Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο δραστικών αλλαγών και ανακατατάξεων στα πανεπιστήμια και οι τάσεις αυτές, όχι μόνο αφορούν τη γλώσσα μας, αλλά την απειλούν άμεσα.
Το “χάσιμο του τρένου”, για το οποίο, μας προειδοποιεί η Μαρία Ηροδότου -στην υπηρεσία της προώθησης και διατήρησης της γλώσσας μας επί τέσσερις δεκαετίες τώρα- αποτελεί ορατό κίνδυνο και δεν έχουμε λόγους να το αμφισβητούμε.
Εξάλλου, η προειδοποίηση έρχεται από άνθρωπο που έχει ζήσει άμεσα όλη την κλίμακα των δραστικών αλλαγών που είχαν ως αποτέλεσμα την κατάργηση των Τμημάτων Νεοελληνικών, την απόλυση συναδέλφων της, την κατάργηση Προγραμμάτων – αφήνοντας μόνο αυτό που συντονίζει η ίδια σήμερα και είναι το μοναδικό πλήρες Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών στη Βικτώρια.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει και το ίδιο υποστεί συρρίκνωση τα τελευταία πέντε χρόνια.
Ας δούμε, όμως, τι προσφέρει.
Προπτυχιακά μαθήματα, Major στα Ελληνικά, Honours και μεταπτυχιακά (Masters, PhD). Προσφέρει, επίσης, μαθήματα στην Ελληνική και στην Αγγλική.
Το Πρόγραμμα έχει υποστεί σημαντική συρρίκνωση, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στο σημείο που η συντονίστριά του, Μαρία Ηροδότου, να λέει χαρακτηριστικά ότι “αν συρρικνωθεί περισσότερο, χάσαμε το τρένο”.
Το εύλογο ερώτημα, είναι “γιατί συρρικνώθηκε”;
“To Πρόγραμμα έχει διαγράψει μια πορεία 34 χρόνων. Η συρρίκνωσή του οφείλεται στις περικοπές της κυβέρνησης στα πανεπιστήμια που είχαν ως αποτέλεσμα την εφαρμογή συνεχών αναδιαρθρώσεων κατά τα τελευταία δέκα χρόνια. Οι αναδιαρθρώσεις έπληξαν, κυρίως, τις Ανθρωπιστικές Σπουδές, συμπεριλαμβανομένων και των Προγραμμάτων Γλωσσών.
Το προσωπικό του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών μειώθηκε με απολύσεις και μη ανανέωση θέσεων που κατείχαν άτομα που αφυπηρετούσαν. Έτσι κατέληξε να είναι στελεχωμένο με ένα μόνο μόνιμο μέλος. Με τη μείωση του προσωπικού μειώθηκαν και ολόκληροι κύκλοι μαθημάτων”.
Η Δρ Μαρία Ηροδότου είναι από τα ιδρυτικά μέλη του Προγράμματος με συνεχή διδασκαλία μέχρι σήμερα, σε διάφορα πανεπιστήμια της Μελβούρνης, 40 χρόνια. Τα τελευταία δέκα χρόνια είναι συντονίστρια του Προγράμματος, έχοντας όλη τη διδακτική και διοικητική ευθύνη της λειτουργίας του.
Κατάφερε να διατηρήσει το Πρόγραμμα κάτω από αντίξοες συνθήκες, με σκληρή και ποιοτική δουλειά. Οι συνεχείς αξιολογήσεις από το Πανεπιστήμιο δείχνουν ότι τα μαθήματα Ελληνικών είναι από τα καλύτερα ποιοτικά σε όλη τη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών (Faculty of Humanities).
Διδάσκει όλα τα μαθήματα με τρία άλλα άτομα που είναι ωρομίσθιοι.
Η πρόσληψή τους, υπογραμμίζει, οφείλεται στη δωρεά του ομογενή Αναστάσιου Βασιλογιάννη.
Είναι η μόνη μόνιμη -με το παλαιό σύστημα- και αν αποφασίσει αύριο να αφυπηρετήσει, δεν πρόκειται, λέει, να αντικατασταθεί. Δεν θα το επιχειρήσει, εντούτοις, δηλώνει, αν δεν βεβαιωθεί ότι αντικαθίσταται από κάποιον με τους ίδιους όρους.
Η ανασφάλεια, φανερή, όσο και η ανάγκη να “γίνει κάτι πριν είναι αργά”.
Ας μας πει η ίδια που ζει την κατάσταση και αναπνέει τον αέρα των αλλαγών.
“Βασικά, πιστεύω ότι τα μαθήματα γλώσσας -που είναι και ο πυρήνας του Προγράμματος- πρέπει να ενισχυθούν και να πλαισιωθούν με διατμηματικά μαθήματα που να ενδιαφέρουν φοιτητές και άλλων Προγραμμάτων.
