Ένα δωμάτιο δίπλα στο αστυνομικό τμήμα, κάποιες φορές ακόμη και μια σχολική τάξη. Ο κόσμος στέκεται έξω, περιμένοντας. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της υγρής εποχής στη Βόρεια Επικράτεια, περιμένουν έτσι, μέσα στη βροχή, για ώρες. Είναι θύματα οικογενειακής βίας, άνθρωποι «σπασμένοι» από τη βαρβαρότητα δικών τους ανθρώπων, ανθρώπων που ήθελαν να εμπιστευτούν, ανθρώπων που αγάπησαν και ακόμα αγαπούν, ανθρώπων που τους πρόδωσαν. Εκεί στον ίδιο χώρο με τα θύματα και οι δράστες. Όλοι περιμένουν τη σειρά τους και η ατμόσφαιρα βαριά!

Είναι το λεγόμενο «δικαστήριο της υπαίθρου» (bush court), αυτό. Έτσι το λένε, έτσι είναι τα δικαστήρια σε απομακρυσμένες περιοχές της Βόρειας Επικράτειας (Northern Territory).

Για μια νεαρή δικηγόρο από τη Μελβούρνη, την Κρίστι Τζορτζ, όμως, αυτή ήταν μια εντελώς διαφορετική εμπειρία από εκείνη που αναμενόταν να ζήσει την πρώτη μέρα στο δικαστήριο.

Το επέλεξε όμως. Ήταν το πάθος της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των παιδιών που την οδήγησε στο μακρινό βορρά της αχανούς ηπείρου.

Εργάστηκε εθελοντικά για λίγο καιρό σε ένα γραφείο Οικογενειακού Δικαίου και είδε την ασχήμια, την προδοσία, αλλά και τις ανάγκες και τα τραύματα των θυμάτων, γυναικών και παιδιών, από πρώτο χέρι. Και ήταν όλα αυτά που σφράγισαν το πάθος της να υποστηρίξει τα ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας.

Με αυτά τα κριτήρια, επέλεξε και την πρώτη δουλειά της στο North Australian Aboriginal Family Violence Services, στο Darwin. Η Κρίστι εργάστηκε με θύματα ενδοοικογενειακής βίας ιθαγενικής καταγωγής. Εκεί η Κρίστι τα είδε όλα…

Επιβιβάστηκε εκατοντάδες φορές σε μικρά αεροσκάφη προκειμένου να ταξιδέψει από το Darwin στις απομακρυσμένες κοινότητες του βορρά. Η δουλειά της ήταν να συναντήσει τους πελάτες της και να τους προσφέρει νομική βοήθεια και εκπροσώπηση στο δικαστήριο.

«Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση, ήταν η δύναμη των θυμάτων και πόσο ανθεκτικοί ήταν. Θύματα οικογενειακής βίας που ζούσαν μέσα στη φτώχεια, χτυπημένα από το ρατσισμό, με ελάχιστη ή ανύπαρκτη γνώση της αγγλικής γλώσσας. Και όμως δυνατοί άνθρωποι» λέει η Κρίστι.

Και δεν ήταν μόνο η βία εντός του οικογενειακού κύκλου, που βίωναν αυτοί οι άνθρωποι αλλά και εκτός αυτού.

Μια από τις κοινότητες που η Κρίστι επισκεπτόταν πιο συχνά από άλλες ήταν το Port Keats, ευρύτερα γνωστή ως Wadeye.

«Το Wadeye συστάθηκε ως κοινότητα από διαφορετικές οικογενειακές ομάδες που ζούσαν σε αυτήν την περιοχή, ομάδες που παραδοσιακά δεν θα έμεναν ποτέ μαζί σε ένα τόσο μικρό χώρο. Αυτή η συνένωση εκ του προχείρου ήταν και μία από τις βασικές αιτίες της βίας που επικρατούσε μεταξύ των μελών της κοινότητας Wadeye» εξηγεί η Κρίστι.

