Μπορεί να διεξήγαγε μία προεκλογική εκστρατεία βασισμένη στην ιδέα της πολιτικής σταθερότητας, όμως, από ό,τι φαίνεται, ο ίδιος Malcolm Turnbull είναι ο άνθρωπος που οδήγησε την Αυστραλία σε μία περίοδο πολιτικής αστάθειας. Ενώ συνεχίζεται η καταμέτρηση, με τις επιστολικές ψήφους να μην έχουν ακόμη ενταχθεί στα αποτελέσματα, όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει αυτοδυναμία για κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα.
Τόσο ο Συνασπισμός, όσο και η αντιπολίτευση, φαίνεται να έχουν εξασφαλίσει από 67 έδρες, πέντε πηγαίνουν στα υπόλοιπα κόμματα (τους Πράσινους, το Nick Xenophon Team κ.ά.), ενώ 13 είναι ακόμη αμφίρροπες (μεταξύ αυτών η έδρα του Batman στη Βικτώρια, οι έδρες Capricornia, Forde, Dickson και Flynn στο Queensland, το Hindmarsh της Νότιας Αυστραλίας και το Cowan της Δυτικής Αυστραλίας).
Είναι ενδεικτικό του κλίματος το ότι, κατά τις δηλώσεις τους το βράδυ του Σαββάτου, ο μεν νικητής των εκλογών βρέθηκε να απολογείται για την πολιτική του, ενώ ο δεύτερος έβγαλε μία επινίκια ομιλία.
Κατά τ’ άλλα, το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της εκλογικής αναμέτρησης ήταν η στροφή των ψηφοφόρων σε «τρίτα» κόμματα (τους Πράσινους, το Nick Xenophon Team, άλλα μικρότερα κόμματα και ανεξάρτητους υποψηφίους), τόσο στην Βουλή των Αντιπροσώπων όσο και στην Γερουσία και οι επιπτώσεις αυτής της στροφής έγιναν αρκετά αισθητές, ιδιαίτερα στο κυβερνώντα συνασπισμό. Προς το παρόν, όλα είναι άδηλα, καθώς αύριο, Τρίτη, θα ξαναρχίσει η καταμέτρηση των ψήφων για την Βουλή των Αντιπροσώπων, από την οποία φαίνεται ότι εξαρτάται η ίδια η τύχη του Malcolm Turnbull.
ΒΓΗΚΑΝ ΤΑ ΜΑΧΑΙΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ TURNBULL
Εξίσου χαρακτηριστικό της «πύρρειας νίκης» που κατάφερε ο πρωθυπουργός είναι ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν υπήρξε ούτε κατ’ ελάχιστον όσο δυναμικός και επιθετικός όσο κατά την ομιλία του προς τους υποστηρικτές του κόμματός του, λίγο μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου.
Ο Malcolm Turnbull επέλεξε την συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να απαντήσει στην καμπάνια του Εργατικού Κόμματος και δη στους ισχυρισμούς περί ιδιωτικοποίησης του Medicare, λέγοντας ότι αυτό είναι «ένα από τα πιο συστηματικά και καλοπληρωμένα ψέμματα που έχουν ποτέ πουληθεί στην πολιτική της Αυστραλίας», ενώ υποσχέθηκε ότι ορισμένα από τα γραπτά μηνύματα που έφτασαν μέσω κινητού στους ψηφοφόρους, θα τεθούν υπό αστυνομική έρευνα. Καλώντας σε ενότητα για την αντιμετώπιση από κοινού των δημοσιονομικών προκλήσεων, ο πρωθυπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας, μόλις ολοκληρωθεί η καταμέτρηση, όμως όλα δείχνουν ότι στην καλύτερη των πιθανοτήτων, ο Συνασπισμός θα έχει 74 έδρες στην Βουλή των αντιπροσώπων, κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστεί την στήριξη κάποιων ανεξαρτήτων βουλευτών, προκειμένου να κυβερνήσει. Αυτό θέτει εν αμφιβόλω πολλές κοινοβουλευτικές διαδικασίες, όπως την επικύρωση του προϋπολογισμού που κατέθεσε η κυβέρνηση τον Μάιο, αλλά και την ίδια την αφορμή της διάλυσης της Βουλής, την εκ νέου θέσπιση Αυστραλιανής Επιτροπής Οικοδομικών και Κατασκευαστικών Υποθέσεων, με σκοπό την διερεύνηση παρατυπιών και παρανομιών από τα συνδικάτα του κατασκευαστικού τομέα.
