Στην πολιτική σκηνή τελευταία γίνεται πολύς λόγος για τον «περίφημο» Λαϊκισμό. Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο αυτό και πώς κατέληξε να αλλάξει την τέχνη της Πολιτικής; Η πολύ σύντομη έρευνα εδώ, σκοπό έχει να δώσει κάποια κίνητρα συζήτησης και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλύψει ένα τέτοιο τεράστιο σύγχρονο πολιτικό πρόβλημα στη ολότητά του, μέσα στα περιορισμένα όρια ενός «Σκεπτογράμματος».
ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ
Ας συμβουλευτούμε πρώτα τα πιο έγκυρα Λεξικά που έχουμε σήμερα στη γλώσσα μας:
Α. Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη, Αθήνα 2005.
Λαϊκισμός: 1. η ιδέα σύμφωνα με την οποία οι επιθυμίες και οι πεποιθήσεις των λαϊκών μαζών αποτελούν βάσιμο οδηγό πολιτικής δράσης. 2. (κακόσημο) ο έπαινος και η κολακεία των ελαττωμάτων και των αδυναμιών τού λαού, καθώς και η υιοθέτηση επιχειρημάτων ή θέσεων που ευχαριστούν το λαό (και γενικότερα τους πολλούς), χωρίς όμως να τον ωφελούν, με σκοπό την εξασφάλιση της εύνοιάς του. Ρήμα: λαϊκίζω. Επίσης: Λαϊκιστής (ο), λαϊκίστρια (η): πρόσωπο (συνήθως του δημόσιου βίου) που κολακεύει το λαό ή υιοθετεί θέσεις και απόψεις ευχάριστες, όχι όμως και ωφέλιμες για το λαό, με σκοπό να κερδίσει την εύνοια και την υποστήριξή του.
Β. Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής τού Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Θεσσαλονίκη 1998. Λαϊκισμός ο, Ιδεολογία ή στάση που εκφράζεται κυρίως στην πολιτική και στην τέχνη και που χαρακτηρίζεται από υπερβολική και μη αυθεντική λαϊκότητα: H πολιτική της κυβέρνησης / της αντιπολίτευσης κυριαρχείται από φτηνό λαϊκισμό. [λόγ. λαϊκ(ός) -ισμός μτφρ. αγγλ. populism].
Η ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Η πιο σημαντική προσφορά των αρχαίων μας στην Πολιτική Επιστήμη είναι ότι αυτοί πρώτοι την εφηύραν. Είναι γεγονός πως πριν από την ελληνική Χρυσή Εποχή, Πολιτική δεν υπήρχε. Στα γραπτά τού ιστορικού Θουκυδίδη παρουσιάζονται όλα τα θέματα της πολιτικής τέχνης και μένουν ζωντανά όπως αυτός τα περιγράφει και θέλει όλοι να ενδιαφέρονται για αυτήν, γιατί μόνο τότε εξυπηρετείται το κοινό αυτό αγαθό για όλους. Όποιος δεν έπαιρνε μέρος στα κοινά θεωρούνταν ως «Ιδιώτης» και φυσικά όχι ως κανονικός πολίτης.
Μετά την Αναγέννηση και όταν μελετήθηκαν τα αρχαία ελληνικά κείμενα και η αγγλική γλώσσα οικειοποιήθηκε χιλιάδες λέξεις πολιτισμού – είτε άμεσα από την Ελληνική, είτε δεκάδες χιλιάδες λέξεις,- πάλι ελληνικές, αλλά μέσω τη λατινικής γλώσσας – το επίπεδό της ανήλθε αισθητά και τότε μόνο στην Ευρώπη επανεμφανίζεται η πολιτική τέχνη. Aπό τη συχνή χρήση του όρου, η τέχνη αποσιωπήθηκε και έμεινε μόνο το επίθετο πολιτική το οποίο ουσιαστικοποιήθηκε και έτσι γεννήθηκε η Πολιτική (με κεφαλαίο Π) και σήμερα κατέληξε να ονομάζεται πλέον και Επιστήμη. Για το λόγο αυτό ο παραπάνω «Ιδιώτης» στα Αγγλικά κατέληξε να λέγεται IDIOT, για να περιγράψει αυτόν που δεν ενδιαφέρεται για τα πολιτικά πράγματα.
Η ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ
Σήμερα η ελλιπής συμμετοχή του λαού στα κοινά έχει αποδυναμώσει όλα τα δημοκρατικά πολιτεύματα. Το φαινόμενο αυτό συνδέεται και με τη γενικότερη κρίση των αξιών και των θεσμών που διέρχεται η σύγχρονη κοινωνία. Ο πολίτης έχει γίνει θεατής και παθητικός δέκτης των πολιτικών απόψεων και ιδεών. Οι πολιτικοί προσπαθούν να χειραγωγήσουν τον πολίτη και να τον εκμεταλλευτούν. Στο βωμό της εξυπηρέτησης πολιτικών συμφερόντων επιστρατεύονται οι υποσχέσεις, η δημαγωγία, η προπαγάνδα, η παραπληροφόρηση, το ψεύδος, η εξύμνηση των ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων του κόμματος, και η άκρα κατασυκοφάντηση των πολιτικών αντιπάλων. Έτσι υπονομεύεται η >ΚΡΙΤΙΚΗ >ΣΚΕΨΗ των πολιτών και αποπροσανατολίζεται μεγάλη μερίδα τους.
Με αυτό τον τρόπο έγινε η εμφάνιση του λαϊκιστή πολιτικού ο οποίος παρουσιάζεται ως φιλολαϊκός, με σκοπό την προβολή του ως γνήσιου δημοκράτη και υπηρέτη των συμφερόντων του λαού. Ο πολιτικός έτσι έφτασε στις πελατειακές σχέσεις για ψηφοθηρικούς σκοπούς με την παραβίαση της αρχής της αξιοκρατίας και του νόμου. Η ελλιπής παιδεία, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και η έλλειψη κριτικής ικανότητας του μέσου πολίτη, έκανε τους πολιτικούς επιτήδειους δημαγωγούς. Έτσι υπονομεύεται το δημοκρατικό πολίτευμα, αφού μιλούν και ενεργούν οι πολιτικοί στο όνομα του λαού ερμηνεύοντας κατά το δοκούν τη λαϊκή βούληση. Με αυτόν τον τρόπο επικρατούν η αναξιοκρατία, η ευνοιοκρατία και έτσι γεννήθηκε ο «περίφημος» σήμερα Λαϊκισμός.
ΠΩΣ ΔΙΟΡΘΩΝΕΤΑΙ Ο ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ
Γι’ αυτό το λόγο διδάσκεται η Πολιτική επιστήμη στα σχολεία μας σήμερα. Στα Αγγλικά το μάθημα ονομάζεται με τις ελληνικές λέξεις Πολιτικές Σπουδές = Political Studies, όπου παρέχεται στη νέα γενιά μία ολοκληρωμένη παιδεία που συνδυάζει τη γνώση με την κριτική ικανότητα και τις ηθικές αξίες και όχι τις ανώφελες μεθόδους του λαϊκισμού. Ο ίδιος ο πολίτης θα πρέπει να ενδιαφέρεται για την έγκυρη ενημέρωσή του, την ενεργό συμμετοχή του στις δημόσιες και πολιτικές υποθέσεις και να μη μένει μόνο παρατηρητής και ιδιώτης, δηλαδή Idiot! Σημειώνεται στα Αγγλικά πως: The word IDIOT still carries its Ancient Greek meaning; a stupid person, an unintelligent individual.
