Το Πακιστάν, η γη των αγνών, όπως ονομάζουν την χώρα τους οι ντόπιοι, εμφανίζετε σαν κρατική οντότητα το 1947, με την αποχώρηση των Άγγλων από την Ινδία. Η γνωστή πολιτική των Βρετανών, (διαίρει και βασίλευε), δημιούργησε δύο ανεξάρτητα κράτη την Ινδία και το Πακιστάν, στην θέση του άλλοτε ενιαίου “Διαμαντιού του Στέμματος”, όπως αποκαλούνταν η Ινδική υποήπειρος.

Η πλειοψηφία των 130 εκατομμυρίων Πακιστανών είναι μουσουλμάνοι, διαφόρων δογμάτων, Iνδουιστές, Ζωροάστρες, ενώ υπάρχουν και ελάχιστοι χριστιανοί. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας τους Έλληνες, αποτελεί η μικρή φυλή των Καλάς. Είναι πολυθεϊστές με παραδόσεις και έθιμα που παραπέμπουν στην αρχαία Ελλάδα και τον Μέγα Αλέξανδρο.

Το Πακιστάν είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα χώρα, τόσο για την ποικιλία των εξωτικών τοπίων του όσο και για τα επιβλητικά βουνά του, που προσελκύουν ορειβάτες απ’ όλο τον κόσμο.

Είναι η χώρα των μεγάλων αντιθέσεων στον σύγχρονο τρόπο ζωής. Μια από τις οκτώ χώρες του κόσμου που διαθέτει, με δική της τεχνογνωσία, πυρηνικά όπλα, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Η θέση της γυναίκας είναι υποβαθμισμένη έως καταπιεστική, αλλά παρ’ όλα αυτά είχε γυναίκα πρωθυπουργό.

Με αφορμή τα παραπάνω και ίσως και κάποια εσωτερική τάση για τη γνωριμία με κάτι άγνωστο και ίσως λίγο επικίνδυνο, αξίζει κανείς να μπει στον πειρασμό και να επισκεφθεί το τουριστικά άγνωστο, για μας τους Έλληνες, μακρινό Πακιστάν.

Το κλίμα στις νότιες και κεντρικές περιοχές, είναι τροπικό με πολύ μεγάλες θερμοκρασίες την ημέρα και επίσης αυξημένα ποσοστά υγρασίας. Αντίθετα στο Βορρά οι κλιματολογικές συνθήκες πλησιάζουν τα μεσογειακά επίπεδα.

Το Καράτσι είναι η μεγαλύτερη πόλη του Νότου και το μοναδικό λιμάνι της χώρας. Αξίζει να επισκεφτείτε την πραγματικά τεράστια ακρογιαλιά με την πολύ ψιλή και σκληρή άμμο. Η ατμόσφαιρα, λόγω της υγρασίας είναι αποπνικτική. Όπως στις περισσότερες πόλεις τις Ασίας, έτσι και εδώ τα παζάρια ξεκινούν από την έξοδο του αεροδρομίου. Από το πόσο κοστίζει η διαδρομή με το ταξί, ακόμα και το πόσα άτομα χωρούν μέσα σ’ αυτό, (έως 6 συν οδηγός συν οι αποσκευές !) μέχρι τις αγορές στα καταστήματα.

Οι υπεραστικές συγκοινωνίες γίνονται με παμπάλαια λεωφορεία και ενίοτε με φορτηγά, τα οποία όμως είναι πραγματικά έργα τέχνης. Στολισμένα με χάντρες, πολύχρωμα φυλακτά, φωτάκια και ξυλόγλυπτες πόρτες (!) διακοσμημένες με παραστάσεις και γεωμετρικά σχήματα από τσίγκο. Αν είστε γυναίκα θα σας προτρέψουν να καθίσετε μπροστά, ενώ οι άντρες κάθονται στην καρότσα ή πάνω από την οροφή.

