Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα «Μπορεί να βγει η Ελλάδα από την κρίση και πώς;» πρόκειται να δώσει την Δευτέρα, 23 Οκτωβρίου ο καθηγητής Λουκάς Τσούκαλης στο Ελληνικό Κέντρο (Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης.

Όταν έσπασε η μεγάλη διεθνής φούσκα το 2007-2008, η Ελλάδα βρέθηκε τελείως εκτεθειμένη με ένα τεράστιο χρέος και εξ ίσου μεγάλα ελλείμματα. Το υψηλό βιοτικό επίπεδο με δανεικά δεν μπορούσε πλέον να συνεχιστεί. Και η χώρα μπήκε σε μια βαθιά κρίση με την οικονομία να καταρρέει, όπως επίσης και το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.

Ο διακεκριμένος καθηγητής μεταξύ άλλων θα απαντήσει σε ερωτήματα όπως:

*Ποια μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από αυτήν την κρίση για τη χώρα και τις σχέσεις της με τους Ευρωπαίους εταίρους, συμμάχους και άλλους; Τι πήγε στραβά με το ελληνικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης; Και ποια τα στρατηγικά λάθη που έγιναν στη διαχείριση της κρίσης;

*Χρειάζεται να αλλάξουμε πολλά για να βγει η Ελλάδα οριστικά από την κρίση δημιουργώντας τις συνθήκες για μια υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη. Είμαστε όμως έτοιμοι, και κυρίως μπορούμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας έστω και στα στοιχειώδη;

O κ. Τσούκαλης μεταξύ άλλων υποστηρίζει τα ακόλουθα:
«Η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας συνδέεται άμεσα με τις εσωτερικές εξελίξεις. Η Ελλάδα είναι μια χώρα μπλοκαρισμένη, με ένα δυσλειτουργικό κράτος και ένα άρρωστο πολιτικό σύστημα. Είναι μια χώρα μπλοκαρισμένη από μεγάλα και επώνυμα συμφέροντα, μαζί με πολυάριθμα μικρομεσαία συμφέροντα, που λειτουργούν ως ισχυρές δυνάμεις αδράνειας. Χρειάζεται τίποτα λιγότερο από μια ειρηνική επανάσταση, η οποία όμως δεν μπορεί να επιβληθεί απέξω. Τα μνημόνια ήταν αναπόφευκτα λόγω της δεινής κατάστασης στην οποία βρέθηκε η χώρα μετά το σπάσιμο της διεθνούς φούσκας – και της πιο μικρής, της δικής μας. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος να δανειστούμε. Τώρα φαίνεται ότι το έχουμε πλέον καταλάβει, οι περισσότεροι τουλάχιστον. Αλλά έγιναν και μεγάλα λάθη από όλες τις πλευρές. Δικαιούμαστε προφανώς να ασκούμε κριτική στους δανειστές μας, αφού όμως πρώτα αναλάβουμε εμείς τις δικές μας ευθύνες και αναγνωρίσουμε τα δικά μας λάθη. Αλλιώς, δεν μας παίρνουν στα σοβαρά.

Οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μοιάζουν σαν να μην έχουν τέλος. Και οδηγούν μέχρι σήμερα συνήθως σε απογοητευτικά αποτελέσματα για μας, με εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες για την εικόνα που έχει η ελληνική κοινή γνώμη για την Ευρώπη και το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ξεκινώντας με μαξιμαλιστικές θέσεις, λανθασμένη εκτίμηση του συσχετισμού δυνάμεων και μια διαπραγματευτική τακτική που στοχεύει στο να εντυπωσιάσει τους εντός συνόρων περισσότερο από το να πείσει τους εκτός, θα περιμέναμε άραγε κάτι καλύτερο; Σίγουρα δεν βοηθάει η δική μας έλλειψη αξιοπιστίας, ούτε όμως και η εμμονή ορισμένων τουλάχιστον από τους δανειστές μας, η οποία γίνεται ακόμη χειρότερη επειδή κάποιοι μας θεωρούν χαμένη περίπτωση.

Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει μόνον από μέσα, με ένα συνδυασμό λόγων και πράξεων που θα έχουν ως πρώτο στόχο να ενώσουν τα σπασμένα κομμάτια μιας τραυματισμένης κοινωνίας και να οδηγήσουν πολύ γρήγορα σε καίριες, ριζοσπαστικές αλλαγές που θα περνάνε το μήνυμα προς όλους, εντός και εκτός, ότι η Ελλάδα πραγματικά αλλάζει – και το εννοεί, όχι απλώς αλλαγές στα χαρτιά. Μόνον όταν θα έχουμε κερδίσει ξανά τη χαμένη μας αξιοπιστία, θα είμαστε σε θέση να διαπραγματευτούμε σοβαρά.

H Ελλάδα χρειάζεται την Ευρώπη πολύ περισσότερο από πολλές άλλες χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν έχουμε ούτε την απόσταση ασφαλείας από εύφλεκτα σημεία του πλανήτη που κινδυνεύουν κάθε στιγμή να τιναχτούν στον αέρα, όπως για παράδειγμα έχει η Πορτογαλία, ούτε τους στιβαρούς θεσμούς και την ισχυρή οικονομία μιας Σουηδίας ή μιας Ολλανδίας, ούτε βεβαίως το μέγεθος της Γαλλίας ή της Γερμανίας. Η συμμετοχή σε μια ισχυρή, ενωμένη Ευρώπη δεν είναι πολυτέλεια για μας.

Καιρός είναι να μιλήσουμε για την Ευρώπη που θέλουμε, αλλά και για τις πολλές αδυναμίες και τα προβλήματα της Ευρώπης του σήμερα. Να καταλάβουμε γιατί χρειαζόμαστε εμείς την ενωμένη Ευρώπη. Να συνειδητοποιήσουμε επίσης τις δικές μας πολλές αντιφάσεις και αδυναμίες. Ούτε η πολλή ωραιοποίηση βοηθάει, ούτε ο στείρος αρνητισμός ούτε και οι διάφορες εκδοχές του εθνικού “αυτισμού”. Ο πολιτικός μας διάλογος περί τα ευρωπαϊκά – και όχι μόνον – υπήρξε ανέκαθεν, με λίγες εξαιρέσεις, επιφανειακός και πολωτικός συνάμα. Η επιτυχία της συμμετοχής μας όχι μόνον στην ευρωπαϊκή ενοποίηση αλλά και σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς θα κριθεί κυρίως στο εσωτερικό της χώρας, όχι έξω.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Ο Λουκάς Τσούκαλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Οικονομικά και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Μάντσεστερ, το Κολλέγιο της Ευρώπης στη Μπρυζ και το Πανεπιστήμιο Οξφόρδης όπου και πήρε το διδακτορικό του. Δίδαξε πολλά χρόνια στο Πανεπιστήμιο Οξφόρδης. Αργότερα έγινε καθηγητής στο European Institute του London School of Economics και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 2016 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (Kennedy School). Υπήρξε σύμβουλος του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), και επισκέπτης καθηγητής στο Κολλέγιο της Ευρώπης. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του In Defence of Europe: Can the European Project Be Saved? εκδόθηκε το 2016 από το Πανεπιστήμιο Οξφόρδης. Η ελληνική έκδοση Υπεράσπιση της Ευρώπης: Μπορεί να σωθεί το ευρωπαϊκό εγχείρημα και με ποια μορφή; κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος. Έχει τιμηθεί με το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και τη Λεγεώνα της Τιμής από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας για την προσφορά του στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, καθώς επίσης και με πολλές επιστημονικές διακρίσεις.