Σε μία ιστορική συμφωνία για το μέλλον της Γης κατέληξαν το βράδυ του Σαββάτου οι εκπρόσωποι 195 χωρών, κλείνοντας έτσι έναν κύκλο συνομιλιών και προβληματισμού που κράτησε περισσότερα από 20 χρόνια. Η συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που υπογράφηκε στο Παρίσι, στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί την πιο δραστική εκδήλωση πρόθεσης να αποτραπεί το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη και να προσανατολιστούν οι οικονομίες σε παγκόσμιο επίπεδο στην αναζήτηση πηγών ενέργειας που δεν θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον.

Μέσα σε ένα κλίμα χαράς και συγκίνησης, ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς, ανακοίνωσε ότι η συμφωνία επετεύχθη και όλοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα. Είναι η πρώτη φορά που οι χώρες του κόσμου συμφωνούν να αναλάβουν από κοινού δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. 

Αρχικά, η ομάδα της G77, όπου μετέχουν 134 αναπτυσσόμενες χώρες και αναδυόμενες οικονομίες και η Κίνα, εξέφρασε την «ικανοποίησή» της για το σχέδιο συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που κατατέθηκε το πρωί του Σαββάτου στη Διεθνή Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όπως είχε ανακοινώσει στο Γαλλικό Πρακτορείο η εκπρόσωπος Τύπου της.

«Είμαστε ενωμένοι, όλοι μαζί. Είμαστε ευτυχείς που επιστρέφουμε στις πατρίδες μας με αυτό το κείμενο» επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Νοζίφο Μξακάτο- Ντισέκο, πρέσβειρα της Νοτίου Αφρικής και εκπρόσωπος Τύπου της G77.

Την ικανοποίησή της για το σχέδιο συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, εξέφρασε μέσω εκπροσώπου της νωρίτερα και ομάδα περίπου είκοσι αναπτυσσόμενων χωρών, ανάμεσά στις οποίες η Κίνα, η Ινδία και η Σαουδική Αραβία. «Είμαστε ικανοποιημένοι με αυτή τη συμφωνία. Πιστεύουμε πως είναι ισορροπημένη και πως έχουν ληφθεί υπόψη τα συμφέροντά μας», δήλωσε στο AFP ο Γκουρντιάλ Σινγκ Νιτζάρ, ο εκπρόσωπος της ομάδας χωρών σε ανάπτυξη, της λεγόμενης «LMDC» (The Like Minded Group of Developing Countries), η οποία περιλαμβάνει την Κίνα, την Ινδία, το Ιράν, την Ινδονησία, το Κουβέιτ, την Μαλαισία, το Πακιστάν, την Σρι Λάνκα, την Κούβα, το Εκουαδόρ, την Αίγυπτο, την Αλγερία, την Αργεντινή, το Μπανκγλαντές, την Βολιβία, την Κίνα, το Ελ Σαλβαδόρ, την Ιορδανία, το Κουβέιτ, το Μάλι, την Νικαράγουα, το Σουδάν, την Βενεζουέλα, το Βιετνάμ και την Συρία. «Η Ινδία συμφωνεί, η Κίνα, συμφωνεί, η Σαουδική Αραβία συμφωνεί, η αραβική ομάδα συμφωνεί» δήλωσε.

«Η LMDC έχει σοβαρές αντιρρήσεις αλλά μόνο σε ό,τι αφορά το κλίμα έξω από τη διάσκεψη, όχι για τη συμφωνία!».

Η Κίνα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο σε εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η Ινδία κατέχει την τέταρτη θέση, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Ηγετικό ρόλο στην προώθηση και την περαιτέρω εφαρμογή της συμφωνίας αποκτά ο «Συνασπισμός Υψηλών Φιλοδοξιών» που συγκάλεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, στον οποίο συμμετέχει η Αυστραλία, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και δεκάδες αφρικανικές και νησιωτικές χώρες. 

«Είμαστε σίγουροι ότι το κείμενο θα εγκριθεί», είχε δηλώσει από την πλευρά της στο AFP η Άνα-Καΐσα Ιτκόνεν, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ένα μήνα μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, «η Γαλλία ένωσε την Υφήλιο» καθώς συνέβαλε στην επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ 195 χωρών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δήλωσε σήμερα ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δράσης για το Κλίμα και Ενέργειας, Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ

Το τελικό σχέδιο της συμφωνίας υποβλήθηκε το πρωί του Σαββάτου στους αντιπροσώπους 195 χωρών που συγκεντρώθηκαν κοντά στο Παρίσι από τον πρόεδρο της COP21 Λοράν Φαμπιούς, ο οποίος εμφανίστηκε πολύ συγκινημένος. 

«Είμαστε σχεδόν στο τέλος ενός δρόμου και χωρίς αμφιβολία στην αρχή ενός άλλου», δήλωσε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών σε μία σύνοδο της ολομέλειας, με σπασμένη φωνή και στο όριο των δακρύων.Νωρίτερα ευχαρίστησε τον προκάτοχό του Μανουέλ Πουλγκάρ-Βιδάλ, προκαλώντας ομοβροντία χειροκροτημάτων που καθιστά μακρινή ανάμνηση το χάος των διαφωνιών που σηματοδότησε την αποτυχία της συνόδου της Κοπεγχάγης, έξι μόλις χρόνια πριν. 

Το σχέδιο συμφωνίας φιλοδοξεί να μειώσει την υπερθέρμανση «πέρα από τους δύο βαθμούς Κελσίου» και «να προσπαθήσει να τη μειώσει στους ενάμιση βαθμούς Κελσίου». Για τον σκοπό αυτό, οι ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη, δεσμεύονται να διαθέσουν κονδύλιο 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μέχρι το 2020, προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες αυτήν την στιγμή στηρίζονται στα ορυκτά καύσιμα για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. 

Το πλάνο «επιβεβαιώνει τον κεντρικό στόχο μας, που είναι και ζωτικός, να περιοριστεί η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου και να προσπαθήσουμε να την περιορίσουμε στους 1,5 βαθμούς, κάτι που θα επιτρέψει να μειωθούν σημαντικά οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος χειροκροτήθηκε θερμά από τους αντιπροσώπους που συνήλθαν σε ολομέλεια.

Αυτό το σχέδιο συμφωνίας είναι «δίκαιο, βιώσιμο, δυναμικό, ισορροπημένο και νομικά δεσμευτικό. Τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο που έχουν υποσχεθεί να χορηγήσουν οι χώρες του Βορρά σε εκείνες του Νότου για τις πολιτικές τους σχετικά με το κλίμα θα πρέπει να είναι το κατώτατο όριο», είπε ακόμη ο Λοράν Φαμπιούς. Σημειώνεται ότι ο απώτερος στόχος του φιλόδοξου σχεδίου είναι οι εκπομπές αερίου του άνθρακα να φτάσουν στο μηδέν το δεύτερο μισό του 21ου αιώνα. 

ΟΛΑΝΤ: «ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ»

Λαμβάνοντας τον λόγο, ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ κάλεσε τις 195 χώρες που εκπροσωπούνται στο Παρίσι να κάνουν «το αποφασιστικό βήμα».

Μιλώντας για μια «μεγάλη πράξη για την ανθρωπότητα», ο αρχηγός του γαλλικού κράτους κάλεσε τους αντιπροσώπους να ενεργήσουν ώστε «η 12η Δεκεμβρίου να είναι μια μέρα όχι μόνο ιστορική αλλά μια ημερομηνία για την ανθρωπότητα». «Η Γαλλία σας ζητά, η Γαλλία σας ικετεύει να εγκρίνετε την πρώτη παγκόσμια συμφωνία της ιστορίας μας», πρόσθεσε. 

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Γκι-μουν κάλεσε όλες τις χώρες «να τελειώσουν τη δουλειά», εγκρίνοντας τη συμφωνία κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. 

«Το τέλος είναι κοντά. Ας τελειώσουμε τώρα τη δουλειά. Ο κόσμος παρακολουθεί. Εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τη σοφία σας» είπε ο Μπαν.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΚΟ

Το σχέδιο συμφωνίας για το κλίμα, που παρουσιάστηκε στη διάσκεψη του ΟΗΕ, αποτελεί μια «στροφή», δήλωσαν κάποιες ΜΚΟ, ασκώντας ταυτόχρονα κριτική στο ότι παραμένει το χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση προς τα πάνω των εθνικών σχεδίων μείωσης των εκπομπών ρύπων.

Το σύμφωνο στέλνει στην «άσχημη πλευρά της Ιστορίας» την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, που είναι εν πολλοίς η αιτία της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, εκτίμησε η Greenpeace.

«Ο τροχός της δράσης γυρίζει αργά, όμως στο Παρίσι γύρισε. Το κείμενο τοποθετεί τη βιομηχανία των ενεργειών από ορυκτά καύσιμα στην άσχημη πλευρά της Ιστορίας» δήλωσε ο διευθυντής της Greenpeace, Κούμι ΝαΊντου.