Λόγω του κλίματος, αλλά μάλλον και από λόγους παράδοσης, υπάρχει πολύς κόσμος που κοιμάται έξω. Τα πάρκα, οι νησίδες των δρόμων, κήποι των δημοσίων κτιρίων και όπου υπάρχει ελεύθερος χώρος είναι γεμάτα με ανθρώπους που κοιμούνται όλες τις ώρες του 24ώρου.

Η επόμενη σημαντική πόλη είναι η Λαχώρη. Επισκεφθείτε το τζαμί Μπαντσαχί (17ος αιώνας) ένα από τα ομορφότερα δείγματα της μογγολικής αρχιτεκτονικής. Επίσης, το φρούριο της πόλης και τα μικρά δωμάτια με την περίτεχνη οροφή από εντοιχισμένους καθρέφτες και κρύσταλλα. Ανάβοντας μια μικρή δάδα το φως ανακλάται από διάφορες γωνίες και δημιουργεί μια παλλόμενη αύρα φωτός σε όλο το χώρο. Ονομάζεται και φρούριο Νούρ, από το όνομα της πριγκίπισσας του Μογγόλου βασιλιά. Υποχρεωτική στάση στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Μια από τις μεγαλύτερες αίθουσες του Μουσείου είναι αφιερωμένη στα εκθέματα της ελληνο-ινδικής τέχνης Gadhara. Κορινθιακοί κίονες, ανάγλυφα με βακχικές σκηνές, ο 16ος ήλιος, σύμβολο των Μακεδόνων βασιλέων, αγάλματα και διάφορα χρηστικά αντικείμενα φανερώνουν την παρουσία και αποδοχή των Ελλήνων για τουλάχιστον 4 αιώνες στην μακρινή αυτή χώρα. Στις όψεις των χρυσών και αργυρών, νομισμάτων μπορούμε να διαβάσουμε τα ονόματα των 41 Ελλήνων βασιλέων της Βακτρίας και Ινδίας: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ (λατρεύεται ακόμη και σήμερα στην Ταϊλάνδη), ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ κ.ά.

Το Ισλαμαμπάντ είναι η καινούργια πρωτεύουσα της χώρας. Πόλη κλειστή, μόνο για αξιωματούχους της κυβέρνησης και ξένες αποστολές. Ένας από τους τρεις αρχιτέκτονες που σχεδίασαν την καινούργια πρωτεύουσα ήταν ο Έλληνας Δοξιάδης. Το τζαμί Σαχ Φεϊζάλ, δώρο του βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας, είναι το μεγαλύτερο στην Ασία. Κόστισε 50 εκ. δολάρια και έχει χωρητικότητα 100.000 προσκυνητών.

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Ανηφορίζοντας Β.Δ συναντάμε τα Τάξιλα. Εκεί υπάρχουν πλήθος ελληνικές αρχαιότητες και ο τύμβος που έστησε ο βασιλιάς Ταξίλης σε ανάμνηση της φιλίας του με τον Μέγα Αλέξανδρο. Οι ανασκαφές συνεχίζονται μέχρι σήμερα, ενώ οι ντόπιοι εργάτες θα προσπαθήσουν να σας πουλήσουν αγαλματίδια, νομίσματα και άλλες αρχαιότητες, πλαστές αλλά και αυθεντικές.