Για να επιτευχθεί, όμως, αυτό, απαιτείται η στήριξη της παροικίας ώστε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών να είναι ανεξάρτητο οικονομικά και να μην κινδυνεύει από τις συνεχείς περικοπές. Αυτό θα βοηθήσει επίσης την ανάπτυξή του”.
ΑΠΑΙΤΕΙ ΓΕΡΑ ΘΕΜΕΛΙΑ
Εκείνο το οποίο δεν πρέπει να μας διαφεύγει, είναι ότι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μεγάλων αλλαγών.
Εδώ να υπογραμμίσουμε ότι Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την παροικία, στις άλλες Πολιτείες είναι στο Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ, το Πανεπιστήμιο Maquarie και το Πανεπιστήμιο Flinders.
Αυτό σημαίνει ότι η παροικία της Μελβούρνης, με την αριθμητική της υπεροχή, αν μη τι άλλο, θα μπορούσε να εξασφαλίσει, όχι μόνο την επιβίωση του Προγράμματος, όπως είναι σήμερα, αλλά και την ανάπτυξή του. Την προσαρμογή του στις εξελίξεις των καιρών και τη στήριξή του σε γερά θεμέλια, ώστε να μην κινδυνεύει από το γενικό κλίμα των περικοπών που το απειλούν, όχι απλώς με περαιτέρω συρρίκνωση, αλλά με την εξαφάνισή του.
Προς το παρόν, έχουμε την ευλογία να έχουμε εκεί κάποιο ευσυνείδητο άτομο που “φυλάει Θερμοπύλες”. Θα ήταν, εντούτοις λάθος, την αφοσίωσή της αυτή στο στόχο, να την παίρνουμε ως δεδομένη. Να μην την αφήσουμε κυρίως να αισθανθεί ότι ο “υπέρ πάντων αγών” δεν μας αφορά.
Σήμερα παρακολουθούν το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών 100 φοιτητές, το 50% από τους οποίους δεν είναι ελληνικής καταγωγής. Υπάρχει προοπτική, αν εξασφαλιστεί η απαραίτητη οικονομική στήριξη από την παροικία της Μελβούρνης, το Πρόγραμμα να αναπτυχθεί και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα μ’ έναν δυναμικότερο και περισσότερο διεκδικητικό τρόπο. Το “κλειδί” είναι να μπορεί να σταθεί οικονομικά στα πόδια του, χωρίς να έχει ανάγκη από τα δεκανίκια του Πανεπιστημίου.
Τότε, όχι μόνο δεν θα κινδυνεύσει, αλλά θα σταθεροποιηθεί και θα επεκταθεί.
Κατά τη γνώμη μας, υπάρχει η δυνατότητα ο στόχος αυτός να επιτευχθεί.
Εκείνο που απαιτείται είναι μελετημένες και συγκεκριμένες κινήσεις από άτομα τα οποία έχουν διασυνδέσεις στον παροικιακό κορμό και γνωρίζουν πλήρως το αντικείμενο.
Το ότι είναι ανεπίτρεπτο να “χάσουμε το τραίνο” γιατί αμελήσαμε να είμαστε εγκαίρως στο σταθμό, είναι αυτονόητο.
Με την ευκαιρία, θα πρέπει να πούμε ότι ο Σύνδεσμος Νεοελληνικών Σπουδών Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας διοργανώνει το 13ο Διετές Συνέδριο στο Πανεπιστήμιο La Trobe, στο διάστημα 1-4 Δεκεμβρίου. Τίτλος του εν λόγω συνεδρίου είναι “Nεοελληνικές Σπουδές στο Μεταίχμιο: Γλώσσα, Πολιτισμός και Παιδαγωγία στην Εποχή Ανακατατάξεων και Καινοτομίας”.
Στην ανακοίνωση υπενθυμίζεται ότι “ο πρωθυπουργός της χώρας Malcolm Turnbull, καλωσορίζοντας τη νέα εποχή ανακατατάξεων και καινοτομίας, δήλωσε ότι, ως χώρα, βρισκόμαστε στην πιο συναρπαστική εποχή της ιστορίας, με την ευκαιρία να δημιουργήσουμε τις πιο εντυπωσιακές στιγμές της”.
Το ενδιαφέρον για συμμετοχή, πληροφορούμαστε, είναι ζωηρό από όλη την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ευρώπη, την Ελλάδα, την Κύπρο και την Κίνα.
Το Συνέδριο, θα πρέπει να δώσει το έναυσμα για κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων και συγκρότηση προγράμματος που θα φέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
