Καλό μήνα ας ευχηθώ και ας συνεχίσουμε με λίγες σκέψεις, για να καταλήξω στην «Παναγία του Αιγαίου». Είχα βρει ένα έγχρωμο καλογραμμένο έντυπο, έκδοση της εφημερίδας Η Καθημερινή, με τίτλο «Μήτηρ Θεού μητέρα των ανθρώπων», ειδική έκδοση για τον Δεκαπενταύγουστο του 2013 και ετοιμαζόμουν να γράψω κάτι σχετικό με τις ποιητικές συνθέσεις «Επιτάφιος» και «Οι Πόνοι της Παναγίας», όπως αναφέρεται και περιγράφεται στο σχετικό έντυπο με τίτλο «Η Μεγάλη Μητέρα εμπνέει τον Ρίτσο και τον Βάρναλη».
Μου φάνηκε μεγάλο για να παρουσιαστεί στο μικρό χώρο που… δικαιούμαι στην εφημερίδα και θα ήταν αμαρτία και ίσως ιεροσυλία να περικόψω κείμενα των δύο προαναφερθέντων μεγάλων ποιητών. Στη συνέχεια, σκέφτηκα να γράψω για τη γιορτή της… θείας μου της Μαρίας που δεν ήταν μόνο μία αλλά τρεις, και τελικά, λόγω της αδυναμίας που έχω στο Αρχιπέλαγος, επέλεξα να σας παρουσιάσω αποσπάσματα από την «Παναγία του Αιγαίου» που έγραψε ο Νέστορας Μάτσας τον Αύγουστο του 1996 και δημοσιεύτηκε στην Εστία την παραμονή της μεγάλης γιορτής:
«Το τάμα: Η προσδοκία μιας ζωής συμπυκνωμένη σε μια ευλαβική υπόσχεση, δεμένη με ευωδιαστή ανάσα του λιβανιού και τον απόηχο μιας εσπερινής καμπάνας. Ένα ασημένιο καράβι που σεργιανίζει στα πέλαγα της πίστεως με την ελπίδα του καλοτάξιδου γυρισμού. Ας γίνουν λάδι τα πέλαγα ας μερέψουν οι καιροί/ ας είναι γρήγορος / και βλογημένος ο γυρισμός. Μια μετέωρη προσδοκία. Ακόμα και στους καιρούς μας, που αμφισβητούν, αρνούνται, απορρίπτουν, η «Κυρά του ελέους», η «Παναγία η θαλασσινή δίνει τη ζεστασιά της ελπίδας, τη μακρινή ανταύγεια από ένα φως στο βάθος του σκοτεινού διαδρόμου.
Στη συνείδηση του λαού μας η ελπίδα δεν σβήνει ποτέ ούτε στις πιο ζοφερές περιόδους, όπως δεν σβήνει και η πίστη στην Παναγία ως αποδέκτη της ικεσίας και των προσδοκιών του. Αύγουστος ο μήνας της Παναγίας… Ο μήνας του Αιγαίου και το Δεκαπενταύγουστο, η γιορτή του Αρχιπελάγους. Δόξα λοιπόν στο φως και τη γιορτή του Αιγαίου. Δόξα στην κυρά των Αγγέλων, που απλώνει την ευλογία Της στα αμέτρητα νησιά και νησάκια του Ελληνικού αρχιπελάγους. Δόξα και στον ταπεινό αιγαιοπελαγίτη που έστησε εκκλησιές και ξωκλήσια για να την τιμήσει και να την γιορτάσει… Αν όλες οι γιορτές της Χριστιανοσύνης έχουν, λίγο ή πολύ, δεθεί με το τραχύ οδοιπορικό του Ελληνισμού σε χρόνια πολέμου και σε χρόνια ειρήνης, η γιορτή της Παναγίας στην εκτυφλωτική λάμψη του καλοκαιριού είναι η δόξα και το φως του Αιγαίου. Δεν υπάρχει νησί στο Αρχιπέλαγος που να μην έχει εκκλησιά ή ξωκλήσι για τη χάρη Της. Και δεν υπάρχει Αιγαιοπελαγίτης θαλασσινός, από αυτούς που με την αξιοσύνη, τη λεβεντιά και την τόλμη τους κατέκτησαν τις θάλασσες και άπλωσαν την Ελληνική ναυτοσύνη στα πέρατα της οικουμένης, που να μην έχει κάνει τάμα στην Παναγία. Και όχι μόνο σε ώρες κινδύνου όταν ανταριάζονταν τα πέλαγα και θαλασσοπνίγονταν το μικρό ή μεγάλο πλεούμενό του, αλλά και σε ώρες χαράς ή γιορτής…»
«Σ’ άλλο Αιγαιοπελαγίτικο νησί, στην Πάτμο, το Δεκαπενταύγουστο γιορτάζεται με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια. Ευλογημένη και τρισευλογημένη η Πάτμος! Εδώ, στο μέγα και φοβερό Σπήλαιο που μόνασε ο αγαπημένος μαθητής του Ιησού, ο Ιωάννης, γράφτηκε το βαθύτερο και συγκλονιστικότερο κείμενο όλων των εποχών: Η Αποκάλυψη! -Εν αρχή ο Λόγος και ο λόγος ην προς Θεόν … Αιώνες πέρασαν, μάτωσε και σπαράχθηκε η ανθρωπότητα από συμφορές και πολέμους, ηγεμόνες και κατακτητές άπλωσαν τη μάταιη δύναμή τους στα πέρατα του κόσμου, ο μωρός άνθρωπος πάτησε στη σελήνη, αλλά ο Λόγος της Αποκαλύψεως δεν έχασε τίποτε από τη συγκλονιστική δύναμή του. Μία- μία από τις αποκαλυπτικές προφητείες του επαληθεύτηκαν και επαληθεύονται στους σκληρούς καιρούς μας. Και εκείνοι, που έχουν την ικανότητα ν’ ακούν τις εσωτερικές φωνές αυτού του κοσμογονικού κειμένου, σίγουρα μπορούν να νοιώθουν το δέος του, αλλά και την λυτρωτική ελπίδα του.
Στο νησί της Αποκαλύψεως, λοιπόν, οι μοναχοί του σπουδαίου Μοναστηριού, που βρίσκεται εκεί και που είναι Κιβωτός εκκλησιαστικών θησαυρών, «συνεχίζουν» το Δεκαπενταύγουστο μια λαμπρή γιορτή με βυζαντινές καταβολές: Τον Επιτάφιο της Παναγίας! Στο φως του κατακαλόκαιρου, μέσα από τα σοκάκια του άσπρου νησιού, σε μια μεγαλόπρεπη πομπή, με αρχιερείς και ιερείς με λαμπρά άμφια, «περιφέρουν» τον χρυσοκέντητο Επιτάφιο της Παναγίας. Οι καμπάνες του Μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών της Πάτμου σημαίνουν ασταμάτητα και όλο το νησί, από τη μια άκρη ως την άλλη, είναι ένα Δοξαστικό στη Χάρη της. Επιτάφιοι της Παναγίας «βγαίνουν» και σ’ άλλα νησιά του Αρχιπελάγους και βέβαια στο σεπτό νησί του Παπαδιαμάντη, στη Σκιάθο. Σε κάποια άλλα νησιά, που τα σκέπει η ευλογία Της, η Παράδοση ιστορεί πως κάποιες εκκλησιές ή ξωκλήσια της Παναγίας, που είναι τάματα θαλασσινών, «χτίστηκαν» με κρασί, αντί νερό, στη λάσπη για τα τούβλα.