Ξεκινώντας από τα Τάξιλα, ακολουθούμε την πορεία που διέγραψε ο στρατός του Αλέξανδρου προς τη Σογδιανή, το σημερινό Αφγανιστάν, όπου ίδρυσε και την Αλεξάνδρεια την Εσχάτη. Επόμενος σταθμός το PESHAWAR το οποίο βρίσκεται πάνω στον αρχαίο δρόμο του μεταξιού. Εδώ συναντούμε το μεγαλύτερο παζάρι του Πακιστάν. Μια τεράστια έκταση από παλιά βρώμικα κτίρια, τέντες, στενά δρομάκια και χιλιάδες επισκέπτες. Μπορείτε να αγοράσετε τα πάντα. Από τα φημισμένα πακιστανικά δερμάτινα και υφαντά μέχρι ξυλόγλυπτα και μεταξωτά από την Κίνα. Μπαχαρικά, χένα, φρούτα και ξηρούς καρπούς. Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα όπλα. Μαχαίρια, αραβικά σπαθιά, αυθεντικά όπλα του προηγούμενου αιώνα μέχρι σύγχρονα καλάζνικοφ. Οι ξένοι είναι ελάχιστοι και γι’ αυτό μη παραξενευτείτε αν ξαφνικά διαπιστώσετε ότι σας ακολουθούν ντόπιοι από απόσταση αναπνοής! Ορισμένοι ίσως επιχειρήσουν και να σας αγγίξουν. Αν κάνετε το λάθος και ανοίξετε κουβέντα μαζί τους θα σας ακολουθούν για αρκετή ώρα μιλώντας συνέχεια ή ζητιανεύοντας. Γενικά είναι πολύ φιλικοί και ειδικά αν μάθουν πως είστε Γιουνάν. (Ανατολικά από την Τουρκία μέχρι την Κίνα οι Έλληνες ονομάζονται ακόμα και σήμερα Γιουνάν = Ίωνες).

Υπάρχουν υπαίθρια οδοντιατρεία και φαρμακεία. Στις επιγραφές τους μερικές φορές αναγράφεται στην εθνική γλώσσα, τα Ουρντού, Γιουνάν Μέντισιν δηλ. Ελληνική Ιατρική. Οι Έλληνες γιατροί που ακολούθησαν την εκστρατεία του Αλεξάνδρου, διέδωσαν την Ιπποκράτειο ιατρική, με αποτέλεσμα οι ντόπιοι να τους περιβάλλουν με θαυματουργές ικανότητες και να την ασκούν μέχρι σήμερα.

Ανηφορίζοντας για τον Ινδικό Καύκασο (HINDUKUSH) διασχίζουμε την κοιλάδα SWAT την πιο εύφορη κοιλάδα του Πακιστάν. Το τοπίο γεμίζει με καλλιεργημένα χωράφια, πράσινα λιβάδια και πολλά ποτάμια. Σε έναν από τους παραπόταμους του Ινδού ποταμού, περνώντας την γέφυρα, συναντούμε το φρούριο (το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα), που υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός ο Ουίλσον Τσόρτσιλ. Εδώ οι κάτοικοι ανήκουν στη φυλή των Πατάνς. Είναι πιο εύσωμοι και πιο ψηλοί από τους υπόλοιπους Πακιστανούς. Επίσης, τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους είναι πολύ κοντά στα μεσογειακά και αρκετοί έχουν γαλάζια ή ανοιχτόχρωμα μάτια, ενώ η επιδερμίδα τους είναι σχεδόν λευκή. Ενώ είναι φανατικοί μουσουλμάνοι, οι αρχηγοί τους, υπερηφανεύονται ότι κατάγονται από τον Σικάντερ Αζάμ (Αλέξανδρο τον Μέγα). Όταν θέλουν να χαιρετίσουν κάποιον, σηκώνουν το χέρι προς την καρδιά και λένε χαϊρέτα (χαίρετε) και γιάμασις.

