Είναι ο άνθρωπος που από το 2013 έκανε τους αστέγους ορατούς μέσα από το πρώτο ελληνικό περιοδικό του δρόμου, δείχνοντας στην υπόλοιπη κοινωνία ότι πρόκειται πάνω απ’ όλα για άτομα με αξιοπρέπεια. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, ήταν και ο οικοδεσπότης του 20ού Διεθνούς Συνεδρίου Περιοδικών Δρόμου, το οποίο κατέγραψε ρεκόρ συμμετοχών απ’ όλο τον κόσμο.
Ο Χρήστος Αλεφάντης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αυστραλία. (Στη Μελβούρνη συγκεκριμένα). Στην Αυστραλία ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τα περιοδικά δρόμου και από εκείνα τα χρόνια γοητευόταν από την ιδέα να είναι ενεργά δίπλα στους ανθρώπους που δοκιμάζονται μέσα από τη δουλειά του, τη δημοσιογραφία. Στην Αυστραλία γνώρισε και τις ομάδες αστέγων, μια κοινωνική πρωτοβουλία που ξεκίνησαν το 2011 τα περιοδικά δρόμου. Απλά στην Ελλάδα έγινε κάπως ανάποδα: πρώτα η εθνική ποδοσφαιρική ομάδα αστέγων και μετά το περιοδικό.
Ένα Σαββατιάτικο πρωινό, την άνοιξη του 2005, όπως ο ίδιος θυμάται, διάβασε σε εφημερίδα για την εθνική ομάδα αστέγων της Αυστραλίας. «Εντυπωσιασμένος πήγα να δω από κοντά σε γήπεδο προαστίου της Μελβούρνης την προπόνηση της ομάδας. Εκεί είδα ανθρώπους ταλαιπωρημένους από την έλλειψη στέγης και δουλειάς, οι οποίοι φωτίζονταν και άλλαζε το πρόσωπό τους με το που κλωτσούσαν την μπάλα στο γήπεδο» λέει ο ίδιος. Λίγους μήνες μετά, ο Χρήστος Αλεφάντης ήρθε στην Ελλάδα.
Από το γραφείο του, στην περιοχή των Εξαρχείων, έβλεπε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο, από το παράθυρο του οποίου έβγαιναν κάθε πρωί τρεις άνθρωποι. Μάλιστα, φεύγοντας το «κλείδωναν» με ένα τούβλο. «Αναρωτιόμουν πού πάνε, πού τρώνε, πώς ζουν. Μερικές εβδομάδες αργότερα έγραψα για το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων και τότε μου ήρθε η ιδέα για τη δημιουργία της ελληνικής ομάδας».
Έτσι το 2007 γεννήθηκε η εθνική ομάδα αστέγων, η οποία έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο Κύπελλο της Κοπεγχάγης. Τα γκολ που έφαγε η ελληνική ομάδα ήταν αμέτρητα. Δεν είχε όμως καμία σημασία, αφού τα μέλη της έπαιζαν μπάλα όχι γιατί είναι καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά για να ενεργοποιηθούν κοινωνικά. «Από εκεί που ήταν αόρατοι στην πόλη τους γίνονταν πρωταγωνιστές στο γήπεδο, ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους που περνούσαν αυτά που περνούν κι εκείνοι».
Την ίδια χρονιά ήρθε σε επαφή και με το Διεθνές Δίκτυο Περιοδικών Δρόμου και λίγα χρόνια αργότερα ίδρυσε τη ΜΚΟ Διογένης -από τον άστεγο φιλόσοφο- που θα αναλάμβανε την έκδοση του περιοδικού. Μεσούσης της κρίσης, τον Μάρτιο του 2013 κυκλοφορεί στην Αθήνα η «Σχεδία», το πρώτο ελληνικό περιοδικό δρόμου, το οποίο μπορεί κάποιος να το αγοράσει μόνο από τα χέρια των πωλητών.
