Δύο εβδομάδες μετά την αμφιλεγόμενη πρόταση νόμου, που προβλέπει την άρνηση εισόδου στη χώρα για όλους τους αιτούντες άσυλο, είτε πρόκειται για πρόσφυγες είτε για οικονομικούς μετανάστες χωρίς έγγραφα, η κυβέρνηση του Malcolm Turnbull προέβη σε μία ακόμη ανακοίνωση, αυτήν της σύναψης συμφωνίας με τις ΗΠΑ, για τη μετεγκατάσταση όσων βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένοι στο Ναουρού και το Μάνους, της Παπούα Νέας Γουινέας.
Την ανακοίνωση έκανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, χθες το πρωί στην Καμπέρα, έχοντας στο πλευρό του τον υπουργό Μετανάστευσης και Προστασίας Συνόρων, Peter Dutton.
Η κυβέρνηση έχει περάσει τους τελευταίους μήνες σε διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, του Καναδά, της Μαλαισίας και της Νέας Ζηλανδίας, σε μία προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, με το βλέμμα στην παύση της λειτουργίας των κέντρων κράτησης μεταναστών, τα οποία αποτελούν μια ανοιχτή πληγή για την Αυστραλία κι έχουν αμαυρώσει την διεθνή της εικόνα, βάζοντας την χώρα στο στόχαστρο των ανθρωπιστικών οργανώσεων που καταδικάζουν την πρακτική, σημειώνοντας ότι πρόκειται για στρατόπεδα συγκέντρωσης, στα οποία η βία, η σωματική, ψυχική και σεξουαλική κακοποίηση (ακόμη και ανηλίκων) είναι στην ημερήσια διάταξη.
Αυτήν την στιγμή υπάρχουν 396 κρατούμενοι στο στρατόπεδο του Ναουρού και 873 στο νησί Μάνους της Παπούα Νέας Γουινέας, οι οποίοι θα βρεθούν τώρα αντιμέτωποι με τρεις επιλογές: να επιστρέψουν στην χώρα τους, να παραμείνουν στο Ναουρού για είκοσι χρόνια (προς το παρόν, η άδεια παραμονής είναι δεκαετής) ή να μετεγκατασταθούν σε τρίτη χώρα.
Στην χθεσινή ανακοίνωση, ο πρωθυπουργός επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει συμφωνήσει να υποδεχθεί ορισμένους από αυτούς, χωρίς να προχωρήσει σε λεπτομέρειες για τον ακριβή αριθμό ή το χρονοδιάγραμμα, τόνισε ωστόσο ότι τις επόμενες ημέρες θα επισκεφθούν την Αυστραλία Αμερικανοί αξιωματούχοι για να προχωρήσουν στην εκπόνηση του σχεδίου. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για μία συμφωνία διαρκείας, αλλά για την μετεγκατάσταση συγκεκριμένων μεταναστών που βρίσκονται ήδη στα κέντρα κράτησης, με προτεραιότητα στα παιδιά, τις γυναίκες και τις οικογένειες.
Σημειωτέον ότι τον Σεπτέμβριο ο Malcolm Turnbull ανακοίνωσε ότι η Αυστραλία θα συμπεριλάβει στους 18.750 πρόσφυγες που υποδέχεται ετησίως ικανό αριθμό από την Κεντρική Αμερική, κάτι που εικάζεται ότι έπαιξε ρόλο στην συμφωνία με τις ΗΠΑ, παρ’ ότι επισήμως διαψεύδεται, γι’ αυτό και η κυβέρνηση είναι αισιόδοξη ότι θα προχωρήσει, παρά την εκλογή του Donald Trump στην προεδρία. Αυτή η εξέλιξη πάντως, οδήγησε την κυβέρνηση στην επίσπευση των διαπραγματεύσεων, πριν την λήξη της θητείας του Barack Obama.
ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Από την αυστραλιανή πλευρά, βασική πηγή ανησυχίας γι’ αυτήν την συμφωνία είναι ότι μπορεί να επιτρέψει στους διακινητές μεταναστών να αναθαρρήσουν και να ξεκινήσουν εκ νέου να μεταφέρουν πλοία με μετανάστες μέσω Ινδονησίας.