Στο SAIDU – MINGORA, μικρή επαρχιακή πόλη, υπάρχει λαογραφικό μουσείο με εκθέματα από την φυλή των Πατάνς. Εδώ διανυκτερεύουν και οι ταξιδιώτες που θέλουν να επισκεφτούν τις βόρειες επαρχίες περνώντας από το Lawarai Pas (υψ. 3200 μ.). Το επόμενο πρωί θα πρέπει να ξεκινήσετε πριν τις 4πμ για να είστε στην κορυφή πριν τις 12 το μεσημέρι. Μετά το μεσημέρι επικρατούν ακραία καιρικά φαινόμενα και το πέρασμα κλείνει. Φυσικά από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο είναι τελείως κλειστό και η επικοινωνία με τις βόρειες επαρχίες, γίνεται μέσω Αφγανιστάν ή με μικρά ελικοφόρα αεροπλάνα. Για να καλύψετε τα 80 χλμ. θα χρειαστείτε περίπου 5 ώρες (!), οπότε καταλαβαίνετε την ποιότητα του χωματόδρομου. Σε κάποια σημεία τα τζιπ εγκλωβίζονται από κατολισθήσεις, διαβρώσεις και κομμάτια του παγετώνα. Τα ατυχήματα είναι αρκετά συχνά λόγω της παλαιότητας των οχημάτων, των άσχημων δρόμων και ίσως και της συνήθειας των ντόπιων να οδηγούν καπνίζοντας χασίς ή όπιο. Η λέξη Γιουνάν προκαλεί χαμόγελα φιλίας, στους ορεσίβιους και μπορεί να σας ζητήσουν να φωτογραφηθείτε μαζί τους. Κάποιοι μάλιστα θα σας προτρέψουν να επισκεφθείτε τους “συγγενείς” σας Καφίρ-Καλάς στην περιοχή του Chitral. Το διοικητικό κέντρο των ΒΔ επαρχιών και συγχρόνως η μόνη πόλη σε μια έκταση όσο περίπου η Μακεδονία. Από τους 4.000 κατοίκους το 1/3 είναι Αφγανοί πρόσφυγες.

Φτάνοντας στην πόλη, υπάρχει ένα μικρό παζάρι με τοπικά προϊόντα, υποφερτά ξενοδοχεία και ένα αεροδρόμιο για μικρά ελικοφόρα αεροπλάνα. Κρατήσεις θέσεων γίνονται μόνο λίγο πριν την αναχώρηση και φυσικά η πτήση γίνεται μόνο αν το επιτρέψουν τα καιρικά φαινόμενα που επικρατούν στα γύρω βουνά. Στα εστιατόρια της αγοράς μπορείτε να δοκιμάσετε άφοβα αφγανική ή τοπική κουζίνα. Κατσίκι ή κότα μαγειρεμένα με διάφορες πικάντικες σάλτσες, ρύζι ή λαχανικά και τσαπάτι, (είδος ψωμιού). Φυσικά, δεν υπάρχουν καρέκλες και τραπέζια. Έτσι θα απολαύσετε τον παραδοσιακό μουσουλμανικό τρόπο φαγητού. Σταυροπόδι πάνω σε μάλλινα χαλιά και φαγητό μέσα από κοινούς τσίγκινους δίσκους και ταψιά.

Για να περάσετε στις κοιλάδες που κατοικούν οι Καλάς, πρέπει να βγάλετε ειδική άδεια, από την τοπική Αστυνομία, πληρώνοντας ένα μικρό ποσό και απαντώντας σε ένα μακροσκελή ερωτηματολόγιο. Περνώντας μια μικρή ξύλινη γέφυρα αρχίζει το ταξίδι στην ιστορία…

“ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ”

Καλό θα είναι να ακολουθούμε κάποιους κανόνες – διαδικασίες πριν την επαφή μας με τη χώρα και τους ντόπιους. Κατ’ αρχήν θα χρειαστείτε βίζα που χορηγείται από την Πρεσβεία του Πακιστάν στην Αθήνα (τηλ. 01 7290122). Επίσης, θα πρέπει να κάνετε εμβόλιο κατά της ελονοσίας, χορηγείται δωρεάν. Διεύθυνση υγιεινής, τηλ. 031 538695. Ένα μικρό φαρμακείο καλό θα ήταν να μας συνοδεύει παντού.

Τα ξενοδοχεία, εκτός από τα 4**** δεν διαθέτουν καθαρά σεντόνια και …χαρτί τουαλέτας. Σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες, αντί για χαρτί τουαλέτας, υπάρχει βρύση ή ένα δοχείο με νερό. Επίσης, η αμφίεσή μας καλό θα είναι να πλησιάζει, στα χρώματα και το ύφος, αυτή των ντόπιων. Μην προσπαθείτε να φωτογραφίσετε τους ντόπιους χωρίς την άδειά τους και, φυσικά, μην πλησιάζετε τις γυναίκες τους. Αποφύγετε να τρώτε γαλακτοκομικά προϊόντα και φυσικούς χυμούς φρούτων, τους οποίους φτιάχνουν υπαίθριοι πωλητές. Πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό αλλιώς απολυμάνετέ το με χάπια χαλαζόνης ή άλλο αντισηπτικό.

Φυσικά, τα παγάκια είναι το ίδιο επικίνδυνα γιατί κανείς δεν ξέρει από τι νερό είναι φτιαγμένα. Το αλκοόλ απαγορεύεται στο Πακιστάν, όπως και σε όλες τις χώρες με ισλαμικές κυβερνήσεις. Αν ανακαλύψουν ότι έχετε μαζί σας κάποιο οινοπνευματώδες ποτό, έστω και για δική σας κατανάλωση, εκτός από την κατάσχεση κινδυνεύετε και με κάποιο πρόστιμο.

Η Τέχνη GADHARA (ΓΚΑΝΤΧΑΡΑ)

Άκμασε μεταξύ του 1ου και 5ου μ.Χ. αι. με κέντρο τα Τάξιλα. Οι Έλληνες καλλιτέχνες, είναι αυτοί που δίνουν για πρώτη φορά στον Βούδα τα χαρακτηριστικά του Έλληνα θεού Απόλλωνα, εισάγοντας την ελληνική ανθρωπιστική επίδραση στην βουδιστική Θρησκεία. Μέχρι τότε ο Βούδας παριστάνονταν συμβολικά, όπως με τη μορφή δένδρου. Μετά την επιρροή όμως της ελληνικής τέχνης δημιουργούνται αγάλματα του Βούδα με ελληνικούς χιτώνες σε όρθια στάση.

*Ο Νικόλαος Φίστας που έγραψε το ανωτέρω άρθρο (το Β’ Μέρος του οποίου θα δημοσιευθεί στο «Νέο Κόσμο» της Πέμπτης), συστήνεται στο αναγνωστικό μας κοινό:

Γεννήθηκα το 1966, με καταγωγή από την Δυτ. Μακεδονία και προπαππούδες από την Ήπειρο..

Παντρεμένος με ένα παιδί.

Είμαι πτυχιούχος τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, της σχολής Νομικών και Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. (Α.Π.Θ).

Τα χρόνια που βρίσκομαι ψυχή και σώματι, στην ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ ΑΕΓΑ, έχω εργασθεί στις θέσεις, επιθεωρητή πωλήσεων (2002-2003), υποδιευθυντή κλάδων, (2004-2007), διευθυντή πωλήσεων (2008-2012).

Από το 2012 έχω αναλάβει καθήκοντα διοικητικού διευθυντή, με ευρύτερες αρμοδιότητες σε θέματα marketing και διαφήμισης.

Επίσης, είμαι υπεύθυνος του Εκπαιδευτικού Κέντρου της ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ.

Έχω ταξιδέψει σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Μ. Ανατολής και σε αρκετές στην Ασία.

Ψάχνοντας σημάδια του ελληνικού πολιτισμού, επισκέφθηκα την «Μεγάλη Ελλάδα» της Ν. Ιταλίας, τις φυλές των ΚΑΛΑΣ και ΠΑΤΑΝΣ στα πακιστανοαφγανικά σύνορα, απογόνους των στρατιωτών του Μ. Αλεξάνδρου, το χωριό Χαμιντιέ στην Συρία, με τους ελληνόφωνους μουσουλμάνους Συροκρητικούς και διάφορες ελληνικές κοινότητες των Βαλκανικών χωρών.

Υπήρξα διευθύνων σύμβουλος Α.Ε. ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, είμαι μέλος της ΕΑΒΕ, του Σώματος Σαμαρειτών Διασωστών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, του Συλλόγου Ελλήνων Ορειβατών και κάποιων τοπικών σωματείων. Έχω γράψει διάφορα άρθρα, κυρίως στον τοπικό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, με θέματα ορειβασίας και εναλλακτικού τουρισμού.