Όπως διαμορφώνονται τώρα τα δεδομένα, αυτό δεν είναι πιθανό να συμβεί, παρά το ότι ο πρωθυπουργός υπερασπίστηκε την επιλογή ως «αναγκαιότητα», τονίζοντας ότι δεν επρόκειτο για κίνηση πολιτικής τακτικής. Αυτή, όμως, ήταν η πρώτη φορά, ύστερα από μια μακρά προεκλογική εβδομάδα που ο Malcolm Turnbull αναφέρθηκε στην αφορμή των πρόωρων εκλογών. Σε γενικές γραμμές, η εικόνα που παρουσίασε ο πρωθυπουργός απείχε πολύ από αυτήν του αστέρα που τον ανέδειξε στην πρωθυπουργία τον Σεπτέμβριο, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έδειξε ίχνος αυτοκριτικής για την απώλεια της δύναμης του κόμματός του.
Το εκλογικό αποτέλεσμα έδωσε την καλύτερη αφορμή στους εσωκομματικούς του αντιπάλους να τού επιτεθούν, λέγοντας ότι αποξένωσε τη συντηρητική βάση του Φιλελεύθερου Κόμματος με τις επιλογές του, ότι διεξήγαγε μία χλιαρή προεκλογική εκστρατεία, χωρίς τις αιχμές και την επιθετικότητα που απαιτείται και κυρίως ότι έκανε εξαγγελίες -όπως οι αλλαγές στην φορολόγηση του superannuation- που υπονόμευσαν το κόμμα. Ανάμεσα στις φωνές που κατηγορούν τον Malcolm Turnbull, υπονοώντας ότι οι μέρες του στην ηγεσία τελειώνουν, είναι ο Βουλευτής Cory Berardi, η πρώην διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του Tony Abbott, Peta Credlin, και ο ένθερμος οπαδός του πρώην πρωθυπουργού, πολιτικός σχολιαστής Andrew Bolt. Ήδη από το βράδυ των εκλογών ήταν σαφές ότι το κυβερνών κόμμα ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα, με τον υπουργό Οικονομικών, Scott Morrison, να καλλιεργεί ένα αρχηγικό προφίλ, κατά την συμμετοχή του στο πάνελ της εκλογικής βραδιάς του ABC.
Προς το παρόν όμως, καθώς δεν υπάρχει επισήμως σκέψη για αρχαιρεσίες στο Φιλελεύθερο Κόμμα, το ρεαλιστικά χειρότερο σενάριο για τον Malcolm Turnbull είναι αυτό που τον θέλει όμηρο των κυβερνητικών του εταίρων, του Εθνικού Κόμματος, υπό την ηγεσία του Barnaby Joyce, ο οποίος είναι μεταξύ των νικητών της ημέρας. Έχοντας εξασφαλίσει 19 έδρες, το Εθνικό Κόμμα μπορεί τώρα να χρησιμοποιήσει την δύναμή του για να διαπραγματευτεί εκ νέου τους όρους της κυβερνητικής συνεργασίας, αναγκάζοντας τους Φιλελεύθερους να κάνουν πολιτικές υποχωρήσεις προς το συντηρητικότερο.
ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ BILL SHORTEN
«Το Εργατικό Κόμμα επέστρεψε» δήλωσε θριαμβευτικά ο Bill Shorten, κατά την ομιλία του λίγο πριν τα μεσάνυχτα του Σαββάτου. «Επιχειρηματολογήσαμε για τα θετικά μας σχέδια, ενώ το Φιλελεύθερο κόμμα έχασε το διακύβευμα των εκλογών, τρία χρόνια μετά από την μεγάλη νίκη του», συμπλήρωσε, τονίζοντας¨»Το οικονομικό πρόγραμμα του κ. Turnbull, απορρίφθηκε από τον λαό της Αυστραλίας. Ό,τι κι αν συμβεί την επόμενη εβδομάδα, ο κ. Turnbull δεν θα είναι ποτέ σε θέση να ισχυριστεί ότι ο λαός της Αυστραλίας υιοθέτησε την ιδεολογική του ατζέντα και δεν θα μπορεί ποτέ να υποσχεθεί την σταθερότητα την οποία απέτυχε ολοκληρωτικά να προσφέρει απόψε».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει κάθε λόγο να αισθάνεται δικαιωμένος. Τρία χρόνια αφ’ ότου το κόμμα του υπέστη μία συντριπτική ήττα κι ενώ ο ίδιος πέρασε την θητεία του στο τιμόνι του κόμματος τελώντας υπό συνεχή αμφισβήτηση για τις ηγετικές του ικανότητες και την ίδια την δυναμική της προσωπικότητάς του, κατάφερε να οδηγήσει το κόμμα του στα πρόθυρα της νίκης, εναντίον μάλιστα ενός αντιπάλου που πολλοί θεωρούσαν ανίκητο. Το Εργατικό Κόμμα κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του κατά 3%, κερδίζοντας τουλάχιστον 12 έδρες, αλλά υπολείπεται αρκετά των 76 εδρών που απαιτούνται για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Αυτό σημαίνει ότι η πιθανότητα κυβέρνησης μειοψηφίας υπό τον Bill Shorten είναι εξαιρετικάο μικρή, όμως η θέση του στην ηγεσία του κόμματος είναι πιο σταθερή από ποτέ. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, το Εργατικό Κόμμα κερδίζει δύο έδρες στο Brisbane, τρεις στο Βόρειο Queensland, δύο στο Perth, τέσσερις στα περίχωρα της Νέας Νότιας Ουαλίας, μία στην Νότια Αυστραλία, δύο στο Σίδνεϊ και τρεις στην Τασμανία. Παραδόξως, η αντιπολίτευση απέτυχε να αυξήσει την δύναμή της στην Βικτώρια.
Παράλληλα, το κόμμα κατάφερε μία συμβολική νίκη, στέλνοντας στην Βουλή των Αντιπροσώπων την πρώτη Αυτόχθονα γυναίκα Βουλευτή, την Linda Burney, η οποία κέρδισε την έδρα του Barton, στα νότια προάστια του Σίδνεϊ. «Το φλερτ με τους Φιλελεύθερους έλαβε τέλος», δήλωσε η νεόκοπη βουλευτής, αναφερόμενη στην έδρα, την οποία κατείχε το Εργατικό Κόμμα από το 1983 μέχρι το 2013. «Σήμερα γράψαμε ιστορία στο Barton για λογαριασμό των Αμπορίτζιναλ και των γυναικών».
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ
Με ποσοστό που αγγίζει το 10%, οι Πράσινοι κατάφεραν να εδραιώσουν το status τους ως τρίτου κόμματος της Αυστραλίας, κυρίως δε ως εξ αριστερών απειλή προς το Εργατικό Κόμμα, παρά το ότι δεν κατάφεραν να κερδίσουν έδρες. Το κόμμα διεξήγαγε μία συνεπή προεκλογική εκστρατεία, με σαφές ιδεολογικό πρόσημο και προσήλωση σε μία προοδευτική ατζέντα, στριμώχνοντας την αντιπολίτευση σε ένα φλέγον ανθρωπιστικό ζήτημα, αυτό της μεταχείρισης των προσφύγων που είναι έγκλειστοι στα Κέντρα Κράτησης Μεταναστών, τα οποία ο αρχηγός των Πράσινων, Richard Di Natale, χαρακτήρισε «κολαστήρια».