«Το ποτήρι είναι γεμάτο κατά τα τρία τέταρτα», συνοψίζει ο Πασκάλ Κανφίν, ειδικός στο World Resources Institute, που εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το κείμενο ορίζει επιτέλους έναν μακροπρόθεσμο στόχο για τις εκπομπές αερίου που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, πηγή αυτή της χωρίς προηγούμενο απορρύθμισης του κλίματος.Παρά την αισιοδοξία και την αναμφισβήτητη πρόοδο που σηματοδοτεί η συμφωνία, πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι ακόμη και αυτός ο φιλόδοξος στόχος δεν αρκεί για να αντιστραφεί η πορεία καταστροφής στην οποία έχει μπει ο πλανήτης, ιδιαίτερα για χώρες όπως τα Νησιά Μάρσαλ που κινδυνεύουν να βυθιστούν, λόγω της ανόδου της στάθμης των υδάτων, ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης. 

Εξάλλου, παραμένει άδηλο το πώς θα εφαρμόσουν οι κατά τόπους κυβερνήσεις το σχέδιο συμφωνίας, καθώς η εκπόνηση σχετικών πολιτικών επαφίεται σε κάθε μία χώρα ξεχωριστά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το ότι – ύστερα από πιέσεις εκ μέρους των ανεπτυγμένων χωρών και κυρίως των ΗΠΑ – το νομικό κείμενο δεν προβλέπει συνέπειες για τις χώρες που δεν εφαρμόζουν την υπογεγραμμένη συμφωνία, πέραν της στηλίτευσης και της νουθεσίας. Ωστόσο, προβλέπεται έλεγχος προόδου ανά πενταετία, σχετικά με τα συμφωνημένα και αναθεώρηση της πολιτικής με στόχο την επίτευξη των στόχων. 

Το σημείο αιχμής ασφαλώς θα είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει δεκτή η απόφαση από την βιομηχανία των Ορυκτών καυσίμων, σε χώρες που η κεντρική πολιτική είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένη με τις επιχειρήσεις εξόρυξης και καύσης άνθρακα, όπως είναι η Αυστραλία. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Υπουργός Εξωτερικών, Τζούλι Μπίσοπ, απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, αφήνοντας αναπάντητο το ερώτημα τι σημαίνει για την βιομηχανία του άνθρακα της Αυστραλίας η υπογραφή της συμφωνίας. Στις σχετικές ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ενώ χαιρέτισε την συμφωνία ως «ιστορικής σημασίας», επεσήμανε ότι είναι στην διακριτική ευχέρεια της κάθε χώρας το πώς θα εφαρμόσει την συμφωνία. 

ΟΥΡΙΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Υπό το φως των εξελίξεων, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η απόφαση του πρωθυπουργού, Μάλκολμ Τέρνμπολ, να άρει την απόφαση του προκατόχου του, Τόνι Άμποτ, με την οποία αποσύρονταν οι κυβερνητικές επενδύσεις στην αιολική ενέργεια. Πρόκειται για την πρώτη αξιοσημείωτη απομάκρυνση του νέου πρωθυπουργού από την περιβαλλοντική πολιτική που είχε εφαρμοστεί μέχρι τώρα. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Ιούνιο, ο Τόνι Άμποτ, κηρύσσοντας πόλεμο στις ανεμογεννήτριες, είχε απαγορεύσει την επένδυση, ύψους 10 δις δολαρίων, σε αιολικά πάρκα, απόφαση την οποία ήρε ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Γκρεγκ Χαντ, με νέα διαταγή του προς την Εταιρεία Χρηματοδότησης Καθαρής Ενέργειας (Clean Energy Finance Corporation). 

Η απόφαση αυτή θα δώσει νέα ώθηση στην βιομηχανία της αιολικής ενέργειας, προσφέροντας παράλληλα μία τονωτική ένεση αυτοπεποίθησης στο σύνολο των επιχειρήσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αυστραλία.

Ωστόσο, η διατύπωση της νέας πολιτικής έχει γίνει με ιδιαίτερα προσεκτικό τρόπο, ώστε να μην προκαλέσει τους πολέμιους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα στο κυβερνών κόμμα, ενώ τονίζεται η πρόθεση της κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει ανεμογεννήτριες που θα είναι εγκατεστημένες σε παράκτια νησιά. Πάντως, ήδη, την περασμένη εβδομάδα, η αρχή ενέκρινε την χρηματοδότηση με 67 εκατομμύρια του αιολικού πάρκου στο Αραράτ της Βικτώριας. Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο αιολικό πάρκο της Αυστραλίας, το οποίο προβλέπεται να παραγάγει ηλεκτρισμό που θα καλύπτει τις ετήσιες ανάγκες 120 χιλιάδων νοικοκυριών.