Πολύ απλά θα λέγαμε πως γνώση είναι μία κατάσταση που γνωρίζουμε κάτι και είμαστε ενήμεροι για αυτό. Από την άλλη πλευρά, η γνώμη είναι αυτό που νομίζουμε και πιστεύουμε για κάποιο ζήτημα. Ο άνθρωπος μπορεί να ωφελήσει τον εαυτό του, αλλά και τους άλλους, όχι μόνο έχοντας την καλή γνώση, αλλά πρέπει να έχει και μια σωστή γνώμη. Η διαφορά μεταξύ της γνώσης και της ορθής γνώμης είναι πως η γνώμη είναι παροδική και διαρκεί λίγο και είναι εφήμερη και προσωρινή. Λέμε πως η γνώση είναι πολυτιμότερη από την ορθή γνώμη και αυτό γιατί η γνώση οδηγεί συνήθως στην επιτυχία, ενώ η γνώμη δεν έχει ασφάλεια μια και είναι εφήμερη.
Με αυτές τις πολύ σύντομες σκέψεις ήδη μπήκαμε σε φιλοσοφικά πεδία. Και φιλοσοφία δεν υπάρχει εάν δεν έχουμε μία καλλιεργημένη γλώσσα για να εκθέσουμε τις απόψεις μας. Η κατ’ εξοχήν γλώσσα της φιλοσοφίας είναι η Ελληνική και με αυτήν ζει και καλλιεργεί την Παιδεία η οποία είναι η βάση κάθε πολιτισμού. Ιδού ο κύριος λόγος γιατί η ελληνική γλώσσα είναι καλοδεχούμενη να μπει σε κάθε ξένη γλώσσα, γιατί την εμπλουτίζει πλουσιοπάροχα.
Η ΓΝΩΜΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗ ΓΝΩΣΗ
Στο πνεύμα του σημερινού θέματος, ο Πλάτων έχει διατυπώσει το εξής πολύ περιεκτικό ερώτημα: «Γνώμη μπορούν να έχουν όλοι, αλλά έχουν όλοι γνώση για να έχουν γνώμη;» Παραδεχόμαστε πως άποψη μπορούν να έχουν όλοι. Η άποψη έχει να κάνει με την ξεχωριστή οπτική γωνία που ο κάθε άνθρωπος βλέπει τα πράγματα. Όλοι μας έχουμε διαφορετικές απόψεις. Ίσως κάποιες απόψεις να συγκλίνουν σε κάποια σημεία. Εδώ σύμφωνα με το Πλάτωνα για να έχεις γνώμη , θα πρέπει να έχεις πρώτα από όλα γνώση. Έχοντας εξειδικευμένες γνώσεις μπορείς να έχεις γνώμη, άρα μπορείς και να γνωρίζεις.
Για να μπορούμε να διατυπώσουμε τη γνώση και τη γνώμη χρειαζόμαστε ένα πλούσιο λεξιλόγιο. Οι αρχαίοι μας είχαν το ρήμα επίσταμαι που σημαίνει γνωρίζω καλά. Από εδώ έγινε η επιστήμη, ο επιστήμονας, επιστημονικός, το επιστητό και επισταμένως, αλλά και το Πανεπιστήμιο. Επίσταμαι = γνωρίζω, δηλ. έχω εξειδικευμένες γνώσεις, άρα μπορώ να έχω και γνώμη. Έτσι οι αρχαίοι μας γλωσσικά παρέδωσαν στην ανθρωπότητα την αναζήτηση της σοφίας που καλλιεργεί την ανθρώπινη συνείδηση και οδηγεί τον άνθρωπο στην ευδαιμονία. Εδώ και η λέξη συνείδηση προέρχεται από το συνειδέναι – οίδα = γνωρίζω, (συν + οίδα) = γνωρίζω καλά. Η γνώση και η γνώμη έγιναν από το ρήμα μας γιγνώσκω που και αυτό σημαίνει γνωρίζω που μας έδωσε και πολλές άλλες λέξεις όπως γνωστός, άγνωστος, άγνοια, ανάγνωση και πολλές άλλες. Όλες αυτές οι λέξεις άνοιξαν νέους ορίζοντες για τη ίδια τη γνώση ως θεωρητική και πρακτική στην κατανόηση και ερμηνεία του κόσμου κατά ένα έλλογο τρόπο. Από τον ορισμό αυτών των εννοιών εξαρτιούνται και οι απαντήσεις που δίνει ο άνθρωπος στα κρίσιμα προβλήματα της ζωής του.
ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ;
Όλες τις γνωστικές λέξεις η Αγγλική τις πήρε από τη Λατινική γλώσσα ετοιμοπαράδοτες. Το ρήμα Γιγνώσκω στα Λατινικά έγινε Cognosco, απλοποιήθηκε σε Gnosco και κατέληξε σε Nosco = Γνώσκω. Από εδώ το αγγλικό Know = γνωρίζω και η Γνώση με νέα προστιθέμενη κατάληξη έγινε Knowledge.
Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει η λέξη Γνώμη στα Αγγλικά και στο πώς έγινε Opinion. Οι ετυμολόγοι διίστανται και λένε ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του. Έρχεται όμως ο Francis Valpy (Latin Etymology, London 1838), που βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Λέει: Opino = I judge, I think. By corruption from Greek Επινοέω = Επινοώ και στα Αγγλικά κατέληξε Opinion! Για έναν ελληνόγλωσσο είναι φως φανάρι! Εδώ ταιριάζει η παροιμία μας «βγάζω ξίγκι και από τη μύγα»! Πώς να μιλήσεις για φιλοσοφία, όταν δεν έχεις τις λέξεις;
Κατά τον ίδιο τρόπο είδαν οι Λατίνοι πώς οι Έλληνες έκαναν τη Συνείδηση και ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο και έγινε έτσι η Consciousness και conscience κ.λπ. Η επιστήμη έγινε episteme και ο επιστημονικός epistemological και η Ευδαιμονία έγινε Eudaimonia! (=happiness).
ΚΑΙ ΩΣ ΕΠΙΜΥΘΙΟ
Υπάρχουν πάρα πολλά γνωμικά που μπορούν να ειπωθούν ως επιμύθιο στο σύντομο αυτό πόνημά μου. Θα προτιμήσω τα λόγια του Γερμανού συγγραφέα και ποιητή Σίλλερ (von Schiller) (1759-1805), ο οποίος είπε για τους Έλληνες: «Καταραμένε Έλληνα, καταραμένη Γνώση…Γιατί να σε αγγίξω; Για να αισθανθώ πόσο μικρός είμαι, ασήμαντος, μηδαμινός; Γιατί δεν με αφήνεις στη δυστυχία μου και στην ανεμελιά μου;»
