ΜΠΟΡΕΙ να βγει η Ελλάδα από την κρίση και πώς;

ΑΥΤΟ ήταν το θέμα της ομιλίας του καθηγητή, Λουκά Τσούκαλη, την περασμένη Δευτέρα το βράδυ στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης.

ΔΕΝ θα σας κρύψω ότι ήμουν αρνητικά προκατειλημμένος, για το τι καινούργιο θα μας πει -για το ίδιο θέμα- ένας ακόμα καθηγητής που έχει σπουδάσει Οικονομικά και Διεθνείς Σχέσεις.

ΕΧΩ διαβάσει και έχω ακούσει τόσα πολλά τα τελευταία επτά χρόνια για την ελληνική κρίση, που δεν αντέχω άλλες θεωρίες και απόψεις.

ΑΣΕ που οι περισσότεροι αναλυτές και «ειδικοί», που μιλούν και γράφουν για το θέμα, επαναλαμβάνουν χοντρικά τα ίδια από μια άλλη… οπτική γωνία. 

ΜΕ άλλα λόγια, «ξαναπιάσε το αυγό και κούρεψέ το και μην του αφήσεις τρίχα».

ΟΙ πιο πάνω σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου και ο λόγος που, τελικά, αποφάσισα να πάω, οφείλεται σε «εξωτερικές» παρεμβάσεις του στιλ: «Πήγαινε, γιατί αξίζει ο Τσούκαλης».

ΕΤΣΙ την περασμένη Δευτέρα το βράδυ, βρέθηκα με πολύ βαριά καρδιά, στη συνηθισμένη αίθουσα διαλέξεων της Κοινότητας και κάθισα στις τελευταίες θέσεις για να φύγω αθόρυβα σε περίπτωση που ο καθηγητής θα μας έλεγε τα «ίδια».

ΚΑΙ μας τα είπε. Μόνο που τα είπε με τέτοιο τρόπο, που χαιρόσουν να τον ακούς.

ΘΑ πρέπει να ομολογήσω, ότι ήταν μια από τις πολύ λίγες διαλέξεις που ευχαριστήθηκα και επειδή, συνήθως, όλες οι ομιλίες δίνονται στην αγγλική γλώσσα, η μόνη που κατάλαβα και όλες τις λέξεις.

ΕΙΠΕ τα όσα είπε τόσο απλά και με τέτοια σαφήνεια, που δεν σου άφηνε περιθώρια, ούτε να μην τα καταλάβεις ούτε και να τα αμφισβητήσεις.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ η ομιλία του ήταν έτσι δομημένη, που σε μία ώρα κατάφερε να εξηγήσει με απλά και κατανοητά λόγια, τα αίτια της κρίσης και την επταετή πορεία της από τότε που εκδηλώθηκε μέχρι σήμερα.

ΧΩΡΙΣ να κατονομάσει ή στοχοποιήσει καμιά πολιτική παράταξη, άφησε να εννοηθεί ότι όλα τα κόμματα μετά τη μεταπολίτευση φέρουν ευθύνη για το τι έγινε. 

ΚΥΡΙΩΣ, βέβαια, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ που μονοπωλούσαν την εξουσία μέχρι το 2015, συγκεντρώνοντας συνήθως από το 75% έως το 85% των ψήφων. 

ΟΛΟΙ οι υπόλοιποι έκαναν με τη σειρά τους ό,τι μπορούσαν, μέχρι να καταρρεύσει οικονομικά η χώρα το 2010, όταν τα παλιρροϊκά κύματα της παγκόσμιας κρίσης του 2008, που άρχισε στην Αμερική, έφτασαν και στην Ελλάδα.

ΚΑΙ ενώ η κρίση εκείνη προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες, την Ελλάδα την ισοπέδωσε.

ΤΗ στιγμή που ο προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους παρουσίαζε ένα έλλειμμα της τάξης του 15%, τον δύσκολο εκείνο καιρό, η χώρα βρέθηκε ξαφνικά μπροστά στην άβυσσο της χρεοκοπίας.

ΟΙ μέχρι τότε δανειστές της έπαψαν να την δανείζουν και η Ελλάδα αναγκάστηκε να καταφύγει στους Ευρωπαίους εταίρους της προκειμένου να βρει χρήματα να αποπληρώνει τις υποχρεώσεις της ώστε να μην καταρρεύσει το κράτος.

ΠΑΡΑ το γεγονός, όμως, ότι έκτοτε έχουν περάσει επτά χρόνια, η Ελλάδα δεν έχει κάνει ακόμα έναν απολογισμό για το ποιες ήταν οι αιτίες εκείνης της κρίσης, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι τα Μνημόνια έφεραν την κρίση.

ΣΤΟ μεταξύ, ενώ άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Ισπανία, η Κύπρος και η Ιρλανδία, για παράδειγμα, κατάφεραν σε δύο-τρία χρόνια να την ξεπεράσουν και να ανακάμψουν, η πατρίδα μας ακόμα ταλαιπωρείται και έχει βαλτώσει. 

ΣΤΗΝ Ελλάδα δεν κατέρρευσε μόνο η οικονομία και το υψηλό βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά και ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της χώρας.

ΣΤΗ συνέχεια ο καθηγητής, αφού αναφέρθηκε σε ποια διδάγματα μπορούμε να αντλήσουμε από αυτήν την κρίση για τη χώρα και τις σχέσεις της με τους Ευρωπαίους εταίρους της, μίλησε για το τι πήγε στραβά με το ελληνικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και ποια ήταν τα στρατηγικά λάθη που έγιναν στη διαχείριση της κρίσης.

