Ξόδεψαν, θα πουν οι συγγραφείς, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους για να ερευνήσουν και να αναβιώσουν, μέσα από προσωπικές ιστορίες, την παρουσία των ελληνικών καφέ και μπαρ στην Αυστραλία.
To βιβλίο “Greek Cafes & Milk Bars of Australia”, αποτέλεσμα του επίπονου έργου της φωτογράφου Έφης Αλεξάκη και του ιστορικού Leonard Janiszewski, θα παρουσιαστεί στο Κοινοβούλιο της Ν.Ν. Ουαλίας, την Τρίτη 15 Μαρτίου από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Lex Marinos, που, κατά περίεργο τρόπο, είναι ένα από τα παιδιά των ελληνικών καφέ της δεκαετίας του ’50.
“Το βιβλίο αυτό που, στην ουσία, χρειάστηκε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας για να το ολκληρώσουμε, φωτίζει τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων που περιέχεται σ’ αυτό και, κατ’ επέκταση, χιλιάδων άλλων.
Πρόκειται για το τελικό προϊόν δεκάδων χρόνων έρευνας και παρ’ όλες τις δυσκολίες, ποτισμένες με δάκρυ πολλές φορές, αναμφίβολα έχει γίνει με πολλή αγάπη και μας έχει συγκινήσει βαθιά η επαφή με τις εμπειρίες ανθρώπων που αφιέρωσαν τη ζωή τους στο χώρο αυτό”, λένε οι συγγραφείς του βιβλίου.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Μέσα από εικόνες και από προφορικές ιστορίες, σε μεγάλο βαθμό, το βιβλίο, στο χώρο των ελληνικών καφέ και Milk Bar, καλύπτει όλη την Αυστραλία, ξεκινώντας από την εποχή του χρυσού κατά το 1850 και 1860 μέχρι σήμερα.
Οι ανατολικές Πολιτείες βέβαια έχουν πιο έντονη παρουσία, στο έργο αυτό, εξαιτίας της μεγαλύτερης πυκνότητας του πληθυσμού τους.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι εξωτερικές επιρροές οι οποίες ουσιαστικά έπαιξαν κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία των ελληνικών καφέ και milk bars εξετάζονται και προβάλλονται διεξοδικά στο κεφάλαιο “Genesis: A Global Odyssey”. («Γένεση: Μια Παγκόσμια Οδύσσεια»).
Ακολουθεί μια διεξοδικότερη αναφορά στο κεφάλαιο “California Dreaming: Oyster Saloon to Pleasure Palace”, όπου εντοπίζονται ακριβέστερα και φωτίζονται λεπτομερέστερα οι ξένες επιρροές, ενώ στο κεφάλαιο “Family and Community: Public Lives and Private Tales”, ο φακός πέφτει σε συγκεκριμένους χαρακτήρες της ενδιαφέρουσας αυτής πτυχής της παρουσίας των Ελλήνων στην Αυστραλία.
Στο κεφάλαιο “The Last Greek Cafe: Begginings and Endings” διαγράφεται ανάγλυφα η πορεία των καφέ, το ξεκίνημα και η κατάληξή τους, μέσα από ιστορικά στοιχεία αλλά και ζωντανές προφορικές ιστορίες.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΑΦΕ
Οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι τα ελληνικά καφέ και Milk Bars, στην Αυστραλία ήταν ο “Δούρειος Ίππος”, αναφορικά με την αμερικανοποίηση της διατροφής, της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής των Αυστραλών από την αρχή του 20ού αιώνα. Μετέφεραν, κατά κάποιο τρόπο, την αμερικανική κουζίνα, τον αμερικανικό τρόπο διάθεσης των προϊόντων, ενώ έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο και στη δημιουργία των κινηματογράφων της εποχής εκείνης, της ελαφράς μουσικής, ακόμη και της αρχιτεκτονικής.
Κι αυτό γιατί πολλοί από τους πρώτους Έλληνες μετανάστες στην Αυστραλία, είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική ή είχαν οι ίδιοι ζήσει για ένα διάστημα εκεί και εργάστηκαν σε εστιατόρια.
Έτσι βλέπουμε το 1920 να κάνουν την εμφάνισή τους στην Αυστραλία τα oyster saloons και fish shops να εμπλουτίζονται με αμερικανικές εμπνεύσεις όπως, soda/sunday και να δημιουργείται τέτοια ζήτηση που αμερικανικές εταιρίες αρχίζουν να εξάγουν τα προϊόντα τους και τις ιδέες τους στην Αυστραλία.
Το 1930 από την ίδια διαδρομή έφτασε το milk shake στους Αντίποδες και ως συνέπεια, δημιουργήθηκαν τα Milk Bars.
Tην ίδια εποχή έκανε την είσοδό της στην Αυστραλία -από την Αμερική ξανά- η χαμπέρκερ η οποία μπήκε ορμητικά και διεκδικητικά στα ελληνικά καφέ.
Τα ελληνικά καφέ, δεν υπάρχει καμμιά απολύτως αμφιβολία, ότι αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της παρουσίας των Ελλήνων στην πέμπτη ήπειρο. Με τον χαρακτήρα τους έδωσαν το στίγμα στον τρόπο ζωής των ντόπιων, ιδίως στην ύπαιθρο. Ήταν ο τόπος συνάντησης, μεγαλοεπιχειρηματιών, αλλά και ατόμων κάθε κοινωνικής τάξης και ηλικίας.
Οι ιδιοκτήτες τους, πάντα σε άμεση επαφή με την ντόπια κοινωνία, εργάστηκαν, στην πλειονότητά τους σκληρά, συχνά επτά μέρες την εβδομάδα, προκειμένου να ανταποκριθούν με επιτυχία στις απαιτήσεις της εποχής εκείνης.
Προς το τέλος του 1960 και αρχές του 1970 τα ελληνικά καφέ και milk bars μετατρέπονται σε take aways, και βαθμιαία εξαφανίζονται. Όχι βέβαια χωρίς να αφήσουν πίσω τους μια ενδιαφέρουσα ιστορία, αυτή που ερεύνησαν και παρουσιάζουν με τόση επιτυχία στο βιβλίο τους η Έφη Αλεξάκη και ο Leonard Janiszewski.
Όπως θα πουν οι ίδιοι, το βιβλίο, μεταξύ άλλων, παρουσιάζει ανάγλυφα «πώς η ελληνική διασπορά έγινε το όχημα το οποίο μετέφερε ιδέες και εμπειρίες από το ένα μέρος του κόσμου στο άλλο, συντελώντας έτσι στη δημιουργία ενός κύματος επικοινωνίας παγκοσμίου βεληνεκούς».
Να μη μας διαφεύγει, υποστηρίζουν, ότι τα ελληνικά καφέ και Milk Bars, παρουσίασαν νέες ιδέες οι οποίες βρήκαν πρόσφορο έδαφος, καλλιεργήθηκαν και έγιναν μέρος, όχι μόνο της γαστρονομίας, αλλά και της ψυχαγωγίας των Αυστραλών.
Υποστηρίζεται επίσης ότι τα ελληνικά καφέ έπαιξαν πρωταρχικό ρόλο στο να απομακρυνθεί η χώρα από την επιρροή της Αγγλίας και να πλησιάσει περισσότερο πολιτιστικά την Αμερική.