Καθώς κοντεύει η έλευση του Σεπτέμβρη, ο Σύλλογος Μελέτης Ελληνισμού Μικράς Ασίας (The Asia Minor Greek Historical Society) και οι απόγονοι Μικρασιατών στο Κουίνσλαντ ενθυμούνται τους προγόνους τους, εκείνους που διώχθηκαν με την Καταστροφή του 1922 και ήρθαν στην άλλη άκρη του κόσμου για να δημιουργήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

Εκείνα τα χρόνια, μετά το 1922, ένας ήταν πάντα ο άνθρωπος αυτός που βοηθούσε όσους Μικρασιάτες βρέθηκαν στη γειτονιά του West End του Brisbane. Ήταν η Μαρία Τσολάκα αυτή που τους περίμενε, τους μαγείρευε, τους έραβε και έκανε τα πάντα για να βοηθήσει τους νέους πρόσφυγες. Γι’ αυτό και την ονόμασαν χαϊδευτικά Καλομάνα.

Με βάση όλα αυτά, η ετήσια διάλεξη για την Καλομάνα, στη μνήμη της Μαρίας Τσολάκα, θα δοθεί σήμερα στην Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Αγίου Γεωργίου (Greek Orthodox Community of Saint George Respite Centre) από την Δέσποινα Δράκου, συγγραφέα του βιβλίου «The 90 year commemoration of the 1922 Catastrophe of Smyrna, Asia Minor».

Η σχέση της Δέσποινας Δράκου με την Καλομάνα είναι ακόμα πιο ευρύτερη, εφόσον ο πατέρας της ήταν ανιψιός της Μαρίας Τσολάκα.

Με θέμα «Ένα βήμα πίσω στο χρόνο – ταξίδι σε μια καινούργια αρχή» η Δέσποινα Δράκου θα μιλήσει για την ιστορία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που εγκαταστάθηκαν στο West End στις αρχές του 20ού αιώνα, ενσωματωμένοι με επιτυχία τόσο στην ελληνική παροικία της περιοχής όσο και στην ευρύτερη αυστραλιανή κοινωνία.

«Φέτος η διάλεξη θα επικεντρωθεί συγκεκριμένα στην περίοδο 1920-1930, όταν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας εγκαταστάθηκαν μέσα και γύρω από το West End. Είναι ένα βήμα πίσω στο χρόνο, ανακεφαλαιώνοντας την ιστορία, ό,τι έχει σχέση με τις οικογένειες αυτές, που έκαναν το West End και τo Brisbane σπίτι τους, δημιούργησαν οικογένειες και πέτυχαν πάρα πολλά, κατά την εγκατάστασή τους στην Αυστραλία, μετά την Καταστροφή» λέει η πρόεδρος του Συλλόγου, Marina Campbell, στο «Νέο Κόσμο».

Υπήρχαν Έλληνες που ήρθαν στις αρχές του 1900 και εγκαταστάθηκαν γύρω από το Νότιο Brisbane. Όμως, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, δυο χιλιάδες πρόσφυγες έφθασαν στην Αυστραλία και εγκαταστάθηκαν, επίσης, στο West End.

«Πολλοί από τους άνδρες ταξίδευαν στο εξωτερικό για εργασία, για να εξοικονομήσουν χρήματα ώστε να μπορούν να πληρώσουν το ταξίδι για τα υπόλοιπα μέλη των οικογενειών τους, και έτσι συναντιόνταν με τις οικογένειές τους ύστερα από μήνες ή χρόνια, στο Brisbane».

Οι πρόσφυγες αυτοί προέρχονταν, κυρίως, από τα Αλάτσατα, πάλαι ποτέ ελληνική πόλη της Μικράς Ασίας, όπου σε μια επιτυχημένη οικογένεια γεννήθηκε και μεγάλωσε η ίδια η Καλομάνα. Έτσι και το West End πήρε το όνομα «Μικρά Αλάτσατα».

«Πήγαιναν όπου υπήρχαν καλύτερες ευκαιρίες, για μια όσο το δυνατόν καλύτερη διαβίωση και επιπλέον να είναι σε θέση να φέρουν τις οικογένειές τους εδώ. Πολλοί από αυτούς πήγαν πιο βόρεια στο Κουίνσλαντ, όπου ακόμη και πριν από την Καταστροφή είχαν εγκατασταθεί πολλοί Έλληνες μετανάστες. Για ορισμένους το Brisbane ήταν μια ενδιάμεση στάση προτού να επεκταθούν σε άλλες περιοχές.

Μετά από λίγο επέστρεφαν στην πόλη – κάποιοι με σκοπό να προσπαθήσουν να μορφώσουν τα παιδιά τους, ενώ άλλοι προτιμούσαν να μείνουν στην επαρχία, ανάλογα με τις ικανότητες και προτιμήσεις τους» λέει η κ. Campbell.

Την Καλομάνα και την ανιδιοτελή της αφοσίωση προς τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας οι απόγονοί τους την ενθυμούνται κάθε χρόνο.

«Ήταν πολύ τρυφερός άνθρωπος, που βοήθησε πολλούς πρόσφυγες να εγκατασταθούν στο νέο περιβάλλον, βοηθώντας τους στο μαγείρεμα, το ράψιμο, έκανε ό,τι μπορούσε.

Εκείνες τις ημέρες δεν υπήρχε κυβερνητική βοήθεια για τους νέους μετανάστες. Πολλοί από αυτούς πέρασαν πολύ δύσκολα, δεν γνώριζαν τη γλώσσα, δυσκολεύονταν να εγκατασταθούν. Η Καλομάνα τους βοηθούσε να εξοικειωθούν με το καινούργιο περιβάλλον, να γνωρίσουν άλλα άτομα και οικογένειες που είχαν παρόμοιες ιστορίες στη ζωή τους, που είχαν χάσει τους κοντινούς τους το 1922 στη Μικρά Ασία. Αυτό τους έδενε, αισθάνονταν πιο ασφαλείς ως μέλη πλέον της ευρύτερης κοινότητας που είχε υποστεί τα ίδια τραύματα και στο πλαίσιο της οποίας ο ένας ήταν σε θέση να βοηθήσει τον άλλον, να εγκλιματιστούν και να αναπτυχθούν.

Επειδή η ελληνική μικρασιατική κοινότητα στο West End ήταν μικρή, όλοι γνώριζαν την Καλομάνα και την αγαπούσαν» εξηγεί η πρόεδρος.

Από τις γενιές που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στις δεκαετίες του 1920 και 1930, οι πρώτες γενιές των αυστραλογεννημένων Ελλήνων του West End, από τις οποίες κάποιοι είναι ακόμη στη ζωή, την θυμούνται.

Οι άλλοι, οι γενιές που ήρθαν μετά, έχουν αναπτύξει ενδιαφέρον για την γενεαλογία, και για όλα όσα έγιναν στο παρελθόν. Με αυτόν τον τρόπο περιγράφει η κ. Campbell το ενδιαφέρον που υπάρχει στην κοινότητα για τις ετήσιες διαλέξεις του Συλλόγου.

«Είναι ωραίο που μας δίνεται αυτή η ευκαιρία να περπατήσουμε στα σοκάκια του παρελθόντος και να ξαναζήσουμε αυτές τις ημέρες με αυτήν τη διάλεξη, κάτι που επίσης βοηθά και στο να μην ξεχαστεί η τραγωδία σε βάρος του μικρασιατικού ελληνισμού».

*Η διάλεξη έγινε το Σάββατο, 27 Αυγούστου, στο Greek Orthodox Community of St. George Respite Centre, Besant Street, South Brisbane