Για τον ίδιο λόγο, η Αυστραλία αρνείται επανειλημμένα την σταθερή πρόταση της Νέας Ζηλανδίας να υποδεχθεί στο έδαφός της 150 πρόσφυγες. Αυτό είναι και το σκεπτικό που οδήγησε την κυβέρνηση στην πρόταση νόμου για άρνηση παραχώρησης ακόμη και τουριστικής άδειας παραμονής εφ’ όρου ζωής σε όσους έχουν επιχειρήσει από το 2013 να εισέλθουν στην χώρα διά θαλάσσης, χωρίς να ακολουθήσουν την τυπική διαδικασία. Η εφαρμογή αυτού του μέτρου δεν αποτελεί προϋπόθεση για την συμφωνία με τις ΗΠΑ, όπως τονίζουν και οι δύο πλευρές, λέγοντας ότι αυτή θα προχωρήσει σε κάθε περίπτωση.
Από την μεριά του, ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, John Key, είναι κατηγορηματικά αντίθετος στην ιδέα να υπάρχουν στην χώρα του πολίτες δύο ταχυτήτων, εκείνοι που μπορούν να επισκεφθούν την Αυστραλία και εκείνοι που δεν έχουν αυτό το δικαίωμα, κάτι που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την συμφωνία. Άλλου είδους δυσκολίες αναμένεται να προκαλέσει μία πιθανή συμφωνία της Αυστραλίας με την Μαλαισία, δεδομένου ότι η κυβέρνηση ακύρωσε την προηγούμενη συμφωνία ανταλλαγής προσφύγων που είχε υπογράψει η κυβέρνηση της Julia Gillard το 2011. Αν υπάρξει μια νέα συμφωνία με την Μαλαισία, αυτή δεν αποκλείεται να συναντήσει αντιδράσεις από την πλευρά του Εργατικού Κόμματος, αν και οι αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης χαιρέτισε την είδηση της συμφωνίας με τις ΗΠΑ, παρά το ότι δεν ήταν ενήμερος. «Θα ήταν υποκρισία αν το Εργατικό Κόμμα δεν υποστήριζε αυτήν την εξέλιξη, δεδομένου ότι αυτό είχαμε ως στόχο με την συμφωνία της Μαλαισίας», τόνισε στην σχετική ανακοίνωση ο Bill Shorten.
Σημειωτέον ότι το μέτρο που ανακοινώθηκε χθες αφορά μόνο τους πρόσφυγες και όχι τους οικονομικούς μετανάστες, γι’ αυτό και κρίσιμο ρόλο στην εφαρμογή της συμφωνίας θα παίξει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η οποία θα ορίσει ποιοι δικαιούνται να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης, ή να πάρουν την 20ετή βίζα. Σύμφωνα με το Υπουργείο, 675 από τους κρατούμενους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μάνους και 941 από αυτούς του Ναουρού έχουν επιβεβαιωθεί ως πρόσφυγες. Ο Υπουργός Μετανάστευσης, Peter Dutton επανέλαβε χθες την πάγια θέση του ότι «εκείνοι στους οποίους δεν οφείλουμε προστασία, πρέπει να γυρίσουν στις χώρες προέλευσής τους».
Από την πλευρά της, η Ύπατη Αρμοστεία καταδίκασε εκ νέου την πολιτική της Αυστραλίας, η οποία έχει πλήξει τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι δικαούνται να τύχουν ασφάλειας και φροντίδας. Στην ανακοίνωσή της, χαιρετίζει την συμφωνία και ξεκαθαρίζει ότι έχει συμμετάσχει σε κανένα στάδιο των διαπραγματεύσεων, ενώ τονίζει την ανάγκη εξεύρεσης λύσης για όλους τους ευρισκόμενους στα κέντρα κράτησης, κάτι που αποτελεί υποχρέωση της Ασυτραλίας, βάσει της διεθνούς νομοθεσίας για το άσυλο, η οποία δεν κάνει εξαιρέσεις για τον τρόπο άφιξης σε μία χώρα.