Tο North Australian Aboriginal Justice Agency (NAAJA) ήταν η άλλη υπηρεσία στην οποία εργαζόταν η Κρίστι. Ως δικηγόρος, δούλευε με γυναίκες και παιδιά, θύματα οικογενειακής βίας προσπαθώντας να προστατέψει τις πιο ευάλωτες νεαρές ιθαγενείς γυναίκες και τα παιδιά τους.

Η Κρίστι γνώριζε τις στατιστικές. Οι ιθαγενείς έχουν δύο έως πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες σε σχέση με τον γενικότερο πληθυσμό, να βιώσουν βία ως επιζώντες ή δράστες της, ενώ οι αυτόχθονες γυναίκες έχουν 35 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν λόγω επιθέσεων που σχετίζονται με οικογενειακή βία. Είχε ακούσει για την έλλειψη σωστών υπηρεσιών, για τις λίστες αναμονής που έμπαιναν θύματα και δράστες έως ότου δεχθούν τις συμβουλές και τη στήριξη των ειδικών. Δουλεύοντας, όμως, εκεί, τα είδε από πρώτο χέρι.

«Σ’ αυτές τις περιοχές δεν υπάρχουν σύμβουλοι. Τις επισκέπτονται μια φορά το μήνα. Τα μέλη αυτών των κοινοτήτων δεν έχουν τα μέσα να ταξιδέψουν στο Darwin για να ζητήσουν βοήθεια. Οι πτήσεις είναι ακριβές, η ανεργία τεράστια και κατά τη διάρκεια της υγρής εποχής οι δρόμοι κλείνουν και είναι αδύνατο να οδηγήσει κανείς. Υπάρχει, επίσης, έλλειψη προσιτής στέγης καθώς και ένας χρόνιος συνωστισμός στα σπίτια – μερικές φορές έως και 20 ενήλικα άτομα ζουν σε ένα σπίτι τριών υπνοδωματίων. Λόγω της ανεργίας, οι άνθρωποι δεν έχουν με τι να ασχοληθούν και κατά τη γνώμη μου, είναι τότε που εμφανίζονται τα προβλήματα κατάχρησης ναρκωτικών και αλκοόλ» εξηγεί η Κρίστι.

Για να κάνει, όμως, τη ζωή αυτών των θυμάτων καλύτερη, δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο αυτά τα «κοινωνικά και γραφειοκρατικά» εμπόδια αλλά και τα πολιτισμικά.

«Το παραδοσιακό δίκαιο των Αβορίγινων είναι ισχυρό σε αυτές τις απομονωμένες παραδοσιακές κοινότητες, και η έννοια του «δίκαιου των λευκών» τους είναι εντελώς ξένη.

Όταν συναντώ τους πελάτες μου για πρώτη φορά, το πρώτο πράγμα που τους εξηγώ είναι η έννοια της λέξης δικηγόρος. Όταν συναντώ μια ιθαγενή μητέρα θύμα οικογενειακής βίας, γι’ αυτήν είναι συνήθως, η πρώτη φορά που βλέπει δικηγόρο στη ζωή της, η πρώτη φορά που μαθαίνει ποια είναι η δουλειά του και τι μπορεί να της προσφέρει. Είναι η πρώτη φορά που θα ακούσει για τις αρχές που καθορίζουν τη σχέση ενός δικηγόρου με τον πελάτη του, όπως το απόρρητο ή ότι ο δικηγόρος ενεργεί σύμφωνα με τις οδηγίες του πελάτη. Στην αρχή, οι περισσότερες δεν με εμπιστεύονταν εφόσον δεν ήμουν μια απ’ αυτές. Από τη στιγμή που αυτό ξεπεράστηκε οι πελάτες μου ήταν οι καλύτεροι πελάτες που είχα ποτέ. Ζεστοί και φιλόξενοι άνθρωποι, με τους οποίους ήταν εύκολο να συνεργαστώ».

