Την περασμένη Κυριακή είχα την τιμή να παραβρεθώ ως καλεσμένος και ομιλητής, στην ετήσια εκδήλωση μνήμης της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, που διοργάνωσε η Παμπυλιακή Αδελφότητα Μελβούρνης και Βικτώριας “Το Ναυαρίνο”.
Μετά την τέλεση θείας λειτουργίας από τον πάτερ Δημήτριο στην Ιερά Μονή “Άξιον Εστί” Northcote, ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο Ελληνο-Αυστραλιανό Mνημείο Πολέμου, που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της Μονής. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την απαγγελία του εθνικού ύμνου, ενώ στη συνέχεια περισσότερα από 200 μέλη της κοινότητας συγκεντρώθηκαν στο club της Αδελφότητας “Ναυαρίνο”, επί της High Street, προκειμένου να τιμήσουν την ιστορική ημέρα.
Φέτος συμπληρώνονται 190 χρόνια από την μάχη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απελευθέρωση της Ελλάδας από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Στις 20 Οκτωβρίου 1827, οι συμμαχικοί στόλοι Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας, ενώνοντας τις δυνάμεις τους, κατάφεραν να νικήσουν τους Οθωμανούς στον κόλπο του Ναυαρίνου, στη σημερινή Πύλο. Η έκβαση της μάχης έμελλε να ασκήσει σημαντική πίεση στην Οθωμανική ηγεσία, σημαίνοντας το τέλος της κατοχής της Πελοποννήσου και οδηγώντας στην ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους αναγνωρισμένου από τη διεθνή κοινότητα.
Τις εκδηλώσεις μνήμης της Παμπυλιακής Αδελφότητας συνόδευε μία ακόμη ξεχωριστή επέτειος, αφιερωμένη στην ιστορία του ιταλικού πλοίου “Nino Bixio”, που στις 17 Αυγούστου 1942 κατέφθασε στο λιμάνι της Πύλου. Επρόκειτο για την σκοτεινή εποχή του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, και το πλοίο μετέφερε εκατοντάδες αιχμαλώτους πολέμου των Συμμαχικών Δυνάμεων, όσους είχαν καταφέρει να επιβιώσουν από την επιχείρηση καταβύθισης του πλοίου που είχε προηγηθεί στα ανοιχτά της Πύλου. Περισσότεροι από 300 στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους κατά την επίθεση.
Μεταξύ αυτών βρίσκονταν και Αυστραλοί που πιάστηκαν αιχμάλωτοι στα πεδία των μαχών της Λιβύης. Ένας εκ των επιζώντων, ο τότε νεαρός στρατιώτης Bill Rudd, πρόκειται σύντομα να γιορτάσει τα 100ά του γενέθλια στη Μελβούρνη.
Με την άφιξή του στο λιμάνι, ανέλαβε μαζί με συμμαχητές που είχαν την τύχη να επιβιώσουν, να θάψουν τους νεκρούς. Κατόπιν, άλλοι κρατήθηκαν στο οχυρό της Πύλου, ενώ μερικοί στις εγκαταστάσεις μιας αποθήκης, ωσότου μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα φυλακισμένων στην Ιταλία. O Bill, πάντως, θυμάται μέχρι και σήμερα τη φιλοξενία του ντόπιου πληθυσμού, με τους κατοίκους να μοιράζονται το λιγοστό φαγητό τους με τους στρατιώτες, παρά το φόβο αντιποίνων από τις ιταλικές φρουρές.
Σε ένα από κοινού εγχείρημα της Παμπυλιακής Αδελφότητας “Ναυαρίνο”, της Παμμεσσηνιακής Αδελφότητας “Παπαφλέσσας” με τη συμμετοχή επίσης του Bill Rudd και τη δική μου, έχουμε αποφασίσει να τοποθετήσουμε μια τιμητική πλακέτα στο λιμάνι της Πύλου, σε μνήμη αυτών των τραγικών γεγονότων.
Παρόμοια πλακέτα θα τοποθετηθεί και στη γειτονική Μεθώνη, σε ανάμνηση του τορπιλισμού του πλοίου Sebastiano Veniero στις 9 του Δεκέμβρη 1941.
Προτού σταλούν στην Ελλάδα για την τοποθέτησή τους από τις τοπικές αρχές, οι πλακέτες αναμένεται να παρουσιαστούν επισήμως στον κ. Bill Rudd.
Οι τιμητικές πλακέτες αποτελούν μέρος της προσπάθειας καταγραφής της φυσικής παρουσίας των ANZAcs στα ελληνικά εδάφη, για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών και τη διευκόλυνση των απογόνων τους που επιθυμούν να επισκεφθούν αυτά τα μέρη.
Εκ μέρους της Παμπυλιακής Αδελφότητας, ο πρόεδρος Γιώργος Σαρατσιώτης, και η αντιπρόεδρος Ρίτα Λάμπρου, έκαναν λόγο για την εξαιρετική τιμή που αισθάνεται η κοινότητα έχοντας την ευκαιρία να υποστηρίξει αυτό το σημαντικό έργο που πρόκειται να διατηρήσει ζωντανή την ιστορία των στρατιωτών Anzac που βρέθηκαν στην Ελλάδα στη συλλογική μνήμη των μελλοντικών γενιών.
Με αίσθημα υπερηφάνειας μίλησε και ο κ. Δημήτριος Σαρατσιώτης, βετεράνος του ελληνικού στρατού στον πόλεμο της Κορέας, ο οποίος και γνωρίζει την ιστορία άφιξης των Anzacs στην Ελλάδα από μικρό παιδί.
“Υπάρχει ένας σημαντικός δεσμός μεταξύ των λαών της Αυστραλίας και της Ελλάδας, που εμπεδώθηκε με τον πόλεμο και καλλιεργήθηκε κατά την περίοδο της ειρήνης. Είμαι περήφανος που η κοινότητά μας μπορεί να συμμετάσχει στη δημιουργία ενός μνημείου για την τραγωδία του ‘Nino Brixio'” δήλωσε χαρακτηριστικά.
* Ο Jim Claven, ιστορικός και συγγραφέας, έχει ερευνήσει σε βάθος και επί σειρά ετών τους ελληνικούς δεσμούς με την αυστραλιανή ιστορία των Anzac.
Όποιος ενδιαφέρεται να συνδράμει στην προσπάθεια ανάδειξης της ιστορίας των ANZAC στην Ελλάδα μπορεί να επικοινωνήσει με τον κ. Claven μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση jimclaven@yahoo.com.au
