Τα αποκαλυπτήρια του χάλκινου Μνημείου αφιερωμένο στον ιδιαίτερο ρόλο των Αυστραλών γυναικών νοσοκόμων της Λήμνου στη Μάχη της Καλλίπολης κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε το Σάββατο. Το μνημείο, φιλοτεχνημένο από τον διάσημο Αυστραλό γλύπτη, Peter Corlett, βρίσκεται στη γωνία των οδών Foote και Graham Streets, στο προάστιο Albert Park της Μελβούρνης. Εννιακόσιοι Έλληνες συμμετείχαν εθελοντικά στην εκστρατεία των ANZACS στη Μάχη και 300 απ’ αυτούς ήταν από την Κρήτη. Οι Έλληνες αυτοί σχημάτισαν το περίφημο 5ο Τάγμα Πεζικού, και στο οποίο συμμετείχε και ο Ελληνοαυστραλός Κωνσταντίνος Νικόδημος – Bell από το Albert Park. Επιβιβάστηκε στο Πολεμικό πλοίο HMAT Orvieto στο Port Melbourne και πριν από 100 ακριβώς χρόνια μαχόταν στο Lone Pine στην Καλλίπολη.
Το άγαλμα αναπαριστά μία νοσοκόμα και έναν Αυστραλό στρατιώτη και η πρωτοβουλία ανήκει στην Επιτροπή Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης και δύο ομογενών πρώην πολιτικών, των Λι Ταρλάμη και Γιάννη Πανταζόπουλου. Στο Μνημείο Λήμνος-Καλλίπολη υπάρχει και πλακέτα με τα ελληνικά και αγγλικά ονόματα των χωριών απ’ όπου πέρασαν οι Αυστραλοί στρατιώτες που βρέθηκαν εκεί.
Η ημέρα που επιλέχθηκε για τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος δεν είναι τυχαία. Η 8η Αυγούστου ήταν η μέρα κατά την οποία συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τότε που οι πρώτες Αυστραλές νοσοκόμες έφτασαν στη Λήμνο.
Στην τελετή παραβρέθηκαν πολιτικοί όλων των κομμάτων, στελέχη της Παροικίας, διπλωματικοί εκπρόσωποι της Ελλάδας στην Αυστραλία, αλλά και απόγονοι των νοσοκόμων που υπηρέτησαν στη Λήμνο και στρατιωτών που πολέμησαν στη Μάχη. Ο Λι Ταρλάμης, ως πρόεδρος της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης, εξέφρασε την υπερηφάνεια του για τις νοσηλεύτριες και τους στρατιώτες που βρέθηκαν στη Λήμνο στις δύσκολες στιγμές του 1915. Η παρουσία τους στο νησί της άλλαξε τη ζωή δραματικά και για πάντα τη ζωή των ντόπιων. “Τώρα είναι η ώρα να ακουστεί και η ιστορία της Λήμνου και των κατοίκων της, είναι η αρχή μιας προσπάθειας για την ευαισθητοποίηση των Αυστραλών για ένα θέμα που δεν πρέπει να ξεχαστεί”. Στην Επιτροπή κύριο ρόλο έχουν και οι Jim Claven και Λάμπης Εγγλέζος.
4.000 περίπου Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες νοσηλεύθηκαν στη Λήμνο με τη συνδρομή 96 Αυστραλών νοσοκόμων. Το νοσοκομείο εκστρατείας είχε στηθεί στο χωριό Σαρπί, καθώς και σε πλοία. Δυστυχώς, 148 Αυστραλοί και 76 Νεοζηλανδοί στρατιώτες υπέκυψαν στα τραύματά τους και άφησαν την τελευταία τους πνοή εκεί. Οι σοροί τους ενταφιάστηκαν σε δύο συμμαχικά νεκροταφεία στη Λήμνο, στο Πορτιανού και στο Μούδρο.