«Δεχόμαστε όσους έχουν ανάγκη. Το μόνο χαρτί που ζητάμε από τους υποψήφιους πωλητές είναι αυτό της μόνιμης παραμονής στη χώρα και να έχουν στοιχειώδη γνώση Ελληνικών για να τους βοηθήσει στην πώληση του περιοδικού. Φυσικά, τα χρόνια της κρίσης ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν ανάγκη πολλαπλασιάστηκε και σήμερα είμαστε το μόνο περιοδικό που έχει λίστα αναμονής για τους πωλητές του». Οι 10-12 πωλητές που ξεκίνησαν να μοιράζουν το περιοδικό τρία χρόνια μετά έφτασαν τους 180-200 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τις πωλήσεις σήμερα να είναι κοντά στις 30.000.
Από τη «Σχεδία» έχουν περάσει επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι, λογιστές, αρχιτέκτονες, ανειδίκευτοι εργάτες. Είναι άνθρωποι που ζουν στον δρόμο αλλά και άτομα που μένουν σε ξενώνες φιλοξενίας. Είναι άνθρωποι που φιλοξενούνται από οικογενειακά ή φιλικά πρόσωπα αλλά και εκείνοι που μένουν στο νοίκι, το οποίο έχουν απλήρωτο για μήνες και ζουν με τον τρόμο της έξωσης. Είναι άνθρωποι που ναι μεν ζουν στο δικό τους σπίτι, αλλά χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό. «Είναι άνθρωποι οι οποίοι μέχρι πρότινος είχαν τη δουλειά τους, την καθημερινότητά τους και ξαφνικά τα έχασαν. Με το που φορούν, όμως, το γιλέκο της “Σχεδίας” από αόρατοι γίνονται ορατοί. Δεν επαιτούν, εργάζονται. Ακόμη και μία καλημέρα, ένα χαμόγελο για τους πωλητές μας είναι σωτήρια».
Για την έκδοση του περιοδικού εργάζονται – εκτός από τον ίδιο στη θέση του διευθυντή σύνταξης – μια ομάδα από περίπου 30-40 δημοσιογράφους, σκιτσογράφους, φωτογράφους, οι οποίοι δουλεύουν εθελοντικά.
Μόλις προχθές ολοκληρώθηκε το 20ό Διεθνές Συνέδριο Περιοδικών Δρόμου, οικοδεσπότης του οποίου ήταν η «Σχεδία». Περισσότεροι από 120 άνθρωποι 59 περιοδικών δρόμου από 30 χώρες παγκοσμίως συμμετείχαν στις εκδηλώσεις – αριθμοί ρεκόρ. «Προτείνουμε λύσεις για την έλλειψη στέγης, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό».
Τον επόμενο μήνα, η Ελλάδα θα συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων στη Γλασκόβη για πρώτη φορά με δύο ομάδες, μία γυναικών και μία ανδρών. Η ελληνική ομάδα αστέγων μπορεί να συνεχίζει να δέχεται αρκετά γκολ, ωστόσο είναι η μοναδική που έχει κερδίσει δύο φορές το Κύπελλο του ευ αγωνίζεσθαι, «που στην πραγματικότητα αυτό έχει σημασία».
Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο κι όμως το σχέδιο για τη «Σχεδία» είναι να σταματήσει να βγαίνει. «Αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρχει πια πρόβλημα, άρα κι εμείς θα μπορούμε να βοηθήσουμε με άλλον τρόπο» λέει ο Χρήστος Αλεφάντης. Περισσότεροι από 30 πωλητές έφυγαν από τον δρόμο και κατάφεραν μέσα από την πώληση του περιοδικού να νοικιάσουν ένα μικρό σπίτι, ενώ αντίστοιχος είναι και ο αριθμός όσων κατάφεραν να βρουν κάποια άλλη δουλειά. «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δικαίωση όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κι αυτό γίνεται πραγματικότητα χάρη σε όσους αγοράζουν τη “Σχεδία”».