Η δουλειά της ήταν δύσκολη, αλλά πολύ σύντομα ανακάλυψε έναν «απρόσμενο» σύμμαχο σ’ αυτή. «Πιστεύω ότι οι ομοιότητες μεταξύ Ελλήνων και Αβορίγινων με έδεσαν με τις κοινότητες ιθαγενών αρκετά γρήγορα και με έκαναν να αισθάνομαι πιο άνετα. Όπως και οι Έλληνες, οι ιθαγενείς εκτιμούν ιδιαίτερα τις οικογενειακές σχέσεις, έχουν μεγάλες οικογένειες, και μοιράζονται τη φροντίδα των παιδιών τους».

ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ

Τα όσα η εκπομπή «Four Corners» του ABC έφερε στο φως, ότι συνέβαιναν στο Κέντρο Κράτησης Ανηλίκων στο Don Dale, οι υπηρεσίες όπως αυτές στις οποίες εγαζόταν η Κρίστι τα είχαν καταλάβει. Ίσως να μη γνώριζαν λεπτομέρειες, να μην είχαν όλες τις αποδείξεις, αλλά ήξεραν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.

Εδώ και αρκετό καιρό, ο πρώην εργοδότης της Κρίστι, The North Australian Aboriginal Justice Agency, ασκούσε πίεση στο να γίνουν σημαντικές αλλαγές στο Don Dale και ζητούσε από την κυβέρνηση της Βόρειας Επικράτειας να κάνει περισσότερα για τους νέους ιθαγενείς κρατούμενους.

«Είναι θετική εξέλιξη η Βασιλική Επιτροπή, αλλά τόσο η τοπική όσο και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πρέπει να διαβουλευτούν με τις κοινότητες των ιθαγενών. Οι κυβερνήσεις στο παρελθόν δεν είχαν ακολουθήσει σωστά το δρόμο του διαλόγου και γι’ αυτό απέτυχαν» λέει η Κρίστι.

Αυτή τη στιγμή το ποσοστό των παιδιών ιθαγενών στα κέντρα κράτησης της Βόρειας Επικράτειας είναι υψηλότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη Πολιτεία ή Επικράτεια της Αυστραλίας – το 97% των παιδιών που κρατούνται είναι Αβορίγινες, ενώ το ποσοστό νέων που κρατούνται στη συγκεκριμένη Πολιτεία είναι έξι φορές μεγαλύτερο από τον εθνικό μέσο όρο.

Η Κρίστι εν μέρει αποδίδει το γεγονός στους νόμους της Πολιτείας.

«Υπάρχουν νόμοι που στέλνουν ανθρώπους στη φυλακή γρηγορότερα. Τα ποσοστά φυλάκισης είναι υψηλότερα για τους ιθαγενείς κατοίκους σ’ ολόκληρη την Αυστραλία, αλλά στη Βόρεια Επικράτεια η κατάσταση χειροτερεύει εξαιτίας αυτών των νόμων».

ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΣ ΜΑΖΙ

Μεταξύ άλλων, η Κρίστι εργάστηκε για λίγο και σε μια συμβουλευτική ομάδα που είχε αναλάβει να προτείνει στην κυβέρνηση στρατηγικές για να μειωθεί η οικογενειακή βία στην περιοχή.

«Αν δεν κατανοήσουμε το διαγενειακό τραύμα -το τραύμα που έχει περάσει μέσα από τις οικογένειες για γενιές-, δεν μπορούμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά αυτές τις κοινότητες.

