Ακόμη και στα Ελληνικά, το όνομα Μιχαλία δεν είναι καθόλου συνηθισμένο. Μπορεί κανείς, επομένως, μόνο να φανταστεί πώς θα ήταν να μεγαλώνεις στην Νέα Ζηλανδία με ένα τέτοιο όνομα. Η συγγραφέας Μιχαλία Αραθύμου έχει πολύ έντονες αναμνήσεις από αυτήν την εμπειρία, οι οποίες ανασύρθηκαν στην επιφάνεια, όταν αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Μελβούρνη. “Εδώ υπάρχουν πολλές εθνικότητες και κάθε είδους ονόματα”, εξηγεί, περιγράφοντας πόσο ανακουφιστικό ήταν να συναλλάσσεται καθημερινά με ανθρώπους συνηθισμένους στην διαφορετικότητα και την εθνοτική ποικιλία, οι οποίοι βάζουν τα δυνατά τους να προφέρουν σωστά το όνομά της – αν και δεν λείπουν κι εκείνοι, οι οποίοι, ως γνήσιοι Αυστραλοί, προσπαθούν να το κόψουν, φωνάζοντάς την ‘Μίκι’.
“Δεν είμαι ηρωίδα κινουμένων σχεδίων” λέει γελώντας. “Υπάρχουν τόσοι πολιτισμοί στην Μελβούρνη που όλοι θα έπρεπε να κάνουν μία προσπάθεια να μάθουν τα ονόματα των άλλων”. Στο Γουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, τα πράγματα ήταν διαφορετικά.
“Εκεί οι Έλληνες είναι πολύ πιο μικρή μειονότητα, οπότε το όνομά μου τους φαινόταν πολύ δύσκολο”, λέει. Γι’ αυτό και η μητέρα της, τής έδωσε κι ένα “όνομα για το σχολείο”, μετατρέποντας το ‘Μιχαλία’, σε ‘Μισέλ’. “Αυτό προέκυψε από την δική της εμπειρία, επειδή την φωνάζανε ‘Ντεζ’, από το ‘Δέσποινα-Μαρία’ και δεν της άρεσε”, εξηγεί.
Όλα αυτά θα ήταν απλώς μέρος μίας συζήτησης περί ανέμων και υδάτων, αν δεν είχαν επηρεάσει σημαντικά το συγγραφικό έργο της Μιχαλίας Αραθύμου. “Διάβασα πρόσφατα στον Νέο Κόσμο ένα άρθρο για το πώς οι Ελληνοαυστραλοί γίνονται λευκοί” λέει. “Για μένα αυτό έγινε ξεκάθαρα κατά το πέρασμα από την γενιά της μητέρας μου στην δική μου. Ξέρω ότι τα πράγματα δεν ήταν εύκολα για εκείνη, δεν ήταν ευπρόσδεκτοι. Αν είσαι λευκός, είναι εύκολο να μεγαλώνεις χωρίς να σκέφτεσαι πράγματα όπως η εθνικότητα, η μετανάστευση, η πολιτισμική μετατόπιση. Αλλά για μένα, επείδη προέρχομαι από οικογένεια μεταναστών κι έχω μεγαλώσει ως Ελληνίδα τρίτης γενιάς, δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγω από αυτήν την κληρονομιά, από το ίδιο μου το σώμα. Αυτή είμαι. Αυτά τα ζητήματα είναι και δικά μου. Πώς είναι να κινείσαι σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον που δεν είναι το δικό σου, να προσπαθείς να ενσωματωθείς, διατηρώντας την πολιτισμική σου ταυτότητα; Αυτά τα ζητήματα είναι που οδηγούν την πλοκή στο βιβλίο μου”.
ΕΝΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΡΟΜΑΝΤΣΟ
Το περί ου ο λόγος βιβλίο, με τίτλο ‘Aukati/ Boundary Line’, κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Makaro Press της Νέας Ζηλανδίας και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Συγγραφέων της Μελβούρνης. “Είναι ένα οικολογικό ρομάντσο”, λέει η συγγραφέας. “Είναι η ιστορία μιας Ελληνίδας κι ενός Μαορί που γνωρίζονται σε μία συγκέντρωση οικολόγων ακτιβιστών εναντίον της ‘υδραυλικής ρωγμάτωσης’ (fracking). Το βασικό θέμα του βιβλίου είναι το ερώτημα κατά πόσον θα γίνουν ζευγάρι αν θα τα καταφέρουν, αλλά είναι επίσης και μία οικολογική περιπέτεια”. Είναι επίσης μία ιστορία που βασίζεται στην προσωπική της εμπειρία: “Ο σύντροφός μου είναι Μαορί” λέει.
