Κατοχής»!

Τι όμως είναι το Μνημόνιο; Πολλοί ρωτούν -και δικαιολογημένα- τι είναι αυτό και γιατί δεν είχαμε τέτοια πριν από λίγα χρόνια; Μερικοί παρατηρούν ότι «ο τρίτος Οικονομικός Παγκόσμιος Πόλεμος» έχει ήδη αρχίσει και η Ελλάδα είναι η πρώτη που αιμορραγεί και κανείς δεν γνωρίζει την ύπουλη έκβασή του». Φαίνεται πως τα Μνημόνια είναι οι νέες μας «έξυπνες βόμβες» και όποιον πάρει ο… Χάρος. Αλήθεια πόσα λάθη αναγνωρίζονται εκ των υστέρων! Μάλλον αυτή είναι η πολιτική πλευρά και κανείς δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχτούν όλα. 

Η Στήλη θα εξετάσει το θέμα από γλωσσική πλευρά, όπου η έρευνά του φαίνεται λίγο πιο εύκολη, αλλά μας χρειάζεται και αυτή για πλήρη κατανόηση. Και αυτό γιατί στην υποδούλωση της σκέψης αποβλέπουν τα μνημόνια.

Ο ΛΟΓΟΣ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ ΟΛΟΥΣ

Ο λόγος είναι δημιούργημα των ανθρώπων, αλλά αυτός ζει πιο πάνω και μετά από αυτούς. Ο ίδιος λόγος ενώνει τους ανθρώπους και κάθε ένας μας όταν έρθει στη ζωή εντάσσεται στις έννοιες του λόγου στην ομάδα ή το γένος των ανθρώπων που γεννήθηκε. Με αυτές τις έννοιες της γλώσσας αποκτάει τη γνώση του περιβάλλοντος και την ικανότητα να συμβιώνει στην κοινωνία και τους νόμους της που τού έλαχε να ζήσει.

Στην ελληνική κοινωνία τα δύο μας ένρινα σύμφωνα «Μ» και «Ν» ανάγονται στη λειτουργία της νόησης. Το «Ν» στο ον (το υπάρχον) σημαίνει τη σύλληψη της ύπαρξης ως αφηρημένη έννοια (ο ων, η ούσα το ον). Η ρίζα «Μ» δηλώνει την ομοιότητα: όμοιος, ομού, εμός, εμοί, εμόν και κατέληξε Ειμί (= υπάρχω μεταξύ όμοιων). Έτσι οι ελληνικοί φθόγγοι της νόησης Μ και Ν αναφέρονται στην έννοια και στην ομοιότητα.

Το αρχαίο μας ρήμα μνάομαι =μνώμαι σημαίνει ενθυμούμαι, αλλά και σκέπτομαι. Στον αόριστο το έμνησα σημαίνει ανακάλεσα στη μνήμη μου. Από εδώ έγινε το επίθετο «μνήμων» και αυτό σήμερα μας γέννησε το σημερινό Μνημονεύω που σημαίνει ενθυμούμαι. Από αυτή τη ρίζα έχουμε πάρα πολλά παράγωγα που δεν ξεφεύγουν καθόλου από τη λειτουργία της νόησης που αναλύθηκε πολύ σύντομα παραπάνω:

Μνημόνευμα, μνημόνευση, μνημονευτός, μνημονευτέον, αξιομνημόνευτος, μνημονευτής, μνεία και εύφημος μνεία, μνήμα, μνημείο, μνημειώδης, μνημονεύω, το αξιολογότατο ουσιαστικό μας η Μνήμη, μνημόσυνο, μνημοσύνη, μνημούρι, μνημοτεχνική, αριθμομνήμων, η επιστήμη της μνημονικής και άλλα που πρέπει να υπάρχουν και δεν έρχονται αυτή τη στιγμή στη …μνήμη μου.

KAI TO MNHMONIO;

Μνήσθητί μου Κύριε! Ξεχάσαμε το Μνημόνιο! Αυτό όμως δεν ξεχνιέται, μάλλον δεν ξεχνιούνται όλα τα Μνημόνια που ήδη έχουν αποκτήσει νέα σημασία για όλους τους Έλληνες σήμερα.

Μνημόνιο -από την παραπάνω ρίζα- σημαίνει μία επίσημη έγγραφη αναφορά για κάποια ειδική και συγκεκριμένη υπόθεση, είναι ένα υπόμνημα στο οποίο αναγράφονται λεπτομερώς οι υποχρεώσεις των δύο συμβαλλομένων μερών. Σε αυτά τα Μνημόνια έχει περιέλθει η Ελλάδα σήμερα. « Σας δίνουμε τόσα δάνεια, αλλά τα θέλουμε πίσω με τον τόκο τους σε τρία χρόνια»!

ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ

Ο λειτουργικός συνδυασμός ΜΝ δεν λειτουργεί καθόλου στα Λατινικά. Δεν μπορούν να τον προφέρουν, πού να τον καταλάβουν! Έτσι πήραν το επίθετο Μνήμων ετοιμοπαράδοτο και το είπαν… MEMOR ! Το ομολογούν όμως και λένε From Greek Μνήμων! Όσο για τους Άγγλους το αντέγραψαν από τους Λατίνους και το έβαλαν στη γλώσσα τους δωρεάν – χωρίς κανένα Μνημόνιο, ούτε υποχρέωση να δώσουν και καμιά δεκάρα. 

Το μνημόνιο έγινε… Memorandum και τονίζουν πως στον πληθυντικό αριθμό ακολουθεί την ελληνική κλίση και γίνεται… Memoranda! Από την ίδια ελληνική ρίζα πήραν επίσης τη Μνήμη που την μεταμόρφωσαν σε Memory. Τα Απομνημονεύματα έγιναν Memoirs. Το μνημονεύω, γιορτάζω έγινε commemorate με όλα τα άλλα παράγωγά του. Το θυμάμαι έγινε remember και η ανάμνηση reminiscence. Η Μνημονική, η επιστήμη που βοηθάει τη μνήμη έγινε Mnemonics = the Science of aiding the memory, με προφορά…νηιμόνικς! «Δέσποτα, μέμνησο των… Άγγλων!».

ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ

Ο πολύ μεγάλος μας τροβαδούρος Βασίλης Τσιτσάνης, δίνει πολύ πετυχημένα και παραθεματικώς από το παρελθόν τη σημερινή συμβουλή σε όλους τους Έλληνες:

Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα

δε θα `χα τώρα καταντήσει ναυαγός

να μην μ’ ανοίγουν καμία πόρτα

κι όλοι να λεν πως είμαι άσωτος υιός

στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα!

Η ασωτία μ’ είχε τραβήξει

σαν το μαγνήτη μες τη σπάταλη ζωή

για να γκρεμίσω ό,τι είχα χτίσει

και μες τους δρόμους να βρεθώ ένα πρωί

στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα!