Την περασμένη Κυριακή στον φιλόξενο χώρο του Ελληνικού Κέντρου Πολιτισμού της Κοινότητας Μελβούρνης, έγινε η παρουσίαση του 2ου Τόμου του βιβλίου της Βίβιαν Μόρρις «Πορτρέτα Ελλήνων στους Αντίποδες».

Ήταν μια γιορτή, κυρίως, για τους 39 ομογενείς –πρώτης και δεύτερης γενιάς– που η συγγραφέας φιλοξενεί στην εντυπωσιακή αυτή έκδοση, με ευαισθησία, επιμέλεια και, κυρίως, διεισδυτικότητα και καθαρότητα προσέγγισης.

Μέλημά της, όπως δήλωσε και η ίδια, «να δώσει στην αληθινή τους υφή και διάσταση την παρουσία των Ελλήνων στους Αντίποδες».

Ομογενείς πρώτης και δεύτερης γενιάς που, μέσα από το ταξίδι τους στο χρόνο, σκιαγραφούν αυτοί οι ίδιοι το πορτραίτο τους.

Η τελετάρχης και πρόεδρος του Ελληνοαυστραλιανού Συνδέσμου Μελβούρνης Καίτη Αλεξοπούλου, που ήταν και η γενική συντονίστρια της εκδήλωσης, έδωσε συνοπτικά το βιογραφικό της συγγραφέα και των ομιλητών, διακρίθηκε δε για το ότι φρόντισε να διατηρηθεί ακμαίο το ενδιαφέρον των ακροατών.

Για το περιεχόμενο και τη σημασία της συγγραφής του βιβλίου, μίλησε η Δρ Μαρία Ηροδότου η οποία, μεταξύ άλλων, είπε τα εξής: «Το βιβλίο της Βίβιαν Μόρρις «Πορτραίτα Ελλήνων στους Αντίποδες», μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει πηγή κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας. Πιο συγκεκριμένα, με την έρευνα που έκανε η συγγραφέας και τις συνεντεύξεις που κατέγραψε, μας δίνει μια πηγή για την παροικιακή μας ιστορία.

Αυτός είναι ο δεύτερος τόμος μιας σειράς με την ιστορία προσωπικοτήτων Ελλήνων της Αυστραλίας. Είναι ένας τόμος πολυτελέστατος και καλογραμμένος.

Περιέχει τριάντα εννέα πορτραίτα ατόμων της παροικίας μας, πρώτης και δεύτερης γενιάς, επιτυχημένα στον τομέα τους και τα οποία συνεισέφεραν στην πολιτιστική ανάπτυξη της Αυστραλίας και της παροικίας ειδικότερα.

Η ζωή, η δράση και το έργο τους, δίνονται με μια γλαφυρή αφήγηση στην οποία εναλλάσσεται το αντικειμενικό και το υποκειμενικό, δηλαδή πότε η συγγραφέας περιγράφει σε τρίτο πρόσωπο τη ζωή και το έργο τους και πότε αφήνει αυτά τα ίδια τα πρόσωπα να μιλήσουν με το δικό τους τρόπο. Αυτή η εναλλαγή παρατηρείται και στον τόπο, Ελλάδα–Αυστραλία, στον χρόνο, τότε–τώρα και στη ζωή: νεανική ζωή–καταληκτική πορεία».

Η Δρ. Ηροδότου τόνισε, επίσης, ότι «όλες οι πληροφορίες που δίνονται από τα άτομα που συμμετέχουν, συνθέτουν πλευρές της κοινωνικής ζωής, τόσο της Ελλάδας του παρελθόντος και του σήμερα όσο και της Αυστραλίας διαχρονικά, από την εποχή του 1950 -κατά την άφιξη των Ελλήνων μαζικής μετανάστευσης- μέχρι και σήμερα. Όλα είναι ιδωμένα μέσα από μια υποκειμενική προοπτική, είτε του απλού μετανάστη που έφτασε νέος στην Αυστραλία, χωρίς πολλά εφόδια αλλά με μεγάλες προσδοκίες και στόχους επιτυχίας, είτε των παιδιών που μεγάλωσαν και σπούδασαν εδώ».

ΨΗΦΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Αναλύοντας περαιτέρω το περιεχόμενο του βιβλίου, η ομιλήτρια επισήμανε ότι όλες οι παραπάνω πλευρές «αποτελούν ψηφίδες της ιστορίας της ελληνικής διασποράς που συνήθως δεν τις βρίσκει κανείς στην επίσημη ιστοριογραφία.

Οι αφηγήσεις δίνονται με μια τάση νοσταλγίας αλλά και ρεαλισμού. Η ζωή που περιγράφεται στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 και 60 πολύ δύσκολη, προβληματική, γεμάτη φτώχεια και ανέχεια. Παρόλα αυτά, παρατηρεί κανείς και τους στενούς οικογενειακούς δεσμούς, το αίσθημα ευθύνης που αναπτύσσεται στα παιδιά τα οποία δεν γνωρίζουν την ανέμελη παιδική και εφηβική ηλικία αλλά διαμορφώνονται ως δυναμικοί χαρακτήρες και θέτουν στόχους στη ζωή τους. Αναλαμβάνουν οικογενειακές ευθύνες από την παιδική τους ηλικία.

Κάτι που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση από τις αφηγήσεις αυτές είναι η μεγάλη αγάπη και ο σεβασμός που τρέφουν τα άτομα αυτά για τη μητέρα τους που θεωρούν τον αφανή ήρωα της οικογενειακής ζωής και στήριξη της οικογένειας».

Στη συνέχεια, η ομιλήτρια, εξηγώντας ότι «σε λίγη ώρα είναι αδύνατο να αναφερθεί λεπτομερώς στη ζωή και τη δράση όλων των ατόμων που συμπεριλαμβάνονται στον τόμο αυτό», επικεντρώθηκε σε δύο άξονες: στην επαγγελματική τους επιτυχία και την πολιτιστική–παροικιακή τους δράση, τους χώρισε δε σε τρεις ομάδες. Στην πρώτη συγκαταλέγονται άτομα που γεννήθηκαν στη Ελλάδα ή την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ήλθαν νέοι στην Αυστραλία. Στη δεύτερη εκείνοι που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και ήλθαν στην Αυστραλία με τους γονείς τους σε πολύ μικρή ηλικία, ενώ στην τρίτη, εκείνοι που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και μορφώθηκαν στην Αυστραλία.

Αναφέρθηκε ονομαστικά στα άτομα κάθε ομάδας, τονίζοντας τα κύρια χαρακτηριστικά του πορτρέτου τους.

Η αναφορά της στο βιβλίο και το περιεχόμενό του κράτησε αδιάπτωτο το ενδιαφέρον των ακροατών.

ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

Για την αξία του βιβλίου «Πορτρέτα Ελλήνων στους Αντίποδες», από ιστορικής πλευράς, μίλησε ο ιστορικός και συγγραφέας Jim Claven, ο οποίος, μεταξύ άλλων, είπε τα εξής: «Το γράψιμο της Βίβιαν αποκαλύπτει όχι μόνο τα προσόντα της ως ταλαντούχου συγγραφέα, αλλά και την καρδιά κάποιου που καταλαβαίνει βαθειά τον άνθρωπο. Αυτός ο τόμος –όπως και ο προηγούμενος– αποδεικνύει ακριβώς αυτό. Το ίδιο σημαντικό το ότι μας μεταφέρει τι σημαίνουν αυτά τα προσωπικά ταξίδια για το μέλλον του ελληνισμού στους Αντίποδες.

Ένα από τα σημεία τα οποία με ελκύουν πάντοτε αναφορικά με την κοινωνική ιστορία είναι η αποκάλυψη της πραγματικότητας του παρελθόντος. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι φανερό ότι γίνεται ακριβώς αυτό. Οι συμμετέχοντες σ’ αυτόν τον τόμο, αποκαλύπτουν, για παράδειγμα, το πόσο περήφανοι είναι για την καταγωγή τους, ανεξάρτητα από το πόσο ταπεινή και δύσκολη ήταν.

Από την παρουσίαση του βιβλίου. Φώτο: Κώστας Ντεβές

Άποψη του κοινού. Φώτο: Κώστας Ντεβές

Άλλοι, μιλούν για τη συμμετοχή τους στην ηρωική αντίσταση στη Γερμανική κατοχή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Άλλοι μιλούν για τις απίστευτα αντίξοες συνθήκες της μεταπολεμικής εποχής – όπως εκείνος που ξεκινά τα πρώτα του βήματα στη βιοπάλη πουλώντας αρμαθιές σκόρδων με το ποδήλατο από χωριό σε χωριό».

Ο γνωστός ιστορικός κατέληξε ότι «όταν πολλοί από μας φύγουμε, αυτό που συνήθως απομένει είναι ίσως μερικά στεγνά γραφτά και φωτογραφίες χωρίς τίτλους. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειαζόμαστε τις προσωπικές ιστορίες . Τις χρειαζόμαστε για να μας θυμίζουν τη ζωή όπως ήταν πραγματικά και να μας μιλάνε για το παρελθόν και το μέλλον. Γι’ αυτούς τους λόγους το βιβλίο της Βίβιαν αποτελεί μια σπουδαία προσφορά στην καταγραφή της παρουσίας των Ελλήνων μεταναστών στην Αυστραλία. Είναι ακόμη μια σπουδαία προσθήκη στην κοινωνική ιστορία της μετανάστευσης στην Αυστραλία συνολικά» κατέληξε ο Jim Claven.

Το κοινό προσφώνησε και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Γεράσιμος Κλωνής, ο οποίος αφιέρωσε και ένα ποίημα στη συγγραφέα

H εκδήλωση έκλεισε με ζωντανή συνέντευξη της Βίβιαν Μόρρις στη δημοσιογράφο της SBS Ντίνα Γερολύμου.

Εκλεκτό ακροατήριο παρακολούθησε την εκδήλωση της οποίας συνδιοργανωτές ήταν ο Ελληνοαυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος Μελβούρνης και ο Σύνδεσμος Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας.