Την περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκε φιλολογικό απόγευμα για να τιμηθεί ο διακεκριμένος μας ποιητής Δημήτρης Τσαλουμάς, που άφησε τα εγκόσμια τον περασμένο Φλεβάρη στο αγαπημένο του νησί, τη Λέρο.
Η αίθουσα του Ελληνικού Κέντρου δεν άργησε να γεμίσει: ήρθαν ο γιος του και τα εγγόνια του που μένουν στη Μελβούρνη, η κόρη του που μένει και εργάζεται στον Καναδά, η εγγονή του από την Ελλάδα. Ήρθαν φίλοι του από τον χώρο των ποιητών, των ακαδημαϊκών, των καλλιτεχνών, των μέσων ενημέρωσης, και του γενικού κοινού. Από την ελληνική παροικία αλλά και από την αυστραλιανή λογοτεχνική κοινωνία.
Η εκδήλωση διήρκεσε δύο ώρες, αλλά, κατά γενική ομολογία, ήταν πράγματι δύο ώρες που βοήθησαν όλους τους παρευρισκόμενους να γνωρίσουν καλύτερα όχι μόνον τον ποιητή και το έργο του, αλλά και τον άνθρωπο πίσω από το έργο. Σ’ αυτό βοήθησε η ομιλία του γιου του ποιητή, Χρήστου Τσαλουμά, και του εγγονού του, Όσκαρ, που μας παρουσίασε με οπτικοακουστικά μέσα τη δική του αντίληψη για τον διακεκριμένο παππού του. Η κόρη του, Άννα Τσαλουμά, που διαμένει στον Καναδά, διάβασε ένα ευχαριστήριο μήνυμα από την μεγάλη κόρη, Ματίνα, με την οποία έμεινε ο πατέρας τους στην Αθήνα και τη Λέρο.
Ο Κυριάκος Αμανατίδης, ο οποίος γνώριζε τον Τσαλουμά από τη δεκαετία του ’60, παρουσίασε ένα σύντομο, αλλά μεστό, βιογραφικό σημείωμα. Η Ντίνα Αμανατίδου διάβασε με έκδηλη τη συγκίνησή της ένα δικό της ποίημα που έγραψε εξυμνώντας τον ποιητή Τσαλουμά.
Ποιήματα του Δημήτρη Τσαλουμά απαγγέλθηκαν (από ελληνικής πλευράς) από τους Σταύρο Μεσσήνη, Γιάννη Γεωργίου, Ρένα Φραγκιουδάκη και Νίκο Πιπέρη, ενώ από την αυστραλιανή πλευρά διάβασαν ο ακαδημαϊκός John Barnes και οι ποιητές Judith Rodriguez και Alex Skovron. Οι τρεις αυτοί ομιλητές, διακεκριμένοι στο χώρο τους, έδειξαν ξεκάθαρα τον θαυμασμό τους για την ποίηση του Τσαλουμά και τη θέση που κατέχει στην αυστραλιανή ποίηση. Ένα κοινό χαρακτηριστικό και στους τρεις ήταν η βαθιά φιλία που δημιουργήθηκε ανάμεσά τους και το κενό που άφησε ο θάνατός του.
Από ελληνικής πλευράς μίλησαν οι ακαδημαϊκοί Μαρία Ηροδότου και Χρήστος Φίφης. Η πρώτη για τη σπουδαιότητα της ποίησης του Τσαλουμά ως ποιητή της διασποράς και ο δεύτερος για το τεράστιο μεταφραστικό έργο του Τσαλουμά, ο οποίος μετέφρασε και επιμελήθηκε μια ανθολογία πολλών Αυστραλών ποιητών στα Ελληνικά. Η γράφουσα μίλησε για τις εκδόσεις της του έργου του Δημήτρη Τσαλουμά, τονίζοντας ότι η έκδοση της ποίησής του διακατέχεται από απόλυτη εκτίμηση και θαυμασμό για το έργο του.
Η εκδήλωση οργανώθηκε από αρκετούς φορείς της παροικίας, αλλά τον πρωτεύοντα ρόλο έπαιξε η πρόεδρος του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου, Καίτη Αλεξοπούλου, η οποία συντόνισε όλες τις πτυχές της εκδήλωσης και ήταν και η τελετάρχης του φιλολογικού απογεύματος. Η κ. Αλεξοπούλου ανακοίνωσε ότι σύντομα θα συσταθεί μια επιτροπή η οποία θα φροντίσει ώστε να καθιερωθεί μια ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Δημήτρη Τσαλουμά.
Τα έσοδα από τις πωλήσεις των βιβλίων κατά τη διάρκεια του απογεύματος θα συμβάλουν στην ετήσια αυτή διάλεξη.
Όπως τόνισα στη σύντομη ομιλία μου, για μας τους Έλληνες της διασποράς, έχει μεγάλη σημασία να συμβάλλουμε στα Γράμματα και τις Τέχνες της χώρας όπου ζούμε, αλλά χωρίς να αρνούμαστε τη γλώσσα μας. Ο Δημήτρης Τσαλουμάς το πέτυχε αυτό και άνοιξε δρόμους για την μετέπειτα εξέλιξη μιας πολυπολιτισμικής λογοτεχνίας στην Αυστραλία. Ο Τσαλουμάς ξεκίνησε γράφοντας στη μητρική του γλώσσα, στη συνέχεια μετεπήδησε στην Αγγλική, βραβεύτηκε ως Αυστραλός ποιητής, αλλά παράλληλα άρχισε να μεταγράφει τα αγγλικά του ποιήματα στη μητρική του γλώσσα.
Άποψη του κόσμου που παραβρέθηκε στην εκδήλωση. Φώτο: Κώστας Ντεβές
Και όπως πολύ σωστά τόνισε ο καθηγητής Βρασίδας Καραλής, σε πρόσφατο άρθρο του για την ποίηση του Δημήτρη Τσαλουμά («The Sydney Review of Books») ο θάνατος ενός ποιητή, παρ’ ότι είναι πάντα θλιβερός, μας δίνει την ευκαιρία να σκύψουμε εκ νέου πάνω στο τεράστιο έργο του και να επανεξετάσουμε τη σπουδαιότητά του και την απήχησή του στον κόσμο της ποίησης.
Ένα ακόμη έγκριτο περιοδικό της Αυστραλίας, το «Australian Poetry Review», ετοιμάζει αφιέρωμα στον Τσαλουμά σε προσεχή έκδοση, όπως ανακοινώθηκε από τον διευθυντή του περιοδικού και ποιητή, Michael Sharkey, που ήλθε στην εκδήλωση να τιμήσει τον ποιητή μας.
Επίσης, όπως ήδη έχει ανακοινωθεί, ο Ελληνο-Αυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος ετοιμάζει ειδικό αφιέρωμα εφέτος στο περιοδικό «Αντίποδες» που εκδίδει ετησίως.
Όλα αυτά θα αποτελέσουν πολύτιμες πηγές για μελλοντικούς αναλυτές της αυστραλιανής ποίησης και της ποίησης της ελληνικής Διασποράς.