ΕΝΑ από τα πιο σοβαρά λάθη που διέπραξαν οι διαπραγματευτές της χώρας, ήταν η άρνησή τους να παραδεχτούν ότι έχουν κάνει λάθη και να φέρουν σε πέρας τις μεταρρυθμίσεις και τις υποχρεώσεις που αναλάμβαναν.

Η συμπεριφορά αυτή, είχε ως αποτέλεσμα, όχι μόνο να μην μας εμπιστεύονται, αλλά να μην μας παίρνουν και στα σοβαρά. 

ΑΥΤΟ σημαίνει, ότι για να κερδίσουμε και πάλι την εμπιστοσύνη τους, θα πρέπει να αλλάξουμε εκτός από νοοτροπία και άλλα πράγματα, όπως για παράδειγμα να εξυγιάνουμε το τραπεζικό σύστημα της χώρας.

ΤΟΝΙΣΕ, μάλιστα, ότι αν οι τράπεζες δεν λειτουργούν όπως πρέπει ούτε επενδύσεις θα καταφέρει να εξασφαλίσει η Ελλάδα ούτε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη που τόσο ανάγκη έχει.

ΑΝ δεν υπάρξουν επενδύσεις, δουλειές και ανάπτυξη, τη στιγμή που έχει μειωθεί κατά 25% το Εθνικό Ακαθάριστο Προϊόν της χώρας, ελπίδα για επιστροφή στους παλιούς καλούς καιρούς που η πατρίδα μας ήταν μεταξύ των 25 χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο με υψηλό βιοτικό επίπεδο δεν υπάρχει.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, τόνισε ότι η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας συνδέεται με τις εσωτερικές εξελίξεις. Είναι δηλαδή μια χώρα μπλοκαρισμένη από ένα δυσλειτουργικό κράτος και ένα άρρωστο πολιτικό σύστημα. 

ΑΝ κοντά στα πιο πάνω προσθέσει κανείς τα μεγάλα επώνυμα συμφέροντα, μαζί με πολυάριθμα μικρομεσαία συμφέροντα, η χώρα είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα σε ισχυρές δυνάμεις αδράνειας.

ΓΙΑ να τα καταφέρει, το λιγότερο που χρειάζεται είναι μια ειρηνική επανάσταση, η οποία, βέβαια, δεν μπορεί να επιβληθεί απ’ έξω με τα Μνημόνια.

ΤΑ Μνημόνια, βέβαια, ήταν απαραίτητα μιας και δεν υπήρχε άλλος τρόπος να δανειστούμε και αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή Τσούκαλη, το έχουν καταλάβει τουλάχιστον οι περισσότεροι.

ΛΑΘΗ, όπως είπε, έχουν γίνει και από τις δύο πλευρές και, προφανώς, δικαιούμαστε να ασκούμε κριτική στους δανειστές μας, αφού, όμως, πρώτα αναλάβουμε εμείς τις δικές μας ευθύνες και αναγνωρίσουμε τα δικά μας λάθη. Διαφορετικά, δεν μας παίρνουν στα σοβαρά. 

ΓΙΑ να καταλήξει στην προκείμενη περίπτωση, ότι σίγουρα δεν βοηθάει η δική μας έλλειψη αξιοπιστίας, ούτε όμως και η εμμονή ορισμένων τουλάχιστον από τους δανειστές μας, η οποία γίνεται ακόμα χειρότερη επειδή κάποιοι μας θεωρούν χαμένη υπόθεση…

Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει μόνο από μέσα, με έναν συνδυασμό λόγων και πράξεων που θα έχουν ως πρώτο στόχο να ενώσουν τα σπασμένα κομμάτια μιας τραυματισμένης κοινωνίας και να την οδηγήσουν σε πραγματικά ριζοσπαστικές αλλαγές. 

ΑΛΛΑΓΕΣ που θα περνούν το μήνυμα σε όλους, εντός και εκτός, ότι η Ελλάδα, πραγματικά αλλάζει -και το εννοεί- και όχι αλλαγές απλώς στα χαρτιά.

ΕΠΕΜΕΝΕ, δηλαδή, ότι μόνο αν έχουμε κερδίσει ξανά τη χαμένη μας αξιοπιστία, θα είμαστε σε θέση να διαπραγματευτούμε στα σοβαρά.

ΤΟ μεγάλο, όμως, ερώτημα που συνεχίζει να παραμένει αναπάντητο, είναι αν είμαστε έτοιμοι και αν -κυρίως- μπορούμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας στα στοιχειώδη.

ΚΑΙ αυτό, γιατί η μέχρι τώρα πορεία μας δείχνει ότι, όχι μόνο πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό, αλλά δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε και σε επιμέρους θέματα για τα οποία δεν συντρέχουν λόγοι να διαφωνούμε.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ θα έλεγα, ότι αν κατάλαβα κάτι από τη διάλεξη του Λουκά Τσούκαλη είναι ότι θαύματα πια δεν γίνονται και κανείς δεν βοηθάει όποιον δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του.

ΜΕ δύο λέξεις: εμείς κρατάμε την τύχη της χώρας στα χέρια μας και, ως εκ τούτου, ό,τι είναι να γίνει θα πρέπει να αρχίσει από εμάς.