“Ήταν περιβαλλοντολόγος και πριν από δέκα χρόνια είχε εμπλακεί σε μία υπόθεση στην οποία αποδείχθηκε ότι όλοι οι ακτιβιστές που δούλευαν μαζί του ήταν υπό παρακολούθηση, από τις αρχές”. Αυτή η ιστορία έχει αφήσει το αποτύπωμά της στο ‘Aukati’. “Δεν περιγράφω αυτό που συνέβη σε μας, είναι φανταστική ιστορία, αλλά ο σπόρος ήταν η δική μου ζωή”, λέει. “Υπάρχει μία ατμόσφαιρα παράνοιας, με την αστυνομία και το κράτος να παρακολουθούν, που πηγάζει από την προσωπική μου εμπειρία. Ο σύντροφός μου συνελήφθη ξαφνικά. Αν εκείνη την εποχή στην Νέα Ζηλανδία, μας έλεγε κάποιος ότι οι συναντήσεις μας για το περιβάλλον είναι υπό παρακολούθηση, κανείς δεν θα το πίστευε. Αλλά, όπως αποκαλύφθηκε στο δικαστήριο, αν όλα τα κινητά, όλα τα email, όλες μας οι επικοινωνίες ήταν αντικείμενο υποκλοπής. Αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι ο κόσμος που ζούμε δεν είναι πια ο ίδιος. Παλιά ένιωθα ασφαλής, ότι δεν κινδυνεύω αν διαμαρτυρηθώ, αν εκφράσω την διαφωνία μου. Όλα αυτά άλλαξαν σε μία νύχτα”.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Μιχαλία Αράθυμου είναι κάποια παρανοϊκή συνωμοσιολόγος που πιστεύει ότι κάθε μας κίνηση παρακολουθείται από τον ‘Μεγάλο Αδελφό’ ή ότι το μέλλον είναι σκοτεινό.
“Είμαι πολύ αισιόδοξη” τονίζει. “Πιστεύω ότι το μοναδικό πράγμα που έχει καταφέρει ποτέ να αλλάξει τα πράγματα είναι η συζήτηση. Όταν οι άνθρωποι μιλάνε για τα πράγματα, όταν χρησιμοποιούν λέξεις για να αλλάξουν τον κόσμο. Μοιάζει με φτηνό κλισέ, το ξέρω, αλλά είναι ο μόνος τρόπος να αλλάξουμε τα πράγματα. Μιλώντας και συμβάλλοντας στην συζήτηση. Αν μπορούμε να φανταστούμε τι είναι η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, μπορούμε να το ανασυνθέσουμε. Αν μπορούμε να φανταστούμε ένα καλύτερο μέλλον, στο οποίο η ιδιωτικότηα και τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν σημασία, τότε μπορούμε να το δημιουργήσουμε”.
ΑΠΟ ΤΗΝ Ν. ΖΗΛΑΝΔΙΑ
ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
Είναι αυτή η θετική στάση και η αντίληψη ότι όλα είναι δυνατά που την έφερε από την Νέα Ζηλανδία στην Αυστραλία. “Μόλις τελείωσα το διδακτορικό μου στην δημιουργική γραφή, ήθελα να κάνω κάτι τελείως διαφορετικό” λέει. “Ο σύντροφός μου είχε μία επαγγελματική πρόταση από την Δυτική Αυστραλία, για να δουλέψει με μία κοινότητα αυτοχθόνων, οπότε αποφασίσαμε να πάμε, καθώς ο γιος μας ήταν μόλις δύο ετών, δεν είχε ακόμη αρχίσει το σχολείο και είχαμε μία ευελιξία. Παρά το ότι έχω ταξιδέψει αρκετά στην ζωή μου, έχω ζήσει μάλιστα δύο χρόνια στην Ασία, αυτή ήταν μία εκπληκτική εμπειρία, μία περιπέτεια που ήρθε μετά από ένα μεγάλο διάστημα μελέτης. Μείναμε έναν χρόνο εκεί και μετά βρεθήκαμε σε δίλημμα, αν θα μείνουμε στην Αυστραλία ή θα γυρίσουμε στην Νέα Ζηλανδία. Για να αποφασίσουμε είπαμε: αν μπορούσαμε να ζήσουμε οπουδήποτε στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε; Αυτόματα και οι δύο αποφασίσαμε ότι θέλουμε να ζήσουμ στην Μελβούρνη. Είχαμε ζήσει και οι δύο εδώ στο παρελθόν, σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μας και την είχαμε αγαπήσει την πόλη”.
Στην Μελβούρνη, η Μιχαλία βρήκε δουλειά ως κριτικός λογοτεχνίας στο περιοδικό Overland, ένα από τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά της χώρας. Και κατάφερε να τελειώσει το βιβλίο της. “Αυτό το βιβλίο έχει την ηλικία του εξάχρονου γιου μου”, λέει. “Ξεκίνησα να το γράφω όταν ήταν ενός έτους και μου πήρε πέντε χρόνια να το ολοκληρώσω. Στο μεταξύ τελείωσα το διδακτορικό μου, μετακόμισα σε άλλη χώρα, σε άλλη πολιτεία, έκανα κι άλλο παιδί, πήρε χρόνο”, λέει γελώντας.”Όποιος έχει παιδιά ξέρει ότι δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος κι εγώ από τότε που έγινα μητέρα κατάφερα να γίνω πιο παραγωγική, γράφω όποτε μπορώ: την νύχτα, όταν το μωρό κοιμάται, εγώ γράφω”. Το αποτέλεσμα όλης αυτής της δουλειάς είναι τώρα χειροπιαστό, με την μορφή χαρτιού, κομμένου σε σελίδες, τυπωμένες και δεμένες σε βιβλίο.
Όποιος ενδιαφέρεται να το πάρει στα χέρια του και να διαβάσει την ιστορία, δεν έχει παρά να βρεθεί στο ‘Beer De Luxe’ της Federation Square, το Σάββατο, 2 Σεπτεμβρίου στις 2.30μμ. Εκεί, η Μιχαλία Αράθυμου θα μιλήσει για τους ήρωες και τις ιστορίες της, θα απαντήσει ερωτήσεις, θα μιλήσει με το κοινό. Αρκεί να μην την αποκαλέσουν ‘Μίκι’.