Οι λόγοι που συμβάλλουν στα υψηλά ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας που βιώνουν οι ιθαγενείς στην Αυστραλία είναι σύνθετοι. Είναι ένας συνδυασμός ιστορικών και σύγχρονων καταστάσεων που ξεκινούν από την αποικιοκρατία και τη στέρηση της γης τους, τις «κλεμμένες γενιές» και την απώλεια του πολιτισμού τους. Σήμερα πάνω σ’ αυτή την τραυματική ιστορική εμπειρία έχουν προστεθεί η έλλειψη απασχόλησης, τα προβλήματα υγείας, η κατάχρηση ναρκωτικών και αλκοόλ, η έλλειψη δημόσιας στέγασης ή οικονομικά προσιτής στέγασης, η έλλειψη πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες υγείας, ο άμεσος και έμμεσος ρατσισμός που βιώνουν, η φτώχεια και τα υψηλά ποσοστά φυλάκισης. Εν τω μεταξύ, η κατάχρηση ναρκωτικών και αλκοόλ δημιουργεί προβλήματα στην ψυχική υγεία και οι υπηρεσίες στήριξης για την αντιμετώπισή τους δεν είναι άμεσα διαθέσιμες. Πρόκειται για ένα περίπλοκο πρόβλημα και νομίζω ότι πρέπει να κοιτάξουμε το τι έχουν βιώσει οι Αβορίγινες στο παρελθόν για να καταλάβουμε γιατί υπάρχουν αυτά τα προβλήματα σήμερα. Οι ιθαγενείς έχουν μια πολύ ισχυρή σχέση με τη γη τους. Ο εκτοπισμός τους απ’ αυτή είχε τραγικές συνέπειες. Ανάλογα με το σε ποια φυλή ή οικογενειακή ομάδα ανήκεις, υπάρχει και ένας παραδοσιακός χορός ή τελετή που είναι συγκεκριμένη για το γένος σου – και αυτό είναι πολύ σημαντικό για τους ιθαγενείς. Το να μην ξέρεις ποιοι ήταν οι παππούδες σου και να προσπαθείς να καταλάβεις από πού ήρθες, δημιουργεί ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν χαμένοι» αναφέρει η Κρίστι.

ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η Κρίστι δεν εργάζεται πλέον στη Βόρεια Επικράτεια. Μετά από τρία χρόνια εκεί, επέστρεψε στη Βικτώρια, στο Bendigo, και τώρα προσφέρει νομική στήριξη στον τομέα της προστασίας των παιδιών στο Loddon Campaspe Community Legal Service.

Η υπηρεσία παρέχει νομικές συμβουλές και υπηρεσίες αντιπροσώπευσης σε πολίτες που έχουν οικονομικά προβλήματα.

«Είναι μια προκλητική δουλειά – οι πελάτες μου συχνά βιώνουν μια σειρά από δυσκολίες, όπως προβλήματα ψυχικής υγείας, αναπηρίες, προβλήματα με ναρκωτικά και κατάχρησης αλκοόλ, οικογενειακή βία ή έλλειψη στέγης. Είναι ένα απίστευτο συναίσθημα αυτό που νιώθω όταν διαπιστώνω ότι βελτιώνω τη ζωή τους».

Πιστεύει ότι η στήριξη, αλλά και τα κονδύλια που διαθέτει η Πολιτεία της Βικτώριας σε αντίθεση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, που συνεχίζει τις περικοπές ακόμα και στον τομέα υπηρεσιών νομικής εκπροσώπησης και στήριξης, δημιουργούν μία πολύ καλύτερη προοπτική για το μέλλον των ιθαγενών στην Πολιτεία που τώρα εργάζεται.

«Δίνεται έμφαση στην πρόληψη και όχι στην καταστολή – κάτι που δεν συνέβαινε στη Βόρεια Επικράτεια» αναφέρει, προσθέτοντας: «Το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε, ως μη ιθαγενείς, είναι να μιλήσουμε με τους ιθαγενείς για το τι θέλουν για την κοινότητά τους, ποια στήριξη χρειάζονται, ποια πιστεύουν ότι είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Πρέπει να έχουμε έναν ανοιχτό διάλογο αν θέλουμε να δούμε μια πραγματική αλλαγή σε αυτή τη χώρα. Αυτή είναι η χώρα τους, κάθε μέρα απολαμβάνουμε την γη των Αβορίγινων, και νομίζω ότι αυτό πρέπει να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας καθημερινώς».