Συχνά θέτω το εξής ερώτημα στους Αυστραλούς φίλους και γνωστούς: «Είναι η Μεγάλη Βρετανία, ευρωπαϊκή χώρα;» Η πιο συχνή απάντηση που λαμβάνω είναι αρνητική: «Μα, δεν ανήκει στην ευρωπαϊκή ήπειρο, πώς μπορεί να είναι μέρος της Ευρώπης;».
Η Μεγάλη Βρετανία για πολλές δεκαετίες αναζητούσε τον ρόλο της στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή. Το βρήκε, όπως φαίνεται το 1973 όταν έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Πολλές φορές, οι συντηρητικοί πρωθυπουργοί της (όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Τζον Μέιτζορ) διαφώνησαν ανοιχτά με την Οικονομική και Νομισματική Ένωση, δηλαδή την σημερινή σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, με την πάροδο του χρόνου, δημιούργησαν πολλές «τρύπες» στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Η συνέχεια αυτής της πολιτικής της άρνησης προς οτιδήποτε ευρωπαϊκό, αποτυπώνεται και στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις που δίνουν προβάδισμα στην πλευρά που υποστηρίζει την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ευρωπαϊκές εταιρίες δημοσκοπήσεων ανησυχούν για το ενδεχόμενο αυτό, και δικαιολογημένα, αφού η αποχώρηση της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ε.Ε. θα αποδυναμώσει την οικονομική τους θέση ανά τον κόσμο. Η Βρετανία από σύμμαχος και εταίρος θα γίνει ανταγωνίστρια χώρα, με ό,τι θετικές και αρνητικές συνέπειες αυτό μπορεί να έχει. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι για πρώτο φορά οι αποδόσεις των δεκαετών γερμανικών ομολόγων (bund) βρέθηκαν σε αρνητικό έδαφος. και ενισχύθηκε η ζήτηση για επενδύσεις που θεωρούνται «ασφαλή καταφύγια».
Η είδηση αναστάτωσε και την Αυστραλία: Το χρηματιστήριο στο Σίδνεϊ καθώς οι «επενδυτές» προχώρησαν σε ρευστοποίηση των μετοχών τους. Μόνο την Τρίτη, «χάθηκαν» πάνω από $30 δις και χθες, Τετάρτη, η πορεία του ASX κινούνταν σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα της Τρίτης.
Αν και θα περίμενε κανείς ότι η Αυστραλία θα μπορούσε να αποτελέσει ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές, λόγω τις χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της απόστασής της από διάφορες επικίνδυνες χρηματοπιστωτικές ζώνες και ενώσεις (βλέπε Ευρωζώνη), εντούτοις το αυστραλιανό χρηματιστήριο αντέδρασε σπασμωδικά.
Ωστόσο, οι συντηρητικές κυβερνητικές φράξιες της Αυστραλίας και των ΗΠΑ μόνο λύπη φαίνεται να νιώθουναπέναντι στο ενδεχόμενο αυτό. Ο ευρωσκεπτικισμός, όπως ανέφερε τον περασμένο Μάρτιο, ο καθηγητής Πολιτικής και Διεθνώς Σχέσεων του Πανεπιστημίου Monash, Ben Wellings, υπάρχει σε μεγάλο βαθμό και στην Αυστραλία, αφού ο όρος «Ευρωπαϊκή Ένωση» συνδέεται με τις έννοιες της γραφειοκρατίας, του προστατευτισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος και τους κρατικισμού, έννοιες απωθητικές για τη συντηρητική κυβέρνηση της Καμπέρας.
Σε τέτοιο βαθμό που ο επικεφαλής της εκστρατείας εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. είχε τιμηθεί με τον τίτλο του επίτιμου Αυστραλού της Χρονιάς το 2014 και επί διακυβέρνησης Abbott.
Σε περίπτωση πάντως που οι Βρετανοί ψηφίσουν μαζικά υπέρ της εξόδου, θα υπάρξει μια μεγάλη περίοδος προετοιμασίας (δύο ετών) και προσαρμογής (περισσότερων ετών) στην νέα πραγματικότητα. Έτσι, αποτελεί έκπληξη η αναταραχή στις αγορές που φέρνει στον νου τις περσινές θρυλικές τελευταίες στιγμές της ελληνικής «διαπραγμάτευσης» και της παρολίγον ελληνικής εξόδου από την ευρωζώνη.
Το ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί και στις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές είναι το εξής: Επιθυμούμε την Αυστραλία του Συνασπισμού που είναι υπέρ μιας ανεξάρτητης από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς Μεγάλης Βρετανίας ή πιο κοντά στην φιλοευρωπαϊκή Αυστραλία των Εργατικών;