Η κατάληξη της προεκλογικής εκστρατείας είδε τους Πράσινους να αυξάνουν τα ποσοστά τους σε πολλές περιφέρειες – κυρίως στο Wills και το Higgins, ενώ Adam Bandt κατάφερε με άνεση να διατηρήσει την έδρα της Μελβούρνης.
Την ίδια στιγμή, σε θρίλερ εξελίχθηκε ο αγώνας των Πράσινων να πάρουν την έδρα Batman, με την Alex Bathal να διεξάγει μία μάχη στήθος με στήθος με τον David Feeney του Εργατικού Κόμματος.
Ο Richard Di Natale έπλεξε το εγκώμιο της υποψήφιας για την έδρα στην ομιλία του, στην οποία εξάλλου έκανε μία επίθεση στον δικομματισμό, λέγοντας ότι είναι ώρα να σπάσει το «διπώλιο» και εξηγώντας ότι ο ρόλος του κόμματός του είναι να τα βάλει με το ‘Coles’ και το ‘Woolies’ της πολιτικής. Παρά το υψηλό φρόνημα και την αισιοδοξία, η δύναμη του Κόμματος στην Γερουσία δεν αναμένεται να αλλάξει, αν κι αυτό μένει να αποδειχθεί όταν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΑΜΕΝΟΙ
Όπως ήταν σαφές από την αρχή, το κυβερνών κόμμα μετρά τις μεγαλύτερες απώλειες σ’ αυτήν την αναμέτρηση. Οι μεγαλύτεροι χαμένοι ήταν ο Wyatt Roy και ο Jamie Briggs, οι οποίοι έχασαν τις έδρες τους στο Mayo (Νότια Αυστραλία) και το Longman (Queensland), αντιστοίχως, ενώ προβεβλημένα στελέχη της κυβέρνησης μετά βίας κατάφεραν να διατηρήσουν τις έδρες τους, όπως ο υπουργός Μετανάστευσης, Peter Dutton, που έχασε 5,38% της δύναμής του στο Dickson του Queensland και η υπουργός μικρών επιχειρήσεων, Kelly O’ Dwyer, που έλαβε 5,5% λιγότερες ψήφους στο Higgins της Βικτώριας, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός, Tony Abbott, κατάφερε να διατηρήσει την έδρα της Warringah στην Νέα Νότια Ουαλία, με τα ποσοστά του να πέφτουν κατά 9,4%.
Την ίδια πτώση παρουσίασε το ποσοστό του David Feeney, στην αμφίρροπη έδρα Batman της Βικτώριας, καταγράφοντας τη σημαντικότερη απώλεια για το Εργατικό Κόμμα.
Στους χαμένους συγκαταλέγεται και η ομογενής Sophie Mirabella, η οποία απέτυχε στην προσπάθειά της να ανακτήσει την έδρα του Indi, η οποία πηγαίνει στην ανεξάρτητη Cathy Mc Gowan.
ΣΤΗΝ ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΤΟ «ΚΛΕΙΔΙ» ΤΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Όποια κι αν είναι η εξέλιξη για τα δύο μεγάλα κόμματα και την πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης, το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη μέρα θα εξαρτηθεί από την σύνθεση της Γερουσίας.
Με τους Πράσινους να διατηρούν τη δύναμή τους (χάνοντας πιθανόν μία έδρα), το Nick Xenophon Team να διεκδικεί τρεις έδρες της Νότιας Αυστραλίας, την Jacqui Lambie στην Τασμανία, τον Derryn Hinch στη Βικτώρια, και την επάνοδο της Pauline Hanson στο Queensland (πιθανότατα και στη Νέα Νότια Ουαλία), η μελλοντική διακυβέρνηση της χώρας θα εξαρτηθεί από τις δυναμικές εξουσίας που θα διαμορφωθούν μεταξύ αυτών των αντίρροπων δυνάμεων.
